19. júní - 19.06.1981, Blaðsíða 60

Sólveig Hauksdóttlr, Guðrún Gísladóttir og Edda Hólm í hlutverkum sínum í leikritinu Kona
eftir Dario Fo.
Við höfum allar
sömu sögu að segja
Um leikritið KONU eftir Dario Fo og Franca Rame
Ekki þarf lengi að litast um í
venjulegum leikhúsum til að sjá að
þar er rétt einn vettvangur karla.
Hvort sem sett eru á svið verk
Shakespeare (nema þegar allar
reglur eru þverbrotnar eins og í
Iðnó i vetur) eða nútímahöfundar
eins og Arthur Miller, þramma
ábyrgðarfullir heimsmenn, at-
hafnamenn, vísindamenn, hug-
sjónamenn (karlkyns) eða hvað
þeir nú annars eru um sviðið og
kryfja heimsmálin eða ástand
(karl)sálarinnar.
Auðvitað eru hér margar und-
antekningar á, en kannski sýnir
það ástandið hvað best hve margar
leikkonur eru , atvinnulausar.
Leikkonum hefur fjölgað en sama
er ekki að segja um kvenhlutverkin.
Leikhúsið var og er vettvangur
karlmannsins, þar sem örfáar
konur svífa kringum hann, móðirin,
58
systirin, eiginkonan, dóttirin,
skækjan og skassið, þessi venju-
bundnu hlutverk sem konur hafa
löngum gegnt á sviði lífsins.
Kvennaleikhús fer eigin leiðir.
Á síðasta áratug var hafin
markviss barátta kvenna í leikhús-
um til að breyta óhagstæðum
hlutföllum. Konur sáu möguleika
leikhússins til að sýna og breyta
kvenímyndinni, þar er kjörinn
vettvangur til að'koma gagnrýni
og umræðum á framfæri. Innan
stofnanaleikhúsanna létu konur
verulega til sín taka sbr. ýmis afrek
kvenna í Þjóðleikhúsinu. Margir
leikhópar kvenna spruttu upp er-
lendis, þær sköpuðu sér sínar eigin
leiðir og einhvernveginn virðist svo
sem fáránleikinn og trúðleikurinn
hafi orðið þeim einkar hugstæður.
Nægir þar að minna á leikflokkinn
Clapper Clow sem hingað kom sl.
haust svo og uppsetningu Guðrún-
ar Ásmundsdóttur á Konu eftir
Dario Fo og Franco Rame í Al-
þýðuleikhúsinu, en dæmin eru ótal
fleiri. I leikhúsi fáránleikans og
meðal trúða er hægt að sýna
mannlífið með öðrum aðferðum,
þú hlærð kannski af hjartans list,
en uppgötvar á eftir að þú varst að
hlægja að sjálfri þér.
Eftir sem áður stöndum við með
þá staðreynd í höndum að alltof fá
leikrit fjalla um konur og líf þeirra,
það er ekki eilíflega hægt að blása
rykið af Ibsen og leika Brúðu-
heimilið eða semja háalvarleg verk
í anda raunsæis, það þarf að hræra
svo um munar upp í fólki. Konur
þurfa að vakna til vitundar um
stöðu sína og karlar að skilja að til
eilífðar geta þeir ekki verið herrar
heimsins, við krefjumst réttar okkar.