Saga - 1991, Síða 20

18
HELGI ÞORLÁKSSON
Fræðileg áhugamál Jóns voru víðfeðm og flokkast ekki eingöngu und-
ir læknisfræði heldur sagnfræði, bókmenntafræði, fornleifafræði,
réttarsögu, rúnafræði og mannfræði og áfram má telja. Kemur því
ekki á óvart að Jón var mjög virkur félagi í Vísindafélagi íslendinga og
verk hans eru góð dæmi um það sem nefnt er „þverfagleg" vinnu-
brögð og þykja nú mjög til fyrirmyndar. Jón var forseti Vísindafélags-
ins um skeið.
Oft tók Jón til máls á fundum fræðimanna, svo að ég heyrði, hafði
ákveðnar skoðanir og yndi af fræðilegum rökræðum. Hann hikaði
ekki við að segjast vera á öndverðum meiði ef því var að skipta og gat
þá sumum orðið hverft við hversu afdráttarlaus hann var en hann var
laus við persónulega áreitni. Sumum sem kynntust Jóni aðeins undir
þessum kringumstæðum gat kannski yfirsést hver heiðursmaður
hann var og öðlingur.
Ef tala má um eldlegan áhuga, á það vel við um Jón, hann var alltaf
að velta fyrir sér fræðilegum vandamálum og hafði gaman af að reifa
og rökræða hugðarefni sín án þess þó að þröngva þeim upp á nokk-
urn mann. Hann Ias mikið, fylgdist vel með og vildi fá að vita hvað
aðrir væru að fást við í fræðum. Pess varð ég mjög var þegar ég starf-
aði á Árnastofnun, þangað kom hann stundum til að spjalla og viðra
hugmyndir sínar. Mér er einkum minnisstætt að fyrir tæpum tveimur
árum kom hann gagngert á Árnastofnun til að lýsa fyrir mér hug-
myndum sínum um það hvar verið hefði hafskipahöfn í Hvalfirði á
miðöldum af því að hann þóttist vita að ég myndi hafa áhuga á því.
Áhugi hans var mjög smitandi.
Eljusemi Jóns er við brugðið og á eftirlaunaaldri var hann sívinn-
andi og birti fjölda greina, einna síðast rækilegan kafla sem nefnist
Alþýðulækningar og prentaður er í ritsafninu íslenskri þjóðmenningu,
sjöunda bindi (1990). Pessi þáttur er 87 blaðsíður og er þar
ýmislegt nýtt, sem Jón hafði ekki fjallað um áður. Nýlegar greinar
Jóns sýna líka hversu lifandi og virkur hann var fram á síðustu ár, td.
greinin „Grágás, vanmetin og misskilin heimild" sem hann birti 1986
og greinin „Um ritstíla og kumlin að Kroppi í Hrafnagilshreppi í Eyja-
firði" sem birtist 1989. Pessi síðastnefnda grein tengist þeirri skoðun
Jóns að rúnir og þar með vaxtöflur hafi skipt meira máli hér á landi að
fornu en menn hafa viljað vera láta. Líklega hafði hann rétt fyrir sér
um þetta.
Síðustu æviár sín varði Jón miklum tíma í Nesstofu og vann við að