Ægir - 01.05.1997, Blaðsíða 46

dsIli
PSÍLD
□ MARHNÚTUR
□ ÞORSKUR
■ UFSI
□ ÝSA
■ STEINBÍTUR
□ ÞYKKVALÚRA
BLÚÐA
□ LOÐNA
□ ISKÓO
□ LJÓSÁTA
H TRJÓNUKRABBI
D RÆKJA
H ANNAÐ
Fœða vöðusela við Island. Skipting eftir þunga. (7. mynd)
selir og blöðruselir sitt lóð á vogarskál-
arnar. Það mat sem hér er sett fram á
þessu er ekki mjög nákvæmt vegna
þess að gögnin sem það byggir á eru
ekki fullkomin en þau benda þó til
þess að um veruleg áhrif sé að ræða.
Að sömu niðurstöðu komst Marteinn
Friðriksson (1995).
Áhrif farsela á fiskistofna á íslands-
miðum eru því nú þegar talsverð. Nið-
urstöður rannsókna sem gerðar hafa
verið á blöðruselum og vöðuselum við
Jan Mayen benda til þess að báðir
þessir stofnar séu vaxandi, þó ekki sé
vitað nákvæmlega hversu mikið þeir
stækka árlega. Þeir hafa nú fengið frið-
un fyrir veiðum um nokkurt skeið.
Þær veiðar sem stundaðar hafa verið af
Norðmönnum á síðari árum eru ein-
ungis mjög takmarkaðar rannsókna-
veiðar. Áhrif þeirra á fiskveiðarnar
munu því vaxa er fram líða stundir ef
engin breyting verður á þessu. Afleið-
ingar ofvaxtar vöðuselsstofna eru
þekktar. Svokallaðar innrásir vöðusela
úr Barentshafi, upp að Noregsströnd-
um, orsökuðu fiskleysi og mikinn
veiðarfæraskaða trillu- og smábátaút-
gerða við Norður- og Vestur-Noreg
(Haug og Nilssen 1994). Ef til vill er
ástæða til þess fyrir okkur íslendinga
að hefja blöðrusels- og vöðuselsveiðar
í Vestur-ísnum. Stofnar þessara teg-
unda snerta okkur efnahagslega og nú
um þessar mundir eru veiðar úr þess-
um stofnum í algjöru lágmarki. Áhrif
vaxandi blöðrusels- og vöðuselsgengd-
ar á íslandsmið munu væntanlega
aukast nokkuð í takt við vaxandi sela-
fjölda í íslandshafi og Norður-íshafi.
Þakkir
Þeim fjölmörgu sjómönnum sem
sendu höfundi sýni af blöðruselum,
vöðuselum, kampselum og hringanór-
um til rannsóknar er kærlega þakkað.
Heimildir:
Beverton, R.H.J. 1985, Analysis of marine
mammal-fisheries interaction. Kafli 1, í
Beddington, J.R., R.J.H. Beverton & D.M.
Lvigne (ritstj.). Marine Mammals and Fis-
heries. George Allen & Unwin. London 354
bls.
Bjami Sæmundsson 1932. íslensk dýr II.
Spendýr. Reykjavík, Bókaverslun Sigfúsar Ey-
mundssonar, 437 bls.
Björn Gubmunsson 1994. Nokkur orö
um selveibi á íslandi fyrrum og nú. Náttúru-
fræöingurinn 14 (3.-4.) 149-169.
Droplaug Ólafsdóttir og Erlingur Hauks-
son 1993. Orkuinnihald helstu fæbuteg-
unda sela vib Island. Óbirt skýrsla. Hafrann-
sóknastofnun. Reykjavík, 8 bls. og töflur.
Erlingur Hauksson 1982. Hringanórinn.
Týli 12(1):7-12.
Erlingur Hauksson 1986. Farselir vib ís-
land? Hafrannsóknir 35:41-68.
Erlingur Hauksson 1993. Sambönd
lengdar kvama í fiskum og lengdar og
þyngdar fiskanna. Óbirt skýrsla. Hafrann-
sóknastofnun. Reykjavík. 10 bls.
Erlingur Hauksson 1997. Fæba útsela.
Fjölstofnarannsóknir Hafrannsóknastofnun-
ar. Fjölrit.
Erlingur Hauksson og Valur Bogason
1995 d. Food of harp seals (Phoca groen-
landica Erxleben, 1777, in Icelandic waters,
in the period 1990-1994. ICES C.M./N:14.
Erlingur Hauksson og Valur Bogason
1995b. Food of hooded seals (Cystophora
cristata Erxleben,1777) caught in Icelandic
waters in the period 1990-1994. ICES
C.M./N:18.
Erlingur Hauksson og Valur Bogason
1995e. Occurences og bearded seals (Erign-
athus barbatus Erxleben, 1777) and ringed
seal (Phoca Hispida Schreber, 1775) in
Icelandic waters, in the period 1990-1994,
with notes on their food. ICES C.M./N:15
Erlingur Hauksson og Valur Bogason
1995a. Occurrences of hooded seals (Cy-
stophora cristata Erxleben, 1777) in Iceland-
ic waters, in the period 1990-1994. ICES,
C.M./N:16
Erlingur Hauksson og Valur Bogason
1995c. Occurrences of harp seals (Phoca
groenlandica Erxleben, 1777) in Icelandic
waters, in the period 1990-1994. ICES
C.M./N:17.
Folkow, L. 1994. Satelitt-overvakning af
selens vandriger og adferd. Ottar 3:34-37.
Folkow, L.P, P.-E. Martensson and A.S.
Blix, 1996. Annuals distribution of hooded
seals (Cystophora cristata) in Greenland and
Norwegian Seals. Polar Biol. 16:179-189.
Folkow, L.P. and A.S. Blix, 1995. Distri-
bution and diving behavior of hooded seals.
Bls. 193-202 í Blix, A.S., L. Walloe and Q.
Ulltang (ritstj.) Whales, seals, fish and man.
Eisevir Science B.V.
Hafrannsóknastofnun 1996. Nytjastofnar
sjávar 1995/96. Aflahorfur fiskveibiárib
1996/97. Hafrannsóknastofnun fjölrit nr.
46.
Haug, T. og K.T. Nilssen, 1994. Vandrin-
ger og matvaner hos gronlandsselbestand-
ene i Nord-Atlanteren. Ottar 3:3-11.
Jefferson, T.A., S. Leatherwood and M.A.
Webber, 1993. Marine mammals of the
world. FAO species indentification guide.
FAO, Rome 302 bls.
Jónbjörn Pálsson 1977. Nematode in-
festation and feeding habits of Icelandic
seals. ICES C.M./N:20.
Lúbvík Kristjánsson, 1980. íslenskir sjáv-
arhættir I. Bókaútgáfa Menningarsjóbs.
Reykjavík, 472 bls.
Marteinn Fribriksson, 1995. Lífshags-
munamál þjóbarinnar. Ægir 4:30-31.
Nordoy, E.S. 1994. Hvor mye mat spiser
gronlandsselen. Ottar 3: 12-14.
Nordoy, E.S., P-E. Martensson, A.R. Lager,
L.P. Folkow and A.S. Blix 1995. Food
consumption of the Northeast Atlancit
stock of harp seals. Bls. 255-260 í Blix A.S.,
L. Walloy and Q. Ulltang (ritstj.) Whales,
seals, fish and man. Elsevier Science B.V.
Valur Bogason 1997. Fæba landsels
46 ÆGIR