Ægir - 01.09.1998, Qupperneq 33

SAMLEIÐ MEÐ ÍSLENSKUM SJÁVARÚTVEGI
fótunum undan heilu byggðarlögun-
um út um landið. Við verðum engu
bættari með það. Hins vegar má ekki
gleyma að eignatilfærslan sem hefur
átt sér stað í sjávarútveginum hefur
verið í nafni hagræðingar og til-
„ Verðum engu bœttciri
með að kippa fótunum
undan heilu
byggðarlögunum
út um landið/'
færsluna verður að stöðva. Menn hag-
ræða ekki endalaust og það hlýtur að
koma að þeim tímapunkti að því tíma-
bili ljúki að hagræðing felist í því að í
sjávarútveginum verði færri og stærri
aðilar. Einhvern tímann þurfum við
að stoppa og horfa á byggðarlögin sem
hafa farið verst út og taka á málum
þeirra sérstaklega," segir Margrét Frí-
mannsdóttir.
„Stórhættuleg
kostnaðarhækkun fyrir greinina"
Einar K. Guðfinnsson, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins á Vestfjörðum, er
þeirrar skoðunar að auðlindagjaldsum-
ræðan geti farið vaxandi í kjölfar nið-
urstöðu nefndar sem nú fjallar á breið-
um grunni um auðlindir þjóðarinnar.
Væntanlega komi niðurstaða frá
nefndinni um eða upp úr áramótum.
Einar segir auðlindagjald í sjávarút-
vegi stórhættulegt enda í raun kostn-
aðarhækkun fyrir greinina og þar með
yrði það íþyngjandi fyrir þær byggðir
landsins sem byggi að öllu leyti á sjáv-
arútveginum. En er það mat Einars að
svo mikið líf verði í auðlindagjaldsum-
ræðunni þegar kemur að kosningum
að hún verði ráðandi mál hvað sjávar-
útvegumræðuna varðar?
„Það var stórmerkilegt skref stigið
þegar samstaða varð um að setja niður
nefndina til að fara yfir auðlinda-
gjaldsumræðuna í heild. Því miður
hafa fram að þessu ekki verið teknar
inn í umræðuna spurningar um auð-
lindagjald af öðrum orkulindum og að
mínu mati mun niðurstaðan af störf-
um þessarar nefndar verða ráðandi um
auðlindagjaldsumræðuna í sjávarút-
veginum. Hingað til hafa talsmenn
auðlindaskattsins komist talsvert langt
með því að láta umræðuna fara fram í
stíl upphrópana en því er heldur ekki
að neita að ákvarðanir einstakra út-
gerðarmanna hafa því miður orðið til
að ýta undir umræðuna og gera að
verkum að tortryggni í garð sjávarút-
vegsins hefur aukist. Að mínu mati
hafa ekki allir í hópi útgerðarmanna
áttað sig á því hversu alvarlegur undir-
tónn hefur verið í sjávaútvegsumræð-
unni í landinu og hversu mikil óá-
nægja er með ýmsa þætti kvótakerfis-
ins," segir Einar.
Staða smábátaútgerðarinnar
mikilvæg fyrir Vestfirði
Þess er að vænta að umræðan um sjáv-
arútvegsmálin fyrir kosningar verði
mislífleg eftir því hvaða kjördæmi á í
hlut. Á Vestfjörðum gæti orðið heit
umræða um málið, líkt og stundum
áður, og skemmst er að minnast funda
Sverris Hermannssonar á Vestfjörðum
síðastliðið sumar þar sem sjávarútvegs-
málin voru ofarlega á blaði. Einar K.
Guðfinnsson segir að það yrði mikið
undrunarefni ef sjávarútvegsmálin
yrðu ekki ofarlega á blaði í umræð-
unni vestra á vetrarmánuðum og fyrir
kosningar.
„Kosningaumræðan mun mótast af
því sem gerist í vetur en hér á Vest-
fjörðum nrun umræðan snúast um
stöðu smábátaútgerðarinnar enda er
hún snar þáttur í útgerðarmynstrinu
hér. Hún er orðinn snar þáttur í hrá-
efnisöflun fiskvinnslufyrirtækjanna á
Vestfjörðum og á hana er litið sem ör-
yggisventil fyrir byggðirnar.
Mér finnst mjög áberandi í sjávarút-
vegsbyggðum út um allt land að
kvótakerfið veldur mjög mikilli óvissu.
Heimafólk hefur á tilfinningunni að
það ráði of lítið sínum örlögum vegna
þess að á einu augnabliki getur kvóti í
stórum stíl flust í burtu," segir Einar
en hann undirstrikar að á yfirstand-
andi kjörtímabili hafi verið gerðar
meiri breytingar á fiskveiðistjórninni
en mörg undanfarin ár. Smábátum
hafi verið skapað meira öryggi, sett
hafi verið lög um hámarkskvótaeign,
heimildir til fyrningar kvóta hafi verið
afnumdar og þar af leiðandi muni
sjávarútvegsfyrirtæki borga skatta fyrr
og meira. Þessu til viðbótar séu svo
breytingar sem nú eru að verða í upp-
hafi nýs kvótaárs, þ.e. starfsemi Kvóta-
þings og Verðlagsstofu skiptaverðs.
„Þrátt fyrir að miklar breytingar
hafi verið gerðar á kjörtímabilinu þá
stendur eftir að það er óánægja með
ýmsa þætti fiskveiðistjórnarkerfisins
og þar finnst mér standa uppúr tvö at-
riði. Annars vegar óvissan sem ég
nefndi áðan og hins vegar hin mikla
„Aberandi umrœða
út um landið að
kvótakerfið valdi
óvissu."
eignamyndun sem ekki er á grundvelli
reksturs heldur fremur huglægs mats á
verðmæti kvóta. Komandi umræða
mun snúa að þessum þáttum," segir
Einar K. Guðfinnsson.
Horfa verður út fyrir
landsteinana
Steingrímur J. Sigfússon vekur athygli
á að inn í sjávarútvegsumræðuna
------------------J5GIR 33