Tímarit lögfræðinga - 01.04.2001, Blaðsíða 46

- Niðurstöður þessarar rannsóknar benda til þess að ítrekunartíðni þeirra sem
ljúka fangavist á Islandi sé mjög svipuð því sem tíðkast meðal annarra þjóða,
jafnvel þó að sumar þessara þjóða beiti talsvert þyngri refsingum en íslend-
ingar.
- Engin merki sjást um að þyngri refsingar dragi úr ítrekunartíðni en vísbend-
ingar eru um hið gagnstæða. Þyngri refsingar eru því ekki líklegar til að draga
úr líkum á ítrekun.
11. LOKAORÐ
A síðustu árum hafa afbrotafræðingar og þeir sem koma að stefnumótun í
málaflokki afbrota í æ ríkari mæli viðurkennt mikilvægi samanburðarathugana
milli landa til að varpa skýrara ljósi á afbrot og hvernig unnt sé að koma í veg
fyrir þau. Þrátt fyrir viðurkenningu á mikilvægi rannsókna af þessu tagi hafa til-
tölulega fáar rannsóknir verið framkvæmdar enn sem komið er vegna ýmiss
konar erfiðleika, t.d. tungumálaörðugleika, ólíkrar skilgreiningar fyrirbæra og
því að málefni sem snerta afbrot eru stundum pólitískt viðkvæm sem hamlað
getur samanburðarrannsóknum. Með framangreint í huga vonumst við eftir því
að rannsókn okkar verði lýsandi dæmi um hvað hægt sé að gera með alþjóðlegu
samstarfi. Rannsóknin var fjármögnuð bæði af íslenskum og bandarískum aðil-
um og samstarfsaðilarnir koma frá báðum þessum löndum. Þessir aðilar unnu
saman sem eitt samsett lið og öðluðust fyrir vikið dýpri skilning á ítrekunartíðni
ekki aðeins á Islandi heldur einnig í alþjóðlegu samhengi. Stundum lítur vand-
inn sem við er að glíma hverju sinni mun verr út þegar eingöngu er litið á hann
í einangrun frá öðrum þjóðum og ítrekunartíðni afbrotamanna er þar engin und-
antekning. Þegar fréttir berast af því að stór hópur brotamanna snúi aftur til
brota er eðlilegt að spurningar vakni um hvort réttarkerfið skili nægilega góð-
um árangri. I alþjóðlegu samhengi sjáum við þó að ítrekunartíðnin getur litið
talsvert öðru vísi út. Sérstaklega verður þetta ljóst með Island sem í alþjóðleg-
um samanburði hefur tiltölulega lága tíðni alvarlegra glæpa án þess þó að beita
hörðum refsingum. A sama tíma er ítrekunartíðni á Islandi ekki hærri en tíðk-
ast meðal annarra þjóða sem þó beita harðari viðurlögum. Þetta er mikilvægur
lærdómur sem Island getur miðlað til annarra þjóða. Það hlýtur þó að vera brýnt
úrlausnarefni fyrir samfélag og stjómvöld í öllum ríkjum að leita nýrra leiða til
að draga úr endurhvarfi brotamanna til afbrota og auðvelda þeim aðlögun að
farsælu lífi í samfélaginu.
40