Tímarit lögfræðinga - 01.06.2004, Blaðsíða 88

Eins og fram kom hér að framan þarf samkvæmt lögum nr. 77/2000 að
fullnægja einhverju af nánar tilgreindum skilyrðum laganna til þess að heimilt
sé að vinna með persónuupplýsingar um tiltekinn einstakling. Eitt af þeim
skilyrðum sem geta heimilað slíka vinnslu er að viðkomandi aðili samþykki
það. í þessu sambandi verður að benda á að samþykki starfsmanns fyrir með-
höndlun atvinnurekanda á persónuupplýsingum um hann verður að vera gefið
af fúsum og frjálsum vilja og án þess að viðkomandi starfsmanni finnist hann
til þess neyddur. í vinnurétti er yfirleitt gert ráð fyrir því að launamaður standi
verr að vígi en atvinnurekandi, enda gildir að samningar einstakra launamanna
og atvinnurekenda um lakari kjör en hinir almennu kjarasamningar ákveða
skulu ógildir. Má í þessu sambandi líta til 1. gr. laga nr. 55/1980 um starfskjör
launafólks og skyldutryggingu lífeyrisréttinda. Samþykki starfsmanns hefur því
takmarkað vægi að vinnurétti. Þrátt fyrir að lög um persónuvernd og meðferð
persónuupplýsinga heimili vinnslu persónuupplýsinga með samþykki starfs-
manns hlýtur að þurfa að velta ofangreindum aðstöðumun vel fyrir sér. Má í því
sambandi einnig benda á að í skýrslu vinnuhóps 29. gr. tilskipunar 95/46/EB,
frá 2001, um vinnslu persónuupplýsinga í ráðningarsambandi, kemur fram að
skýrsluhöfundar telja að undir þeim kringumstæðum að ljóst sé, eða að líkur séu
á því að starfsmaður missi starf sitt eða fái ekki starf samþykki hann ekki
vinnslu persónuupplýsinga um sig, sé ekki um eiginlegt samþykki að ræða sem
gefið sé af fúsum og frjálsum vilja. A þess háttar samþykki eingöngu geti
atvinnurekandi ekki byggt heimild sína til vinnslu persónuupplýsinga um
starfsmenn.11
4. EFTIRLITSMYNDAVÉLAR
Eftirlitsmyndavélar á vinnustöðum gera atvinnurekanda kleift að fylgjast
með umgangi um vinnustaðinn hvort sem um er að ræða starfsmenn að störfum
eða utanaðkomandi aðila. Notkun eftirlitsmyndavéla telst til rafrænnar vökt-
unar í skilningi persónuverndarlaganna. I 4. gr., 2. mgr. 9. gr. og 24. gr. pvl. eru
sérákvæði um rafræna vöktun og vinnslu persónuupplýsinga sem til verða við
slíka vöktun.
í 4. gr. er skilgreint hvenær rafræn vöktun telst heimil en þar segir að rafræn
vöktun skuli ávallt fara fram í málefnalegum tilgangi auk þess sem rafræn
vöktun svæðis þar sem takmarkaður hópur fólks fer um að jafnaði sé jafnframt
háð því skilyrði að hennar sé sérstök þörf vegna eðlis þeirrar starfsemi sem þar
fer fram. Ákvæðið leggur þá skyldu á herðar ábyrgðaraðila slíkrar vöktunar að
meta nauðsyn hennar gagnvart einkalífsrétti þeirra sem fara að jafnaði um
staðinn. í ákvæðinu felst að rafræn vöktun á vinnustað verður að vera nauðsyn-
leg til að verja lögmæta hagsmuni atvinnurekanda. í leyfi Persónuverndar frá
21. desember 2001 til handa Ölgerðinni Agli Skallagrímssyni ehf., og einnig í
11 Article 29 - data protection working party: Opinion 8/2001 on the processing of personal data
in the employment context 5062/01/EN/Final WP 48, bls. 23.
272