Morgunn - 01.12.1965, Page 37

M O R G U N N 115
um. Síðan hefði hún legið í salti i undirvitund sonarins í
nokkur ár, unz hún kom upp úr kafinu í draumnum.
Með því að eigna sálum lifandi manna svo að segja ótak-
markaða hæfileika til fjarskynjana og fjarhrifa er að sjálf-
sögðu hægðarleikur að útiloka að mestu leyti alla möguleika
á því að afla óyggjandi sannana fyrir framhaldslífinu. Með
því eru þær aðeins gerðar að mismunandi sterkum líkum.
En svipað má þá og einnig segja um margt það, sem kallað
er raunvísindi. Þar verða menn líka oft að láta sér nægja
sterkar líkur í stað fullnægjandi sannana. Það er mjög
sennilegt, að sólin komi upp í fyrramálið, en þó ekki öldungis
víst. Það gæti brugðizt. Flest hin svo nefndu vísindalegu
lögmál eru ekki annað en það, að nákvæm athugun hefur
leitt í ljós, að eitt fylgir öðru sem reglubundin afleiðing eftir
því sem bezt verður séð. Strangt tekið er því ekki unnt að
fullyrða, að hér sé um gjörsamlega algild lögmál að ræða.
Athuganir sýna að vísu, að sama hátternið endurtekst hvað
eftir annað, og í því felast sterkar líkur fyrir því, að svo
muni haldast framvegis eins og hingað til, en um algilda
sönnun er yfirleitt ekki að ræða. 1 vissum skilningi má segja,
að þetta séu kerfisbundnar fullyrðingar, sem við tökum góð-
ar og gildar vegna þess, að þær eru í fullu samræmi við tíð-
arandann og skynsemisviðhorf þessarar kynslóðar.
Það er komið upp í vana, að líta á hinar vísindalegu full-
yrðingar sem óskeikular og einhverja óhagganlega nauðsyn,
enda þótt þar sé engan veginn um alfulikomna þekkingu að
ræða. Sannleikurinn er sá, að margt af því, sem vísindin telja
sig hafa sannað með tilraunum, hefur ekki varanlegt gildi
og þarfnast endurskoðunar hvað eftir annað, þegar þekk-
ingin vex og mannsandinn nær að grípa yfir víðtækari svið.
Næst liggur fyrir að athuga þá spurningu, hvers vegna
f jöidi fólks aðhyliist fremur svo að segja aiiar aðrar skýring-
ar á dulrænum fyrirbærum en þá, sem beinast liggur við,
sem er framhald lífsins eftir líkamsdauðann. Það er yfirleitt
vegna þess, að menn hafa óafvitandi tileinkað sér fullyrð-
ingar um handahófsleg takmörk á milli þess, sem telja beri