Saga - 1991, Page 179

SKOÐANASKIPTI UM RÚNAKEFLI
177
„Solveig á þræðr þessa."5 Samkvæmt Helle hlýtur þessi Solveig að
hafa stjórnað verslun á Bryggjunni í Björgvin. Samkvæmt Hagland
hlýtur hún að hafa siglt um íslandshaf til Björgvinjar með bandið sitt.6
Mér þykir líklegra að Solveig hafi verið bóndakona, ef til vill ekkja,
sem hafi spunnið bandið sitt einhvers staðar í grennd við Björgvin og
sent það til kaupmanns í bænum. Hún hefur ekki þurft að stíga fæti
sínum þangað sjálf. Skilningur Helles og Haglands gera Solveigu
áhugaverðari fyrir kvennasögu, en skilningur minn er í betra sam-
ræmi við „það sem vitað er" um konur og verslun í Noregi fyrir tíma
iðnaðar. Vitanlega má finna dæmi um konur eins og þeir Hagland og
Helle nefna, en þær voru ekki margar.
Á 16.-18. öld var mikill hluti verslunar frá Norður- og Vestur-Nor-
egi við Björgvin og Prándheim skipulagður þannig að auðugur maður
1 hyggðinni átti sér skútu og áhöfnin var nokkrir bændur í nágrenn-
inu. En það voru langtum fleiri en áhöfnin sem sendu vörur með
skipinu til kaupmanns í bænum. Ég hef áður reynt að sýna fram á að
iög geri ráð fyrir svipuðum verslunarháttum í grennd við Þrándheim
é 13. öld.7 Margir bændur í nágrenni Björgvinjar og Þrándheims
þurftu strax á miðöldum að merkja varning sem þeir sendu kaup-
uianninum sínum í bænum.
Samkvæmt því sem hér hefur verið drepið á hafa merkikefli getað
homið frá öllu nágrenni Björgvinjar og Þrándheims þar sem norrænt
naál var talað, það er að segja úr Noregi allt frá Rygjafylki til Troms og
hr eyjunum vestanhafs. Á sjö af keflunum er tekið greinilega fram
hver var eigandinn, í fjórum tilfellum er verið að merkja sekki. Hag-
Hnd tengir það strax við sekkjagjald og ísland.8 En húðsekkir voru á
uiiðöldum notaðir utan um alla mögulega vöru á sjó, ekki bara frá ís-
landi.9 f>að mætti alveg eins tengja sekki við korn og mjöl sem kom til
h’rándheims og Björgvinjar frá sveitunum í kring, bæði sem lands-
skuld og verslunarvara. Á tveimur öðrum keflum frá Björgvin er talað
Urn garn og þráðu; það gæti bent til íslands, en í Vestur-Noregi var
Haikill sauðfjárbúskapur á fyrri öldum. Á einu keflinu frá Björgvin er
5 Helle 1982:463.
Í 1988, Saga 1988:57-58 (HT 1988:153-154).
rnved Nedkvitne: Utenrikshandelen fra det vestafjelske Norge 1100-1600, óprentuð
g Uokt°rsritgerð 1983:280-281.
9 ^a8land í Sögu 1988:58 (HT 1988:154).
eir voru notaðir í sama tilgangi og tunnur og ámur eftir 1400.
12-SAGA