Tímarit lögfræðinga - 01.04.2001, Blaðsíða 12

4. GRUNNFORSENDUR LÖGSÖGUVALDS OG BEITING LÖGSÖGU
4.1 Inngangur
4.2 Allsherjarlögsaga og sjálfvirk lögsaga
4.3 Grunnforsendur lögsöguvalds og beiting lögsögu
4.3.1 Túlkun 12. gr. Rómarsamþykktarinnar - sjónarmið Bandaríkjanna
4.3.2 Reglur um beitingu lögsögunnar
4.3.2.1 Almennt
4.3.2.2 Aðildarríki eða Öryggisráð Sþ vísar aðstæðum til saksókn-
ara
4.3.2.3 Saksóknari hefur mál proprio motu
4.3.3 Frestun rannsóknar eða saksóknar, sbr. 16. gr. Rómarsamþykktar
5. LOKAORÐ
1. INNGANGUR
í ræðu sem Ronald Reagan hélt í boði nemendafélags Oxford-háskóla (Ox-
ford Union Society) á Englandi 4. desember 1992 sagði hann meðal annars
þetta2:
Let us be frank. Evil still stalks the planet. It may have no ideology more compli-
cated than bloodlust; no program more complex than economic plunder or military
aggrandizement. But it is evil all the same. And wherever there are forces that would
destroy the human spirit and diminish human potential they must be recognized and
they must be countered.
Just as the world’s democracies banded together to advance the cause of freedom in
the face of totalitarianism, might we not unite to irnpose civilized standards of be-
haviour on those who flout every measure of human decency? Are we not nearing
the point in world history where civilized nations can in unison prosecute crimes
against humanity, such as those now defacing Somalia and Bosnia?
Svo virðist sem Reagan hafi verið sannspár um framtíðina á sviði alþjóða-
stjómmála í ræðu sinni enda fóru fram merkilegar samningaviðræður á vett-
vangi Sameinuðu þjóðanna á síðustu árum tuttugustu aldarinnar sem lauk með
undirritun Rómarsamþykktar um Alþjóðlega sakamáladómstólinn á ríkjaráð-
stefnu í Róm 17. júlí 1998. Samþykktin felur í sér lagalega umgjörð utan urn
stofnun fyrsta varanlega alþjóðlega sakamáladómstólsins með lögsögu til að
saksækja og refsa einstaklingum fyrir glæpi gegn mannkyninu, þ.e. hópmorð,
glæpi gegn mannúð, stríðsglæpi og glæpi gegn friði.
Rómarsamþykktin hefur að geyma margar rnjög áhugaverðar reglur sem
endurspegla þá miklu þróun sem orðið hefur á sviði alþjóðlegs refsiréttar á und-
2 D. Eric Felten (ritstj.): „A Shining City: The Legacy of Ronald Reagan". 1998, 184-186. Vísað
er til þessara athugasemda hjá David S. Bloch & Elon Weinstein: „Velvet Glove and Iron Fist: A
New Paradigm for the Permanent Intemational War Crimes Court“. Hastings Intemational &
Comparative Law Review. 1. hefti, 22. útg., bls. 2.
6