Uppeldi og menntun - 01.01.2009, Blaðsíða 39

Uppeldi og menntun - 01.01.2009, Blaðsíða 39
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 18(1)/2009 39 kolbrÚn Þ. pálsdóttir dagVistun skólabarna árin 1971–2008 Í stuttu máli má segja að saga frístundaheimila í Reykjavík einkennist af flakki á milli ólíkra sviða innan stjórnkerfis borgarinnar. Skipta má sögulegri þróun reykvískra frí- stundaheimila í þrjú tímabil eftir því hver sá um rekstur þjónustunnar. Á fyrsta tíma- bilinu, 1971–1992, voru rekin skóladagheimili sem voru sjálfstæðar stofnanir utan við skólakerfið og féllu undir dagvistarstofnanir á vegum Sumargjafar, síðar Dagvistar barna. Á næsta tímabili, árin 1993–2003, ráku grunnskólarnir sjálfir lengda viðveru eða skóladagvist og féll þá reksturinn undir Fræðslumiðstöð (áður Skólamálaráð, nú Menntasvið). Hugmyndin var sú að grunnskólinn væri heilsdagsskóli og skóladag- heimilin voru smám saman lögð niður. Þriðja tímabilið hófst árið 2004 þegar Íþrótta- og tómstundasvið tók við rekstri allra skóladagvista í Reykjavík undir heitinu frí- stundaheimili. Skóladagheimilin 1971–1992 Þörf á dagvist fyrir yngstu nemendur grunnskólanna á rætur að rekja til breyttra sam- félagshátta og aukinnar atvinnuþátttöku reykvískra mæðra á seinni hluta 20. aldar. Dagvistarkönnun sem var gerð á vegum félagsmálaráðs árið 1970 leiddi í ljós að þörf væri á vistunarúrræðum fyrir um 17% reykvískra barna á aldrinum 6–9 ára eða fyrir um 1.080 börn (Þorbjörn Broddason, 1971). Frumkvöðlastarf Sumargjafar, sem stóð fyrir stofnun og rekstri dagheimila og gæsluvalla, náði einnig til yngstu barna grunn- skólans. Gæsluúrræði fyrir börn á skólaaldri voru einmitt nefnd skóladagheimili og vísar nafngiftin bæði til skólaaldurs barnanna og dagheimilanna, forvera leikskól- anna. Vísir að skóladagheimili var rekinn í þrjá mánuði í húsnæði á Lindargötu árið 1960 (Bergur Felixson, 2007). Fyrsta skóladagheimilið var opnað í Skipasundi árið 1971 fyrir tilstuðlan Sumargjafar og var það heimili, ásamt þremur öðrum sem opnuð voru skömmu seinna, rekið í samstarfi við borgarstjórn Reykjavíkur. Árið 1978 var rekstur skóladagheimila allur kominn í hendur Dagvistar barna og á forræði borg- arstjórnar Reykjavíkur. Á árunum 1971–1986 voru opnuð 14 skóladagheimili, þar af störfuðu þrjú innan veggja skólanna og var rekstur þeirra á ábyrgð skólastjórnenda en í samstarfi við Dagvist Barna (Bergur Felixson, 2007). Veturinn 1989–1990 var boðið upp á framhaldsnám í Fósturskóla Íslands með sérstaka áherslu á skóladagheimili og var m.a. fjallað um starfshætti, skapandi starf, áætlanir, endurmat og þróunar- og nýbreytnistarf (Dagvist barna, e.d.-a). Má draga þá ályktun að fagþróun hafi verið ör og fóstrur hafi lagt sitt af mörkum til að svo mætti verða. Sá böggull fylgdi skammrifi að skóladagheimilin voru eingöngu í boði fyrir börn einstæðra foreldra eða foreldra sem áttu við félagslega erfiðleika að etja. Árin 1980– 1990 voru að jafnaði einungis um 5% 6–9 ára barna með pláss á skóladagheimili og því æði mörg skólabörn sem komu heim að tómu húsi eftir skóla. Hugtakið lyklabarn varð til á áttunda áratugnum. Hins vegar gátu foreldrar skólabarna nýtt sér daggæslu á einkaheimilum, til að mynda voru um 16% barna hjá dagmæðrum árið 1990 á aldr- inum 6–10 ára (Dagvist barna, e.d.-a). Árið 1994 var ákveðið að stöðva niðurgreiðslur vegna daggæslu skólabarna í Reykjavík. Jafnframt voru á þessum tíma rekin athvörf
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.