Tímarit lögfræðinga - 01.06.2004, Page 40

hlutur henti ekki til þeirra nota sem slíkir hlutir eru venjulega notaðir til. Enn
síður er ástæða til að leggja ábyrgð á seljandann af því tilefni að hlutur hentar
ekki til þeirra sérstöku nota sem kaupandinn ætlaði að hafa af honum, enda er
það ekki fyrr en við sölulok að seljandinn veit hver kaupandinn er.53
Svipað ákvæði er í 2. mgr. 17. gr. nkpl. Ef notaðir hlutir eru seldir á uppboði
þar sem neytandi hefur haft möguleika á að vera viðstaddur gilda ákvæði 1.
mgr. 17. gr. eftir því sem við getur átt. Sá áskilnaður að neytandi hafi haft
möguleika á að vera viðstaddur uppboðið þar sem söluhlutur var seldur er ekki
í kpl., en það á rót sína að rekja til Evróputilskipunarinnar um neytendakaup. Er
að þessu leyti munur á ákvæðum kpl. og nkpl.54
5. RANNSÓKN SÖLEHLUTAR AF HÁLFU KAUPANDA
5.1 Almenn atriði
Kaupandi þarf að fullnægja ýmsum skilyrðum til þess að geta komið fram
með kröfur á hendur seljanda vegna galla á söluhlut og er um það fjallaði í 20.
gr. kpl. I 1. mgr. ákvæðisins kemur fram meginreglan í þeim efnum en þar segir
að kaupandi geti ekki borið neitt það fyrir sig sem galla sem hann vissi eða
mátti vita um þegar kaupin voru gerð. Ákvæði 2. og 3. mgr. fela í sér nánari
útfærslu þeirrar meginreglu.55 I 3. mgr. 16. gr. nkpl. er sambærilegt ákvæði 1.
mgr. 20. gr. kpl. en við setningu nkpl. var ákveðið að taka efni 2. og 3. mgr. 20.
gr. kpl. um rannsókn af hálfu kaupanda ekki upp í lög um neytendakaup þar sem
talið var að slíkt samræmdist ekki 3. mgr. 2. gr. tilskipunar um neytendakaup.56
5.2 Gallar sem kaupandi vissi eða mátti vita um
Kaupandi getur ekki borið neitt það fyrir sig sem galla sem hann vissi eða
mátti vita um þegar kaupin voru gerð, sbr. 1. mgr. 20. gr. kpl. og 3. mgr. 16. gr.
nkpl.
Ef kaupandi vitandi vits gerir samning þótt hann viti um tiltekinn eiginleika
söluhlutarins getur hann ekki síðar borið það fyrir sig að þennan eiginleika beri
að telja galla. í ákvæðinu felst ekki aðeins að kaupandanum hafi verið kunnugt
um viðkomandi atvik heldur lrka að hann hafi áttað sig á þýðingu þess sem
galla. Ef kaupandi naut ekki nauðsynlegrar sérfræðilegrar aðstoðar til að skilja
þýðingu tiltekins eiginleika sem seljandinn vakti athygli hans á er eftir atvikum
samt sem áður ekki útilokað að kaupandinn geti af því tilefni komið fram með
kröfu á hendur seljanda vegna galla. Þá útilokar ákvæðið heldur ekki kröfu af
53 Alþt. 1999-2000, A-deild, bls. 840.
54 Alþt. 2002-2003, A-deild, bls. 3806.
55 Ákvæði sambærilegt 1. mgr. 20. gr. kpl. var ekki í eldri lögum, en hins vegar er slfkt ákvæði í
3. mgr. 35. gr. Sþ-sáttmálans. Ákvæði 2. og 3. mgr. 20. gr. svara efnislega til 2. og 3. mgr. 47. gr.
eldri kaupalaga. Alþt. 1999-2000, A-deild, bls. 840.
56 Alþt. 2002-2003, A-deild, bls. 3805.
224