Tímarit lögfræðinga - 01.06.2004, Page 5

talin ganga gegn henni án þess að verulegur hugur fylgi máli. Málflutningur af
siíku tagi er einnig þekktur úr rekstri mála fyrir dómstólum.
Svo vikið sé aftur að lagafrumvörpunum þremur þá var breytingin á
útlendingalögunum samþykkt án breytinga í meðförum þingsins. Breyting á
lögum um meðferð opinberra mála hefur enn ekki verið samþykkt en meirihluti
allsherjarnefndar hefur lagt til að fellt verði niður það ákvæði frumvarpsins sem
heimilað hefði rannsakanda að hlusta síma og önnur fjarskiptatæki í ákveðinn
tíma án dómsúrskurðar, en háværar raddir voru uppi að slíkt myndi brjóta í bága
við stjómarskrána. Löggjafinn sýnist því ekki ætla að taka neina áhættu að
þessu leyti en fullvíst má telja að á ákvæðið hefði reynt fyrir dómstólum.
Að því er fjölmiðlafrumvarpið varðar þá er kunnugra en frá þurfi að segja
að miklar deilur, og heiftúðugar á stundum, urðu á Alþingi um frumvarpið ekki
síst um það hvort einstök ákvæði þess, yrðu þau að lögum, stönguðust á við
stjómarskrána. Frumvarpið eins og það var lagt fram á Alþingi hafði tekið
breytingum frá upphaflegum drögum þess og tveir valinkunnir lögfræðingar
töldu að í þeim búningi myndi það standast stjórnarskrána. Nánast allir aðrir
lögfræðingar sem létu málið til sín taka töldu verulegan vafa leika á því og
stöku ákvæði frumvarpsins gera það tvímælalaust. Skoðanir þingmanna fóru
nokkurn veginn, þó ekki alveg, eftir því hvort þeir eru í stjóm eða stjómarand-
stöðu. Samtímis þessari umræðu boðaði eitt fjölmiðlafyrirtæki, sem taldi nærri
sér höggvið yrði frumvarpið að lögum, að það myndi við fyrst tækifæri láta
reyna á gildi laganna fyrir dómstólum. Væntanlega hefur þessi umræða öll leitt
til þess að meirihluti allsherjamefndar lagði til breytingar á frumvarpinu, ekki
einu sinni heldur tvisvar, sem drógu úr líkum á því að lög samkvæmt frum-
varpinu kynnu að brjóta í bága við stjórnarskrána. Þingmeirihlutinn hefur sýni-
lega verið meðvitaður um þá hættu sem fyrir hendi var og viljað feta sig frá
henni. Hvort fetin voru nógu mörg á væntanlega eftir að koma í ijós. Meðferð
málsins á Alþingi ber þess merki að við hana hafi verið iðkuð sú jafnvægislist
sem eins getur leitt til þess að einstök ákvæði fjölmiðlaganna svokölluðu verði
ekki talin standast stjómarskrána eins og að þau verði talin gera það. Víst er að
löggjafinn hefur hér stigið skref sem ekki verður talið áhættulaust. Hvemig sem
mál kunna að fara þá hlýtur að vera réttmætt að spyrja á þessu stigi að því hvort
ekki geti verið að aðferðir við lagasetningu eigi stærri hlut að því hve oft falla
dómar um það að lög brjóti í bága við stjómarskrána heldur en hingað til hefur
verið talið.
189