Morgunblaðið - 15.07.2009, Blaðsíða 8

Morgunblaðið/Ómar
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
FJÖLDI ferðamanna sem fara í
hvalaskoðun hérlendis hefur á sl.
áratug farið úr rúmlega 30 þúsund
manns á ári í tæplega 115 þúsund
manns. Þannig hefur gestum að
meðaltali fjölgað um 14% á ári frá
1998. Í fyrra voru heildartekjur í
greininni hérlendis meira en 16,5
milljónir Bandaríkjadala eða rúm-
lega tveir milljarðar íslenskra króna.
Þetta er meðal þess sem fram kemur
í nýrri úttekt sem gerð var fyrir Al-
þjóðadýraverndunarsamtökin (Int-
ernational Fund for Animal Welfare,
IFAW) og kynnt var um borð í vetn-
isskipinu Eldingu við Reykjavíkur-
höfn í gær að viðstöddu m.a. fjöl-
miðlafólki, alþingismönnum, borgar-
fulltrúum og fulltrúum dýravernd-
unarsamtaka.
Skýrslan var unnin hjá ástralska
fyrirtækinu Economists at Large á
sl. 18 mánuðum og nær til hvala-
skoðunar í 119 löndum á heimsvísu.
Draumur ef veiðum yrði hætt
„Skýrslan sýnir okkur svart á
hvítu að það er mikil aukning í
hvalaskoðun á Íslandi sem og annars
staðar í heiminum,“ sagði Robbie
Marsland, yfirmaður IFAW í Lond-
on. Benti hann á að þegar litið væri
til heimsins alls mætti sjá að hvala-
skoðunarferðum hefði fjölgað um
3,7% á ári sl. áratug en vöxtur grein-
arinnar er mjög mismikill eftir
heimsálfum. „Þannig kemur það
okkur ánægjulega á óvart að sjá að
vöxturinn hefur verið ríflega 17% á
ári í Asíu að undanförnu en á sama
tíma hefur hann aðeins verið 7% í
Evrópu. Það eru því mikil sóknar-
færi í hvalaskoðun í Evrópu,“ sagði
Marsland. Tók hann fram að eftir
sem áður færu flestir í hvalaskoðun í
Norður-Ameríku en 38% allra
hvaðaskoðunargesta í heiminum
fara þar í sínar ferðir.
Í samtali við Morgunblaðið sagði
Rannveig Grétarsdóttir, formaður
Hvalaskoðunarsamtaka Íslands, að
skýrslan sýndi að enn væru mikil
sóknarfæri á Íslandi í hvalaskoðun
að því gefnu að réttar pólitískar
ákvarðanir yrðu teknar sem styddu
við greinina en sköðuðu hana ekki.
„Það væri auðvitað draumastaða
ef hvalveiðum hér við land yrði hætt,
en sé það vilji stjórnvalda að stund-
aðar séu hvalveiðar væri best ef
hægt væri að skipuleggja þær þann-
ig að ekki væri verið að veiða á
hvalaskoðunarsvæðum,“ sagði
Rannveig. Tók hún fram að góðar
líkur væru til þess að gestum í hvala-
skoðunarferðum við Íslands-
strendur gæti fjölgað um 5-10% á ári
næsta áratuginn.
Sóknarfæri í hvalaskoðun
 Ný skýrsla sýnir að í fyrra fóru 13 milljónir manna í hvalaskoðun í 119 löndum
 Á árunum 1998-2008 fjölgaði gestum í hvalaskoðun um 3,7% á ári á heimsvísu
Ný úttekt, sem gerð var fyrir Al-
þjóðadýraverndunarsamtökin,
leiðir í ljós að hvalaskoðun á Ís-
landi hefur vaxið hröðum skref-
um á sl. árum og veltir nú yfir
tveimur milljörðum króna á ári.

















 


 


 

 

 
  





!
"
#
 



 


 
 13.200
manns hafa atvinnu
af hvalaskoðun í heim-
inum öllum.
270
milljaðar ísl. kr. var
heildarveltan af hvala-
skoðun á heimsvísu í
fyrra.
17%
aukning hefur orðið á
hvalaskoðun í Asíu sl.
áratug.
251%
aukning varð í hvala-
skoðun hérlendis á
árabilinu 1994-1998.
8 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. JÚLÍ 2009
„VIÐ teljum að
það sé hag-
kvæmt að hefja
skipulagða
hvalaskoðun í
Ísafjarðardjúpi,
annaðhvort út
frá Ísafirði eða
Bolungarvík,“
segir Sig-
ursteinn Más-
son, talsmaður
IFAW á Íslandi.
Vísar hann máli sínu til stuðnings
til nýrrar skýrslu sem samtökin hafa
gert um hagkvæmni þess að bjóða
upp á hvalaskoðun á Vestfjörðum.
Skýrslan byggist á viðtölum við á
annað hundrað sjómenn og aðra
sjófarendur um reynslu þeirra af því
að sjá hvali í Ísafjarðardjúpi. „Af við-
tölunum að dæma hefur fólk séð
mikið af hval í mynni fjarðarins,“
segir Sigursteinn og telur skyn-
samlegt að bjóða upp á skoð-
unarferðir þar sem bæði hvalir og
selir væru skoðaðir.
Að sögn Sigursteins verður
skýrslan kynnt heimamönnum nán-
ar síðar í sumar. Segir hann nokkurn
áhuga meðal þeirra á að bjóða upp á
hvalaskoðunarferðir og ljóst að ný
skýrsla IFAW um aukna aðsókn í
hvalaskoðun á heimsvísu, sem
kynnt var í gær, geti veitt mönnum
innblástur til frekari landvinninga.
Hvalaskoðun hagkvæm á Vestfjörðum
Sigursteinn
Másson
Eftir Sigrúnu Rósu Björnsdóttur
sigrunrosa@mbl.is
„ÞAÐ er náttúrlega ekki einsdæmi
að málum ljúki svona hratt en þarna
var ekki um játningamál að ræða,“
segir Valtýr Sigurðsson ríkis-
saksóknari. „Þá verður líka allt að
ganga upp hjá lögreglu og ákæru-
valdinu sem og fyrir dómstólum en
þar var vilji til þess að setja þetta
mál í forgang.“ Málið sem Valtýr
vísar til er nýlegt nauðgunarmál
þar sem málsmeðferðartími frá
broti og til þess að dómur gekk var
aðeins um sjö vikur.
Valtýr segir málsmeðferðarreglur
ríkissaksóknara miðast við að rann-
sókn nauðgunar taki að jafnaði ekki
lengri tíma en sextíu daga og tekin
sé ákvörðun um málsókn hjá rík-
issaksóknara inn-
an fimmtán daga.
Tæknivinnan
skiptir sköpum
„Þó að stytting
málsmeðferðar-
tímans sé já-
kvæð, þá veldur
hún líka gríð-
arlegu álagi á
embættið,“ segir Valtýr. Það hafi
orðið miklar framfarir í rann-
sóknum sakamála og tæknivinna
lögreglu skipti æ meira máli þegar
komið er fyrir dóm. Sífellt erfiðara
sé að koma málum í gegn með því
að nýta eingöngu hefðbundnar
vitnaleiðslur til sönnunar. Aukin
harka verjenda hafi þau áhrif að
tæknivinnan geti skipt sköpum fyrir
dómsúrskurð og því þurfi allur
málatilbúnaður og rannsóknarvinna
að vera óaðfinnanleg.
Valtýr segir mál sem koma til
meðferðar hjá embættinu umfangs-
meiri og flóknari en áður. „Ákær-
andinn er jafnan einn á móti fjölda
verjenda. Ábyrgðin er því mikil þar
sem hann þarf að fylgjast með öll-
um þráðum málsins fyrir dómi, boða
vitni, útvega túlka, halda utan um
tæknivinnu, auk þess að reka málið
lögfræðilega.“
Ógnun við réttaröryggi
Valtýr telur ástæðu til að hafa
áhyggjur af þessari þróun sem gæti
jafnvel leitt til réttarspjalla. Í fjölda
mála séu margir ákærðir og því
margir verjendur á móti einum
ákæranda. Það ætti að vera meg-
inregla að í stærri málum væru
tveir ákærendur eða ákærandi og
aðstoðarmaður. Hann segir ekki til
fjármagn til að bæta við starfsfólki,
en starfsmannafjöldinn, 14 manns
sé nánast sá sami og fyrir tíu árum.
Hraðari málsmeðferð jákvæð
Valtýr Sigurðsson
Í HNOTSKURN
»Árið 2005 voru ákærumálhjá ríkissaksóknara 243
talsins en voru orðin 486 á síð-
asta ári.
»Þá fjölgaði kærumálumfrá lögreglu úr 85 í 173.
»Málum sem rekin voru fyr-ir Hæstarétti fjölgaði úr 92
í 116.
 Saksóknari fagnar skjótri afgreiðslu í kynferðisbrotamáli  Þýðir um leið
aukið álag hjá embættinu  Umfangsmeiri mál geta jafnvel leitt til réttarspjalla
STOFNUÐ hefur
verið Facebook-
síða þar sem
skorað er á Davíð
Oddsson, fyrrver-
andi formann
Sjálfstæðis-
flokksins, að snúa
aftur í stjórn-
málin.
Davíð útilokaði
ekki endurkomu í stjórnmálin í
þættinum Málefnið sem sýndur var á
Skjá einum á mánudagskvöld.
Stofnandi síðunnar segist hafa
gert það til þess að sýna Davíð að
það sé vilji þjóðarinnar að hann snúi
aftur í stjórnmálin og hjálpi þjóðinni
út úr þeim vanda sem hún er í. „Þú
virðist vera eini maðurinn með bein í
nefinu og með allt á hreinu varðandi
skuldbindingar Íslands,“ skrifar
stofnandinn, Jóhann Bragi Birg-
isson, í kynningu á síðu sinni.
Skora á
Davíð
Davíð Oddsson