Saga - 1979, Síða 161

MIÐSTÖÐVAR STÆRSTU BYGGÐA
151
^afa lagst af þegar tekið var upp vorþing í Þingey í Þverá.
Þetta var áður en Steini gaf Stafholtskirkju eyna. 1 Þing-
ey hefur væntanlega verið sameiginlegt vorþing fyrir allt
Borgarfjarðarhérað og hafa goðar þá ekki tekið ýkja al-
varlega að fjórðungaskil voru talin við Hvítá. Til þess var
ætlast að aðeins þeir goðar sem bjuggu í sama fjórðungi
ættu þing saman. Kaupmönnum og héraðsbúum hefur ver-
ið hentast að sömu vorþingssamþykktir giltu í héraðinu
sunnan ár og vestan. Val þingstaðar í Þverá bendir til að
stjórnskipan með mikilli valddreifingu hafi verið farin að
riðlast og stefnt hafi í átt til hins gagnstæða, miðstýr-
ingar. Þetta hefur varla orðið fyrr en í byrjun 12. aldar,
sbr. aukin völd Oddaverja og Haukdæla, mikið veldi Þor-
öils og Hafliða, samruna goðorða og valdaröskun.
8.3. Helgi. Á Þingey í Þverá, eign Stafholtskirkju, hefur
verið N ikulásarhelgi. Til marks um það hversu mátti sín
slík tileinkun mikilsvirtra dýrlinga má nefna að árið 1255
yildi Sturla Þórðarson ekki láta hesta sína ganga án
leyfis í tún í Reykholti því að Pétur postuli ætti töðuna.
Reykholtskirkja var helguð Pétri og átti allt heimaland en
Pétur var mjög kær Sturlu (Stu II, 171, 236). Flokkur
manna fór að Þorgilsi skarða í Stafholti árið 1252 og var
Sturla fyrir flokknum. Ólafur hvítaskáld sem þá hélt stað-
mn (og hafði þar skóla) sagði við aðfararmenn:
Skal ég þess biðja almáttkan guð og hinn helga
Nicholaum biskup, er staðinn á, áð hann hefni yður
sinna misgerða.
Aðförinni lauk með sátt (Stu II, 130—131, 135). Orð
Ólafs hafi væntanlega mátt sín nokkurs. Á 12. öld þegar
Nikulásardýrkun var sem mest hefur vafalítið þótt væn-
le8’t til að tryggja grið og frið á þingstað í Þverá að þar
Var lögð á helgi Nikulásar. Einkum mun farmönnum hafa
þétt ábyrgðarhlutur að rjúfa frið á þingstaðnum og baka
sér reiði Nikulásar. Eins munu þeir hafa vænt sér verndar
hans á staðnum.