19. júní - 19.06.1981, Blaðsíða 67

BÆKUR BÆKUR BÆKUR
svelta“ (bls.95). Sólrún bætir því
þó við að skilmálar Breta hafi ekki
verið „óhagstæðir miðað við að-
stöðu þeirra.“
Sólrún hefur kosið að binda
umfjöllun sína aðallega við sam-
skipti stjórnvalda í Bretlandi og á
íslandi, þetta er fyrst og fremst
diplómatísk saga. Sníður hún því
viðfangsefni sínu nokkuð þröngan
stakk. Engu að síður er bókin stór-
fróðleg og bætir við þekkingu okk-
ar á þessu tímabili. Hér fara saman
yfirvegaður texti, skilmerkileg frá-
sögn atburða og útlistun á baksviði
þeirra.
Gerður
Steinþórsdóttir.
Að ryðja úr vegi
þúsund ára hefðum
Konur skrifa til heiðurs
Önnu Sigurðardóttur,
Sögufélagið, Reykjavík 1980
Fyrir síðustu jól kom út yfir-
líetislaus bók í hvítu bandi. Á
bókinni stendur gylltu letri „Kon-
Ur skrifa til heiðurs Önnu Sigurð-
ardóttur“. Þegar bókinni er flett
1113 sjá að þar er að finna tuttugu
°§ tvær greinar eftir jafnmargar
konur. Framan við greinarnar er
viðtal við Önnu, en bókin er gefin
ut >,í þakklætisskyni fyrir ómetan-
^egt framtak hennar við að koma á
fót Kvennasögusafni íslands svo og
storf hennar við að vekja áhuga á
rannsókn kvennasögu“, eins og
segir í formála. Þá eru í bókinni
geysimargar heillakveðjur til
Önnu og eru konur þar í miklum
meirihluta. Aftast er svo ritskrá
hennar.
1 viðtalinu við Önnu Sigurðar-
dóttur verður maður nokkru fróð-
ari um ævi, störf og lifsviðhorf
hennar. Hún er fædd 5. desember
1908. Foreldrar hennar eru Ásdis
Margrét Þorgrímsdóttir og Sig-
urður Þórólfsson, skólastjóri lýð-
háskólans á Hvítárbakka í Borgar-
firði. Elsti greinarhöfundurinn,
Sigurbjörg Björnsdóttir, rekur
endurminningar frá Hvítárbakka
og getur þess hve saga þjóðarinnar
hafi verið skólastjóranum hugleik-
in.
Anna stundaði nám í Kvenna-
skólanum í Reykjavík í tvö ár, en
þá var Ingibjörg H. Bjarnason
skólastjóri og alþingismaður. Eig-
inmaður Önnu var Skúli Þor-
steinsson, síðar námsstjóri Austur-
lands og eignuðust þau þrjú börn.
Árið 1947 gekk Anna i KRFÍ, tók
virkan þátt í starfsemi félagsins og
umræðu um ýmis réttindamál
kvenna á vettvangi dagsins. Auk
þess vöktu gamlar bækur áhuga
hennar og hún kannaði t. d. kjör
gyðja í goðheimum og flutti um
þau þrettán útvarpserindi 1973. Þá
vitnar Anna til orða sænsku kven-
réttindakonunnar Elin Wágner, að
saga kvenna og karla sé svo sam-
slungin eins og uppistaða og fyrir-
vaf í dúk í vefstól. En því hafi verið
þannig fyrirkomið að aðeins karl-
mannlega fyrirvafið komi í ljós í
sögunni.
Það var 1. janúar 1975, á fyrsta
degi Kvennaársins fræga, að Anna
stofnaði ásamt Else Miu Einars-
dóttur og Svanlaugu Baldursdótt-
ur Kvennasögusafn tslands, á
heimili Önnu að Hjarðarhaga 26.
Greinarnar tuttugu og tvær eru
sundurleitar að efni. í því er fólg-
inn styrkur bókarinnar en jafn-
Anna Sigurðardóttir.
framt veikleiki. Hér eru fræðilegar
ritgerðir, endurminningar og hug-
leiðingar um sögu, bókmenntir,
lögfræði, læknisfræði og listir. Eitt
bindur greinarnar saman: þær
snerta kvennasögu á einn eða ann-
an hátt. Þær sýna að hafin er
rannsókn kvennasögu, þótt í litlum
mæli sé og þær eru heimild um
viðhorf kvenna til sjálfra sín og
samtíðarinnar. Höfundar eru
flestir þekktir fyrir þátttöku á sviði
félagsmála og ritstörf.
Ekki er unnt að fjalla um allar
greinarnar í „Konur skrifa“, en
skemmtileg hugleiðing Ingu
Huldar varpar skíru ljósi á breytt
viðhorf til sögu kvenna. Hún lýsir
sögunámi sínu og þeirri trú sinni
fyrir tíu árum að konur hefðu
aldrei gert neitt merkilegt.
Kvennahreyfingin breytti þessari
skoðun hennar, „það er verið að
skipta um viðmiðanir“, en það
tekur tíma því að „þúsund ára
hefðum verður ekki rutt úr vegi
með nokkrum pennastrikum“
(114).
65