Tímarit lögfræðinga - 01.12.1996, Blaðsíða 47

og launþega að semja sig frá því. Launþegi gæti því ekki, með lögmætum hætti,
samþykkt óhagstæðar breytingar á starfskjörum sínum og það þótt önnur atriði
kæmu á móti sem leiddu til þess að breytingamar væm ekki óhagstæðar þegar á
heildina væri litið.
Hins vegar væri tilskipuninni aðeins ætlað að stuðla að samræmingu að hluta
á löggjöf aðildarlandanna en ekki allsherjarsamræmingu á réttindum launþega.
Þannig veitti tilskipunin aðeins þá vernd að launþegi nyti sömu starfskjara hjá
nýjum vinnuveitanda og hann naut hjá fyrri vinnuveitanda.56 Af því leiddi að
þær breytingar á vinnusamningi sem fyrri vinnuveitanda væri samkvæmt lögum
heimilt að gera, gæti nýr vinnuveitandi einnig gert ef þessar breytingar ættu
ekki rót að rekja til aðilaskipta að atvinnurekstri.
Svör EFTA-dómstólsins við spurningum Stavanger byrett voru eftirfarandi:
1. Samkvæmt 3. mgr. 3. gr. gerðar þeirrar sem vísað er til í 23. lið í XVIII viðauka við
EES-samninginn (tilskipun ráðsins 77/187/EBE frá 14. febrúar 1977, um samræm-
ingu á lögum aðildaníkjanna um vernd launþega við eigendaskipti að fyrirtækjum,
atvinnurekstri eða hluta atvinnurekstrar) bindur skylda vinnuveitanda til að greiða
iðgjöld til frjálsra lífeyristrygginga vegna starfsmanns ekki nýjan vinnuveitanda eftir
aðilaskipti að atvinnurekstri.
2. Launþegi getur ekki afsalað sér þeim réttindum sem hann nýtur samkvæmt ófrá-
víkjanlegum ákvæðum tilskipunar 77/187/EBE, sbr. EES-samninginn, og það þótt
óhagstæðar breytingar á vinnusamningi leiði ekki til þess, þegar á heildina er litið að
hann standi verr að vígi en fyrr. Þó kemur tilskipunin ekki í veg fyrir að launþegi sam-
þykki breytingar á vinnusamningi sínum ef slíkar breytingar eru heimilar samkvæmt
lögum aðildarríkis í öðrum tilvikum en þegar um aðilaskipti að fyrirtækjum er að ræða.
6.3 Athugasemdir
Þetta álit gefur ekki tilefni til mikilla athugasemda. Þó má e.t.v. benda á, að
EFTA-dómstóllinn gefur í þessu tilviki mjög almennt svar við fyrri spuming-
unni og lýtur svarið eingöngu að því hvernig þessi tiltekna málsgrein 3. gr. til-
skipunarinnar skuli skýrð. Eins og rakið var hér að framan veitir svar dómstóls-
ins þannig leiðbeiningar um túlkun tilskipunarinnar sem áhrif getur haft við
túlkun þeirrar löggjafar sem breytti norskri löggjöf til samræmis við ákvæði til-
skipunarinnar. Það kemur svo í hlut dómstóls í aðildarríki að skýra ákvæði inn-
lendrar löggjafar með hliðsjón af túlkun tilskipunarinnar og eftir atvikum með
hliðsjón af öðrum sjónarmiðum, s.s. löggjafarvilja við setningu laganna, sem og
að heimfæra staðreyndir málsins undir þessi lagaákvæði.
IV. LOKAORÐ
Hér hafa verið reifaðir og raktir nokkrir dómar EFTA-dómstólsins á tíma-
bilinu 1. janúar 1994 til 30. júní 1995. Dómarnir eru fáir og rétt að gætahófsemi
56 Hér vísaði EFTA-dómstóllinn enn til dómaframkvæmdar EB-dómstólsins, einkum til máls
nr. 105/84, Foreningen af Arbejdsledere i Danmark v Danmols Inventar [1985] ECR 2639.
183