Saga


Saga - 1991, Blaðsíða 253

Saga - 1991, Blaðsíða 253
RITFREGNIR 251 hópa og hugmynda. Til að skilja pólitíska refskák, jafnvel í litlum bæ eins og Akureyri, verður að gera grein fyrir lagskiptingu á staðnum, jafnframt því sem pólitíkin varpar ljósi á samtakamyndun og félagslega meðvitund íbú- anna. Því miður gerir Jón hvorki alvarlega tilraun til að stéttgreina Akureyr- inga, né dregur hann beinar niðurstöður af pólitískum deilumálum bæjar- búa. Við rekumst að vísu á tölur um fjölda einstakra þjóðfélagshópa á víð og dreif í textanum, en slíkt segir mér lítið um raunverulega stéttaskiptingu og valddreifingu á staðnum. Eins sjáum við að kosningar vekja almennt lítinn áhuga á Akureyri, á meðan hugmyndir um kirkjubyggingu fá mjög víðtækan stuðning, þrátt fyrir að hún hafi haft í för með sér talsverð útgjöld. Greinilegt er því að trú og kirkja skipuðu mun hærri sess í hugum fólks á Akureyri um og eftir miðja 19. öld en það sem okkur finnst vera raunverulegt viðfangsefni stjórnmála. Þessi staðreynd hefði mér fundist verð frekari umfjöllunar. Hversu þverstæðukennt sem það kann að virðast, þá finnst mér Saga Akur- eyrar vera of staðbundin um Ieið og hún gengur ekki nægjanlega út frá félags- legum veruleika Akureyrar sjálfrar. Þannig er kaflaskipting bókarinnar mið- uð við breytingar á lagalegri stöðu bæjarins, sem var ákvörðuð með stjórn- valdsúrskurðum í Kaupmannahöfn, þó svo að breytingarnar hefðu lítil sem engin bein áhrif á þróun Akureyrar. Hrynjandi frásagnarinnar fylgir því ekki þróunarsögu bæjarins; langtíma ferli eru rofin og við missum yfirsýn yfir þætti sem breyttust hægt í rás tímans. í bókinni er til dæmis ekkert yfirlit yfir fólksfjölda í bænum yfir lengri tíma, sem verður enn bagalegra fyrir þá sök að í öðrum hluta bókarinnar segir Jón íbúa bæjarins hafa verið 56 árið 1835 (94-95), en í þeim þriðja eru þeir sagðir hafa verið „í kringum eitt hundrað 1836" (99). Tenging tímabilanna tveggja (þ.e. 1776-1836 og 1837-62) er því vægast sagt óljós. Á sama hátt eru hugtök í pólitískri sögu bæjarins aldrei almennilega aðlöguð aðstæðum á Akureyri, heldur beint innflutt frá póli- tískri umræðu 20. aldar. Notkun hugtaka eins og „frjálslyndi" og „þjóðernis- kennd/tilfinning" veldur því að pólitísk hugsun Akureyringa og íslendinga verður bæði þverstæðukennd og illskiljanleg. Athyglisverður mislestur for- ráðamanna á Akureyri á kosningalögum bæjarins, sem olli því að maddama Vilhelmína Lever kaus fyrst íslenskra kvenna í lýðræðislegum kosningum, er til dæmis afgreiddur sem sambland misskilnings og frjálslyndis í garð kvenna - sem óneitanlega stangast nokkuð á við aðra umfjöllun í bókinni um stöðu akureyrskra kvenna á 19. öld. Misskilningur af þessu tagi ber að mínu viti vott um ákveðinn skilning á stöðu kvenna sem stóðu fyrir sjálfstæðum atvinnurekstri á íslandi. Hér var ekki um „frjálslyndi" að ræða, a.m.k. ekki í þeirri merkingu sem ég legg í það orð, heldur merki um hvernig íslenskt samfélag brást við þegar reglur um félagslegt misrétti stönguðust á. Kynferði var ekki sjálfkrafa talið útiloka konur frá því að kjósa karla í bæjarstjórn, en það átti auðvitað einungis við um þær fáu konur sem voru ekki undir húsaga karla og uppfylltu að öðru leyti þær kröfur sem körlum voru settar um þátt- töku í pólitísku lífi. Ég á líka erfitt með að átta mig á þjóðerniskennd Akur- eyringa og annarra norðlendinga eins og hún birtist í Sögu Akureyrar. Baráttu fyrir stofnun prentsmiðju á Akureyri skilur Jón sem vitnisburð um „vakn- andi þjóðerniskennd fyrir norðan og austan" (211-12) eða um stórkostlega
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217
Blaðsíða 218
Blaðsíða 219
Blaðsíða 220
Blaðsíða 221
Blaðsíða 222
Blaðsíða 223
Blaðsíða 224
Blaðsíða 225
Blaðsíða 226
Blaðsíða 227
Blaðsíða 228
Blaðsíða 229
Blaðsíða 230
Blaðsíða 231
Blaðsíða 232
Blaðsíða 233
Blaðsíða 234
Blaðsíða 235
Blaðsíða 236
Blaðsíða 237
Blaðsíða 238
Blaðsíða 239
Blaðsíða 240
Blaðsíða 241
Blaðsíða 242
Blaðsíða 243
Blaðsíða 244
Blaðsíða 245
Blaðsíða 246
Blaðsíða 247
Blaðsíða 248
Blaðsíða 249
Blaðsíða 250
Blaðsíða 251
Blaðsíða 252
Blaðsíða 253
Blaðsíða 254
Blaðsíða 255
Blaðsíða 256
Blaðsíða 257
Blaðsíða 258
Blaðsíða 259
Blaðsíða 260
Blaðsíða 261
Blaðsíða 262
Blaðsíða 263
Blaðsíða 264
Blaðsíða 265
Blaðsíða 266
Blaðsíða 267
Blaðsíða 268
Blaðsíða 269
Blaðsíða 270
Blaðsíða 271
Blaðsíða 272
Blaðsíða 273
Blaðsíða 274
Blaðsíða 275
Blaðsíða 276
Blaðsíða 277
Blaðsíða 278
Blaðsíða 279
Blaðsíða 280
Blaðsíða 281
Blaðsíða 282
Blaðsíða 283
Blaðsíða 284
Blaðsíða 285
Blaðsíða 286
Blaðsíða 287
Blaðsíða 288
Blaðsíða 289
Blaðsíða 290
Blaðsíða 291
Blaðsíða 292
Blaðsíða 293
Blaðsíða 294
Blaðsíða 295
Blaðsíða 296
Blaðsíða 297
Blaðsíða 298
Blaðsíða 299
Blaðsíða 300
Blaðsíða 301
Blaðsíða 302
Blaðsíða 303
Blaðsíða 304
Blaðsíða 305
Blaðsíða 306
Blaðsíða 307
Blaðsíða 308

x

Saga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Saga
https://timarit.is/publication/775

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.