Saga - 1991, Side 181

SKOÐANASKIPTI UM RÚNAKEFLI
179
ar - nöfn og tölfræði nafna í Hagland 1988b, málfarsatriði og rúna-
fræði 1989 (sbr. heimildalistann). Það endurtek ég ekki hér, heldur
vísa til þessara greina.
Seim ræðir nokkur sérkenni áletrananna frá Björgvin, einkum mál-
farsleg sem hljóta að vera norsk. Það er gagnlegt og fróðlegt í sjálfu
sér - grein mín átti ekki að fjalla um það efni. En til að finna mótrök
gegn þeirri tilgátu að íslensk merkikefli séu meðal þeirra er ekki nóg
að sýna fram á að norsku málseinkennin séu fleiri, alveg sama hversu
vandlega er talið. Allt framlag Seim gengur á skakk við það sem hún
ætlar að sýna fram á, en það er að spurningunni um íslenskan upp-
runa verði ekki svarað með neinni vissu með því að beita þeirri aðferð
sem ég notaði. Grein hennar er eingöngu um notkun nafnatölfræði,
baeði út af fyrir sig og í sambandi við málfarseinkenni og rúnaform.
Grein Nedkvitnes takmarkast hins vegar við verslunarsögu. Hversu
þungvæg eru svo þessi „mótrök" sem Seim leggur fram í umræðunni
um norskan eða íslenskan uppruna? Framlag hennar virðist aftur og
aftur stefna að þeim punkti þótt merkilegt megi teljast.
Eitt þeirra atriða sem Seim leggur fram skiptir máli í umræðunni.
Aletrunin NlyR 735, souæka þræþr þisa hof:fimtamork, en það er lesið
"Solveig á þræðr þessa hálf fimmta mörk", er af málfarslegum ástæð-
Urr> ekki líkleg til að vera íslensk, eins og Seim bendir á. Það er önnur
sPurning hvort þetta eigandamerki er heimild um íslandsverslunina,
eri ef á að sýna fram á að eigandinn sé íslendingur verður að leggja
fmm skýringar sem geta beðið um sinn. Það er hins vegar óvíst hvort
skýring Nedkvitnes færir lausnina miklu nær. Að minnsta kosti þarf
ekki að leiða af því sem ég sagði um „Solveigu" að „hún hljóti að hafa
arið um Islandshaf til Björgvinjar" með vöru sína. (Saga 1991:1773).
Við ^omum aftur að athugasemdum hans síðar.
Þótt Seim hafi sýnt fram á norsk einkenni í áletrununum nægir það
6kki annars en benda á að keflin hafa verið notuð á miðöldum í
uorskri verslun í Björgvin. Röksemdafærsla hennar þar sem þetta var
notað sem röksemd móti því að merkikeflin bendi til íslandsverslun-
ar' byggist á þeirri röngu forsendu að ég telji (Hagland 1988a) allar eða
l9gStaHar áletranirnar íslenskar („allt efnið meira eða minna," Saga
•1734). Hún forðast skipulega að taka tillit til þess að svo er ekki,
e því að sleppa þeim ummælum að „íslenska" tilgátan eigi við