Fréttablaðið - 27.03.2010, Blaðsíða 36

MENNING 2
Gagnkvæmt samstarf
„Strax í upphafi sýndum við marga
erlenda listamenn. Roni Horn sýnir
hér annað árið, Ólafur Elíasson líka,
Lawrence Weiner á listahátíð 2005
og verður þá hluti af prógramm-
inu. Við vorum svolítið feimin að
tala um það, en hér var hópur lista-
manna sem við vildum vinna með,
en það tók langan tíma að koma
mönnum í skilning um að við vorum
með þeim og þeir með okkur. Þetta
var samvinna. Listamenn voru
vanir að fara sínu fram. Og það tók
tíma að breyta því á þann hátt að
þeir ættu sér samstarfsfólk í gall-
eríi. Á fyrstu árunum veittum við
þeim ekki þá þjónustu sem síðar
varð. Í dag erum við að vinna með
átján listamönnum að staðaldri og
við erum stolt af því að það er nán-
ast sami hópurinn sem við höfum
unnið með frá upphafi. það telst
gott í sögu gallería; það segir sitt
um okkur og um þau.“
Falinn vinnustaður
„Við höfum séð það hjá listamönn-
um sem við vinnum með að margt
breytist í þeirra lífi og list og það er
okkar að taka þátt í því: við verðum
að vera hreinskilin í skoðanaskipt-
um, þolinmóð þegar þeir renna inn
í breytingaskeið og taka dýfur, og
af sama skapi hafa þeir sýnt okkur
skilning. Það er mikil vinna að
sinna því öllu. Það dettur engum í
hug sem gengur hér framhjá að hér
sé fólk að vinna, það bera fáir skyn-
bragð á hvað gerist í svona kompan-
íi. Hér hengjum við ekki bara upp
myndir. Það eru hér fimm hámennt-
aðir starfsmenn á fullu og alltaf
brjálað að gera, ekki bara við að
selja myndir, það er allt umstang-
ið í kringum okkar listamenn, allir
eru þeir í alþjóðlegu samhengi, allir
eru þeir að sýna úti um heim allan.
Allflestir eru í einhverri samvinnu
við önnur erlend gallerí sem við
þurfum þá að vinna með að þeirra
framgangi, lána verk út, sinna við-
skiptavinum, veita upplýsingar.
Okkar starf blasir ekki við.“
Alþjóðlegt samstarf
Börkur segir að einungis fimmtung-
ur af veltu i8 sé hér á landi: gallerí-
ið er útflutningsfyrirtæki: „Þegar
allt gekk hér vel var hlutfallið
60/40 en það er breytt. Við höfum
sett áherslu á Ameríku síðustu
fjögur ár. Við eigum góðan kúnna-
hóp á austurströndinni og reynd-
ar líka í Kaliforníu, þó höfum við
aldrei farið þangað eða sjálf gert
eitthvað þar. Kristján Guðmunds-
son sýndi við góðan orðstír í San
Diego nú fyrir stuttu, áður höfðu
þau Egill Sæbjörnsson og Ragna
Róbertsdóttir sýnt í Arizona. Auk
sýninga listamanna okkar þar eru
stóru póstarnir í starfi okkar í
Ameríku listamessurnar: Armory
Show í New York og Art BaselMi-
ami Beach. Þangað höfum við farið
þrjú, fjögur ár í röð og það er alveg
nýr pakki fyrir okkur: inn á þess-
ar messur er valið, það eru bara
betri gallerí sem komast að og það
kostar mikið að vera þar. Þar erum
við farin að eiga góð viðskipti. Það
er gaman að sýna verk listamanna
héðan sem hafa ekki sést þar áður,
og fá mikil og góð viðbrögð. Á þess-
ar messur koma allir sem skipta
máli fyrir gallerí eins og okkar:
safnstjórar, sýningarstjórar, safn-
arar, blaðamenn, allir sem skipta
máli. Við þurfum að sækja um hvert
einasta ár og það er ekkert öruggt
að þú komist inn aftur með þína til-
lögu að verkum og listamönnum.
Það eru þúsund gallerí að berjast
um þrjú hundruð bása. Þú verður
að hafa eitthvað fram að færa.“
Auk þeirra Hreins, Kristjáns,
Egils og Rögnu, vinnur i8 með Egg-
erti Péturssyni, Elínu Hansdóttur,
Finnboga Péturssyni, Hrafnkeli
Sigurðssyni, Ívari Valgarðssyni,
Karin Sander, Katrínu Sigurðar-
dóttur, Lawrence Weiner, Ólafi
Elíassyni, Ragnari Kjartanssyni,
Roni Horn, Sigurði Guðmundssyni,
Þór Vigfússyni og dánarbúi Birgis
Andréssonar. En i8 hefur einnig
sýnt fjöldann allan af öðrum lista-
mönnum og verið með verk eftir þá
til sölu.
Bíll fastur í á
Börkur segist hafa verið stoltur
þegar hann sýndi nýja myndaseríu
eftir Ólaf Elíasson á Armory Show
í New York, Cars in Rivers Series
2009, safn mynda af bílum föstum í
ám sem Ólafur safnaði úr mörgum
áttum og hafði sérstaka tilvísun til
hrunsins þegar það var sýnt hér á
landi í fyrra í i8, þá í drögum, en
myndirnar fékk hann hjá fólki sem
hafði lent í því að festa jeppann
sinn í ám landsins. Í New York var
það komið upp í allri sinni dýrð, 35
mynda sería. Þarna erum við, sagði
ég þegar fólk spurði mig hvað gengi
á á Íslandi. Þetta var þegar kosning-
arnar voru hér heima og allir vissu
hvað var að gerast á Íslandi. Sumir
sögðu að þetta væri í fyrsta sinn
sem húmor væri að finna í verkum
Ólafs. En það er svo margt í þess-
ari röð: þetta er ekki bara maður
að takast á við náttúruna, þetta er
líka vísun í hagsöguna, umhverfið
og svo margt annað.“
List og gjafavara
Undanfarin ár hafa verið miklar
hræringar á íslenskum myndlist-
armarkaði. Nýlistasafnið hefur
skipt um húsnæði, Kling og Bang
líka, Safn lokað á Laugaveginum,
framsæknum galleríum fækkaði
en nú hafa önnur sprottið upp í
staðinn. Hvernig lítur Börkur á
þessa þróun?
„Miðað við hvað frjótt og öflugt
sköpunarstarf þrífst hér í borginni
hjá þeim sem eru að gera eitthvað,
þá er furðulegt að hér skuli ekki
vera fleiri gallerí, rekin af lista-
mönnum, sölu- og sýningarstaðir
sem hafa metnað í því að sýna það
besta sem verið er að gera. Grein-
armunur sem fólk gerir á sýningu
og sýningu er lítill. Fólk gerir ekki
sama greinarmun á myndlist og því
sem gert er í tónlist eða íþróttum.
Það er lítill skilningur á því hvað
skiptir máli. Það ríkir hér mennt-
unarskortur sem ræðst af því hvað
við kennum krökkunum okkar,
hér er mikið ólæsi og innbyggð
hræðsla að hafa skoðanir og tjá
þær. Öll umræða fer í hringi. Hér
erum við að ræða myndlist eins og
ekkert hafi gerst síðan 1917. Víst
væri gaman að sjá eitt eða tvö gall-
erí sem eru rekin af stefnufestu og
með skýra dagskrá koma upp. Ég
myndi fagna því að þau væru fleiri.
Þegar ég er spurður af áhugafólki
um myndlist hvaða önnur gallerí
þeir eigi að skoða verð ég alltaf svo-
lítið kjánalegur. Ég sendi þá ekki í
einhverjar „gjafavöruverslanir“.
Hús og borg
Það er í vændum mikil breyting á
svæðinu kringum Tryggvagötu 16:
veitingastaðir að opna, nýtt hverfi
að rísa á Slippsvæðinu, Listasafn-
ið og Miðbakkinn kallar á umferð.
Börkur segist hafa leitað lengi að
húsnæði sem hefði þá kosti sem
gamla sementgeymslan hefur, hús
sem þetta séu fágæt. Hann nefn-
ir gömlu Landsmiðjuna sem Lista-
háskólinn nýtir núna en það á að
rífa, sem honum finnst dæmalaus
heimska, fallegt hús og vandlega
byggt, en það á að víkja í fram-
tíðinni fyrir nýbyggingu undir
Stjórnar ráðið. Mun það taka tím-
ann sinn svo vandlega sem það er
byggt.
„Við erum fyrsta kynslóðin sem
hefur búið í borg. Eftir hundrað
ár verður borgarmenning kannski
orðin okkur inngróin. Allir þeir sem
hafa leikið sér sem börn í móa eða
hrauni hugsa sitt þegar þeir koma í
stórborg og horfa þar á börn að leik
sem hafa aldrei kynnst óspjölluðu
landi, þekkja bara götur og torg.“
Nú stendur yfir sýning í gallerí
i8 á verkum Hreins Friðfinnssonar,
henni lýkur reyndar í dag. Í næstu
viku opnar í i8 sýning á verkum
Lawrence Weiner. Í tengslum við
báðar þessar sýningar og þær sem
á eftir koma gefur i8 út myndverk:
verkin eru gefin út í litlu upplagi
og verðinu stillt í hóf, þau verða til
sölu í Tryggvagötunni. Það er til-
hlökkunarefni að eftir tvö, þrjú ár
verði til röð verka sem almenning-
ur hefur átt kost á að eignast.
Dýr verk og ódýr
„Viðmiðið er að þau kosti á bilinu 50
til 200 þúsund og ræðst það af fram-
leiðslukostnaði, efni og fjölda ein-
taka. Verk Hreins er tvö samtengd
silkiþrykk og kostar rammað 110
þúsund. Verk Weiners er úr skornu
áli og mun kosta tæp 200 þúsund.
Mörg verk sem við seljum eru dýr.
Það er því til þess vinnandi að geta
boðið verk til sölu sem kosta ekki
mikið og áhugamenn um mynd-
list geta komist yfir. Lítil verk en
stór í öllum skilningi. Næsta sýn-
ing á eftir er spennandi: safn ljós-
myndaverka Sigurðar Guðmunds-
sonar frá 70-82. Hann hefur verið
að safna saman gömlum stúdíum,
skissum og listamannseintökum
og öðru sem tengist Situation-röð-
inni frá þessum tíma og við munum
sýna. Þetta verður hluti af dagskrá
Listahátíðar. Þarna eru bæði verk
sem við höfum ekki séð áður og svo
önnur sem sjást loks í þessu sam-
hengi. Í júlí verður Elín Hansdóttir
með sýningu hér en hún hefur vakið
mikla athygli og er tvímælalaust
einn okkar efnilegasti listamaður.
Á sama tíma verður hér stórt sam-
starfsverkefni við nokkur evrópsk
gallerí: það koma hingað tíu gall-
erí og setja upp sýningar í húsnæði
sem stendur autt. Við ætlum að búa
hér til galleríhverfi yfir hásumar-
ið. Þetta eru spennandi gallerí frá
Evrópu og koma hingað til að sýna
sitt besta. Það verður mjög spenn-
andi. Og fólk má koma – myndlist er
nefnilega frábrugðin flestum öðrum
menningaratburðum – það kostar
ekkert að skoða hana og njóta.“
Stórt verkefni? Og þú ert hvergi
banginn?
„Og blindur og fávís, allt í senn.
Þegar maður er að vinna með frá-
bærum listamönnum og önnum
kafinn hefur maður ekki tíma til
að svekkja sig yfir umhverfinu. Ég
er hvergi banginn.“
FRAMHALD AF FORSÍÐU
Börkur og starfsfólk á vinnusvæði bak við hið hreina hvíta rými sem nú hýsir sýningarsal i8. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Í dag erum við að vinna með átján listamönnum að staðaldri
og við erum stolt af því að það er nánast sami hópurinn sem við
höfum unnið með frá upphafi. það telst gott í sögu gallería; það
segir sitt um okkur og um þau.“