Tímarit lögfræðinga - 01.06.2004, Page 73

Samkvæmt 1. mgr. 16. gr. laga nr. 106/2000 skal leyfisveitandi taka tillit til
úrskurðar um mat á umhverfisáhrifum þegar tekin er ákvörðun um leyfisveit-
ingu. Ef framkvæmd er háð mati á umhverfisáhrifum ræðst það af úrskurði um
það mat í hvaða farveg framhald málsins fer. Ef fallist er á umrædda fram-
kvæmd án skilyrða, sbr. a-lið 2. mgr. 11. gr. laga nr. 106/2000, stendur þessi
efnisþáttur því ekki í vegi að sveitarstjórn geti veitt framkvæmdaleyfi. Ef niður-
staða úrskurðar er á hinn bóginn sú að lagst er gegn framkvæmd vegna um-
talsverðra umhverfisáhrifa verður væntanlega að skýra 27. gr. skipulags- og
byggingarlaga svo, með vísan til framangreindra ummæla í lögskýringargögn-
um, að þá sé sveitarstjórn ekki heimilt að veita framkvæmdaleyfi til umræddrar
framkvæmdar. Þriðji möguleikinn er sá að fallist sé á framkvæmd með ákveðn-
um skilyrðum. Þá vaknar sú spuming hvort sveitarstjórn geti veitt framkvæmda-
leyfi með þeim skilyrðum sem fram koma í úrskurði um mat á umhverfis-
áhrifum. Um heimild sveitarstjórnar til að binda framkvæmdaleyfi skilyrðum er
fjallað í kafla 10 hér á eftir.
9.4 Ákvæði annarra laga
í 5. mgr. greinar 9.1 í skipulagsreglugerð er kveðið svo á að sveitarstjórn
skuli ganga úr skugga um að gætt hafi verið ákvæða laga um náttúmvemd og
annarra laga og reglugerða sem koma til álita áður en framkvæmdaleyfi er veitt.
Þetta ákvæði hlýtur að vekja upp þá spumingu hvort sveitarfélag geti gert að
skilyrði fyrir útgáfu á framkvæmdaleyfi að ákvæði annarra laga og reglugerða
hafi verið uppfyllt.
í fyrsta lagi verður að minnast þess sem fram kom í kafla 9.1 að ákvæði 1.
málsl. 1. mgr. 27. gr. laganna era sett fram sem tæmandi talning á þeim skil-
yrðum sem uppfylla þarf fyrir útgáfu framkvæmdaleyfis. í öðru lagi ber að hafa
í huga að í áliti umhverfisnefndar Alþingis39 svo og framsöguræðu formanns
nefndarinnar40 kemur einnig fram að einvörðungu var gert ráð fyrir að fram-
kvæmdir þyrftu að vera í samræmi við skipulagsáætlanir og fara skyldi um þær
eftir lögum um mat á umhvetfisáhrifum þar sem það ætti við svo að heimilt
væri að gefa út framkvæmdaleyfi. Hvorki ákvæði 27. gr. né lögskýringargögn
veita neina vxsbendingu um að heimilt skuli vera að binda útgáfu framkvæmda-
leyfis öðram skilyrðum samkvæmt lögunum. í þriðja lagi verður að minnast
þess að í stjómarskránni er friðhelgi eignarréttarins vernduð í 72. gr. í 75. gr. er
atvinnufrelsi manna verndað. Svo heimilt sé að leggja almenn bönd á þessi
réttindi verður slrk skerðing að eiga sér stoð í settum lögum. Hafa dómstólar
gert auknar kröfur um skýrleika slrkra lagaheimilda í seinni tíð.41 Þannig var
það t.d. áréttað í dómi Hæstaréttar frá 13. apríl 2000 í máli nr. 15/2000
39 Alþt. 1996-1997, A-deild, bls. 5311.
40 Alþt. 1996-1997, B-deild, bls. 6386.
41 Sjá hér t.d. Páll Hreinsson: „Lagaáskilnaðarregla atvinnufrelsisákvæðis stjómarskrárinnar".
Líndæla. Sigurður Líndal sjötugur 2. júlí 2001. Reykjavík 2001, bls. 399-421.
257