19. júní - 19.06.1981, Side 41

karlar sækja ekki það nám. Þessar
níu námsleiðir tengjast mjög
hinum „hefðbundnu kvenna-
störfum“, s. s. barnagæslu, að-
hlynningu sjúkra, matseld, af-
greiðslu og almennum skrifstofu-
störfum.
Karlar eru aftur á móti í meiri-
hluta þátttakenda í tuttugu og
fjórum námsleiðum og einu þátt-
takendurnir í fjórtán þeirra.
,,Karlanámsleiðirnar“ tengjast
m. a. iðnaði, sjávarútvegi, lög-
gæslu og stjórnun fyrirtækja.
Af ofangreindu mætti ef til vill
draga þá ályktun að um tvo at-
vinnumarkaði sé að ræða; karlaat-
vinnumarkaðinn og kvennaat-
vinnumarkaðinn, einnig að starfs-
vettvangur kvenna sé þrengri en
karla og að lokum, að minni starfs-,
endur- og viðbótarmenntun sé í
tengslum við kvennaatvinnu-
markaðinn.
Það nám sem fullorðnum
stendur til boða fer oftast fram að
kvöldi til og algengast er að það
standi yfir í um þrjá mánuði. Þau
réttindi er námið veitir eru ýmis-
konar. Að námi loknu fá nem-
endur ýmist rétt til frekara náms,
fastráðningu í starfi, rétt til að taka
að sér ákveðin verkefni, vinna með
ýmsar vélar og tæki auk þess sem
nemendur öðlast víðari starfs-
grundvöll.
Könnun í Reykjavík
í könnun sem gerð var á nýliðn-
um vetri meðal nemenda í fullorð-
insfræðslu reyndust konur vera
mun fleiri en karlar, eða 68% nem-
enda í úrtakinu. Skýring á þessu
getur verið sú að allt fram á
þennan dag öðluðust konur minni
og ósérhæfðari menntun en karlar.
Starfsvettvangur giftra kvenna var
mest bundinn við heimilið og nutu
þær því fjárhagslegrar forsjár
maka sinna. Nú hafa konur í
auknum mæli sótt út á hinn al-
menna vinnumarkað, en 1979
unnu 72% kvenna launaða vinnu
utan heimilis. Fullorðinsfræðslan
gæti því haft þýðingu fyrir þær
konur sem í æ ríkara mæli hasla sér
völl á nýjum starfsvettvangi.
Einnig getur hún verið ein leið
kvenna út af heimilunum og til
efnahagslegs sjálfstæðis.
Nemendur í úrtakinu voru að
meginhluta til ungt fólk með frekar
litla fagmenntun. Algengast var að
nemendur hefðu lokið gagnfræða-
eða stúdentsprófi. Vinna þeirra að
prófum loknum og fram til þessa
var oftast tengd skrifstofustörfum,
þjónustu eða iðnaði. Þessir nem-
endur reyna að fjölga starfsmögu-
leikum sínum og nota þeir þá
möguleika er fullorðinsfræðslan
veitir til að bæta kjör sín.
Tæpur helmingur nemenda var
hvorki í hjónabandi né í sambúð,
enda nær helmingur úrtaksins á
aldrinum 16—25 ára. Þó er hugs-
anlegt að ógift fólk sæki full-
orðinsfræðslu hlutfallslega meira
en þeir sem eru í hjónabandi eða
sambúð. Af heildar fjölda nem-
enda í úrtakinu áttu aðeins tæpur
helmingur börn er bjuggu hjá
þeim. Þetta er hugsanlega vegna
fjölda ungs fólks og fjölda eldra
fólks er á uppkomin börn sem flutt
eru að heiman. Ógift fólk og barn-
laust hefur að jafnaði rýmri tíma
til að sinna áLugamálum sínum og
hefur þar með aukna möguleika til
að notfæra sér það nám sem í boði
er. Vitað var að fjöldi einstæðra
foreldra i úrtakinu var lítill.
Lang algengast var að nemend-
ur ynnu 40 stunda launaða vinnu-
viku. Við þátttöku í fullorðins-
fræðslu hafði starfssvið nemenda
lítið breyst, þó merkja mætti örlitla
hreyfingu á milli starfsstétta.
Þar sem nám var oftast stundað
fyrir utan almennan vinnutíma og
að kvöldi til, lagðist það ofan á
fulla vinnu nemenda. Almennt
vörðu nemendur litlum tima til
heimanáms. Skýringar á þessu eru
margar en sú þýðingarmesta er
mjög sennilega langur vinnudagur
nemenda. Talsverður hluti nem-
enda vann launaða vinnu sem nam
innan við 20 stundum á viku. Af
gögnum má ráða að oftast var hér
um húsmæður að ræða sem auk
húsmóðurstarfanna unnu launaða
vinnu utan heimilis. Þar sem konur
unnu fulla vinnu utan heimilis,
auk heimilisstarfa, er sennilegt að
lítið tóm hafi gefist til heimanáms.
Nokkuð svipuðu máli gegnir um
þá karlmenn sem unnu lengri en 40
stunda vinnuviku.
Bæði karlar og konur töldu sig
stunda nám til að auka færni sína í
starfi, víkka sjóndeildarhringinn
og hitta fólk. Þetta gæti bent til
39