Morgunn - 01.12.1990, Qupperneq 14

Að hafa hugrekki til að syrgja
MORGUNN
þinni „Hugrekki til að syrgja." Gætirðu skýrt þetta atriði og e. t. v.
nefnt einhver dæmi?
JT: Við sjáum árangurslausa sorg þegar fólk reynir að vera
æðrulaust. Fólk sem, þegar það stendur andspænis missi,
reynir að kyngja honum og harka hann af sér. Venjulega
afneitar það sorg og reiði og þjáist á einhvern hátt. Það er
afskiptalítið um líf sitt, fjarlægist ástvini eða er reitt út í allt
og alla en það tengir þessar tilfinningar aldrei við missinn.
Ég man að ég sá fertuga konu sem virtist eldast um helm-
ing eftir að eiginmaður hennar lést. Líkami hennar stirðnaði
allur. Hún fór að verða hokin og fékk kistil á bakið. Hún var
frosin af sorg og hún vildi ekki tala um það. Þetta er fólk sem
kann að fá hjartaáfall sex mánuðum eftir ndssi sinn vegna
þess að það hefur ekki fengist við tilfinningar sínar. Mér er
mjög umhugað um líkamfeg áhrif sorgar. Þegar fólk tjáir
ekki tilfinningar sínar, þá veikist það stundum.
A meðan þú gengur í gegnum sorg, þá getur þér liðið
hræðilega líkamlega. Þú getur haft verki og þrautir, þú getur
fengið kvef og fundist þú orkuiaus. Líkaminn verður oft
fyrir áhrifum sorgar, sérstaklega þegar missirinn varðar
maka, unnustu/unnusta eða barn. Tilfinningin er eins og
líkamanum hafi verið eytt á einhvern hátt. Fólk sem hefur
gengið í gegnum mikil veikindi nieð ástvinum sínum fær
stundum tímabundið einkennin sem ástvinurinn hafði. Ég
hef séð þetta, t.d. í félagsskap þar sem annar aðilinn hefur
látist úr eyðni. Hinn aðilinn byrjar að fá svipuð einkenni,
jafnvel þó hún eða hann sé ekki veik eða veikur. Þetta eru
samúðar viðbrögð. Ég hef heyrt skelfilegar sögur af fólki
sem heldur að það hafi krabbamein eða hjartasjúkdóm eftir
að einhver sem það elskaði hefur dáið. Við samsömumst því
fólki sem við elskum.
SR: Gætirðu rætt svolítið frekar sérstök tilfelli árangurslausrar
sorgar?
JT: Eitt tilfellið eru ýkt viðbrögð. Þetta fólk skapar minnis-
varða eða helgidóma um fólkið sem það hefur misst. Ég
12