Tímarit lögfræðinga - 01.06.2004, Side 10

neytendakaup 99/44 EB frá 25. maí 1999 og ekki er að finna í kpl. sjálfum. Af
öðrum skráðum lagareglum um eiginleika verðmæta sem ganga kaupum og
sölum má nefna ákvæði III. kafla laga nr. 42/2000 um þjónustukaup (þjkpl.) og
III. kafla laga nr. 40/2002 um fasteignakaup (fkpl.). 1 hinum síðastgreindu
lögum er gallahugtakið skilgreint með svipuðum hætti og gert er í kpl. þótt í
sumu tilliti sé tekið tillit til séreðlis fasteignar. Til viðbótar eru og ákvæði um
fylgifé fasteignar en reglur þar að lútandi voru óljósar fram að gildistöku fkpl.
Af framangreindu má ljóst vera að skilgreining kpl. á hugtakinu galli hefur
í öllum aðalatriðum verið fyrirmynd við skilgreiningu á sambærilegu hugtaki í
fkpl. og nkpl. Er það til þess fallið að tryggja samræmda lagaframkvæmd á
þessu þýðingarmikla sviði kröfuréttarins. Lög um lausafjárkaup gegna því enn
leiðandi hlutverki á sviði kröfuréttarins þótt staða þeirra sé vissulega nokkuð
önnur en áður var.2
I því sem hér fer á eftir verður gerð grein fyrir réttarreglum þeim sem gilda
samkvæmt hinum nýju kpl. urn eiginleika söluhlutar (galla) í lausafjárkaupum,
en til samanburðar verður getið hliðstæðra ákvæða í fkpl., þjkpl. og nkpl. eftir
því sem við á. Vitnað verður til dóma úr eldri réttarframkvæmd sem þýðingu
geta haft við skýringu á ákvæðum hinna nýju laga. Greinin er skrifuð með þarfir
þeiiTa í huga sem sýsla með gallareglur í daglegum störfum sínum og er henni
ætlað að varpa ljósi á eðli og uppbyggingu gallareglna gildandi kaupalaga og
tengsl þeirra reglna við reglur nkpl., fkpl. og eftir atvikum þjkpl.
Ef söluhlutur reynist gallaður heimilar það kaupanda beitingu þeirra
vanefndaúrræða sem kpl. gera ráð fyrir. I 30. gr. kpl. er ákvæði sem hefur að
geyma yfirlit um þau helstu úrræði sem standa kaupanda til boða þegar sölu-
hlutur er gallaður en ekki er þar um tæmandi talningu að ræða. Getur kaupandi
þá, ef gallinn er hvorki sök kaupanda né stafar af ástæðum sem hann varða,
samkvæmt ákvæðum 31,- 40. gr. krafist úrbóta, nýrrar afhendingar, afsláttar,
riftunar og skaðabóta ásamt því að halda eftir greiðslu kaupverðs samkvæmt
ákvæði 42. gr. Réttur kaupanda til skaðabóta fellur ekki niður þótt hann geri
aðrar kröfur eða þótt ekki sé unnt að halda slíkum kröfum fram. Vanefnda-
úrræði þau sem lögin telja upp í tilefni galla eru því samkvæmt framansögðu
þessi:
• úrbætur
• ný afliending
• afsláttur
• riftun
• skaðabætur
• hald á eigin greiðslu
2 Sjá nánar um það efni Þorgeir Örlygsson: „Gildissvið kaupalaga nr. 50/2000". Tímarit
lögfræðinga. 1. hefti. 2002, bls. 19-21.
194