Saga - 1971, Page 125
Úr heimildahandraða seytjándu
og átjándu aldar
Þá eru homnir Jjrír í hlut
Heimildir íslenzkra fornrita um fiskveiðar landsmanna
6ru el*i ýkja miklar, en þegar þær eru í eitt saman komn-
ar,_ þó fá allsæmilega hugmynd um, hvernig þeim hátt-
1. j 12. kafla Grettis sögu er þessi frásögn: „Þann
íöia kom hallæri svo mikið á Islandi, að ekki hefur jafn-
mikið komið; þá tók af nálega allan sjávarafla og reka;
. svo yfir mörg ár“. — Almennt er ætlað, að sagan eigi
Vlð hallæri það, sem menn töldu hafa orðið laust fyrir 980
°£ getið er um í fleiri fornritum.
. Litlu mun skipta fyrir efni það, sem stefnt er að rann-
*n á í þessum þætti, hvort frásögn Grettis sögu á hér
atburði frá ofanverðri 10. öld eða ritunartíma sögunn-
• Á þessum öldum, sem og síðar, skipti sjávarfengur
. lu máli fyrir afkomu landsmanna. Ef hann brást, ekki
^zt til langframa, hlaut af því að leiða hallæri og mann-
Áthyglisverðust við frásögn Grettis sögu er sú fullyrð-
2. að sjávarafla hafi nálega tekið af í mörg ár. Það
gar talið geta gerzt. En þá vaknar sú spurn, hvort kunnugt
„ Urn einhver önnur dæmi úr sögu þjóðarinnar varðandi
ahrest, er hafi staðið yfir í mörg ár.
1 ásögn Grettis sögu og skyldra heimilda um hallærið
r takmörkuð og erfitt að kveða á um, hvaða dæmi megi
^.e a hliðstæð því. Helzt kemur til greina að athuga tíma-
y1 lð l685—1704, því að um það höfum við miklar heim-
u lr °2 alltrúverðugar, er sýna, að þá var mikill aflabrest-
’ að yisu ekki stöðugur, en svo sár sum árin, að torvelt