Tímarit lögfræðinga - 01.12.1996, Síða 14

Komi upp álitamál í þessu sambandi fyrir dómstóli í EFTA-ríki, getur sá dómstóll eða
réttur, ef hann álítur það nauðsynlegt til að geta kveðið upp dóm, farið fram á að
EFTA-dómstóllinn gefi slíkt álit.
Úrlausn dómstólsins um þetta atriði er reist á því að taka beri mið af röksemd-
um sem fram hafi komið í dómum EB-dómstólsins um skýringu á sömu orðum
í 177. gr. Rómarsamningsins (Rs.). Er ekki talið skipta máli þótt 1. mgr. 3. gr.
ESE-samningsins leggi ekki þá skyldu á herðar EFTA-dómstólsins að byggja á
þessum úrlausnum EB-dómstólsins við skýringu á nteginmáli þess samnings.
Þetta merkir í reynd að það er ekki talið skipta máli hvort finnska áfrýjunar-
nefndin telst dómstóll eða eftir atvikum stjórnvald samkvæmt finnskum lögum.
Dóminum ber að meta það sjálfstætt hvort stofnunin geti með hliðsjón af eðli
sínu, hlutverki og samsetningu talist dómstóll í skilningi EES-réttar. Þótt ekki
sé í dómi EFTA-dómstólsins vísað beinlínis til einstakra dóma EB-dómstólsins
þar sem reynt hefur á þetta álitaefni má gera ráð fyrir að þeir hafi verið hafðir
til hliðsjónar.17
í dóminum er tekið fram að áfrýjunarnefndin sé föst stofnun sem sett hafi
verið á stofn með lögum í ákveðnum tilgangi. Valdsvið áfrýjunarnefndarinnar
sé ákveðið í lögum. Þá sé kveðið á um skipan hennar í lögum og að henni beri
við úrlausn mála að fara að réttarreglum. Þá er bent á að málsmeðferðin fyrir
nefndinni sé hliðstæð málsmeðferð fyrir stjórnsýsludómstólum og að ákvarðan-
ir hennar séu bindandi og fullnustuhæfar. í dóminum er sérstaklega tekið fram
að aðeins einn aðili komi fyrir áfrýjunamefndina, en bent á að slíkt fyrirkomu-
lag sé algengt við málsmeðferð fyrir stjórnsýsludómstólum í Finnlandi, þar á
meðal fyrir æðsta stjórnsýsludómstólnum. Þetta sé einnig algengt í Svíþjóð.
17 Helstu dómar sem hér koma til skoðunar eru: Mál nr. 61/65 G. Vaassen v Beambtenfonds
voor het Mijnebedrift [1966] ECR 261, mál nr. 43/71 Politi S.A.S. v Ministry ofFinance ofthe
Italian Republic [1971] ECR 1039, mál nr. 138/80 Borker [1980] ECR 1975, mál nr. 246/80
Broekmeulen v Huisarts Registratie Commisse [1981] ECR 2311, mál nr. 14/86 Pretore de
Sald v X [1987] ECR 2545, mál nr. 67/91 Direciön General de Defensa de la Competenica v.
Asociaciön Espahola de Banca Privada (AEB) and Others [1992] ECR 1-4785, mál nr. 24/92
Coribau v Administration de Contributions [1993] ECR1-1277, mál nr. 18/93 Corsica Ferries
Italia Srl. v Corpo dei Piloti del Porto di Genova [1994] ECR 1-1783. Sjá nánar um þetta
álitaefni í riti K. P. E. Lasok: The European Court ofJustice. Practice and Procedure. 2. útg.
London 1994, bls. 555-557. Höfundur telur að af dómaframkvæmd EB-dómstólsins megi ráða
að eftirtalin atriði séu höfð í huga þegar metið er hvort stofnun geti talist dómstóll (court or
tribunal) í skilningi EB-réttar: 1) um sé að ræða opinbera stofnun, 2) stofnunin fari með vald,
sem nánar er afmarkað í lögum og er opinbers réttar eðlis; þetta eigi einkum við um stofnanir
sem samkvæmt lögum fari með vald sem tengist framkvæmd Evrópuréttar, 3) lögsaga stofn-
unarinnar að því er lýtur að tilteknu ágreiningsefni sé ófrávíkjanleg en ekki valkvæð, 4) máls-
meðferð stofnunarinnar sé hliðstæð málsmeðferð fyrir almennum dómstólum, 5) stofnunin fari
að lögum í störfum sínum og 6) niðurstöður stofnunarinnar, úrlausnir hennar, séu bindandi fyrir
aðila og fullnustuhæfar.
150