Saga - 1991, Page 187

SKOÐANASKIPTI UM RÚNAKEFLI
185
minnsta kosti það til síns ágætis að hún getur leitt til meiri umræðu,
eins og raun hefur orðið á. En vitanlega krefst hún sömu gagnrýnu
rannsóknar, nákvæmni og útfærslu sem hver önnur ný hugsun sem
kemur fram.
Ég skil hina nýju túlkun Haglands á merkikeflunum þannig að ann-
ars vegar sé hún almenns eðlis: Merkikeflin hafi komið til Björgvinjar
og Þrándheims með vörum, það er að segja, þau hafi ekki verið gerð
í þessum bæjum, - og hins vegar sértæks eðlis: Merkikeflin hafi verið
búin til á íslandi (og Grænlandi). Ennfremur segir að ekki verði öllu
fundinn staður „vestanhafs" (eitt gotlenskt merkikefli á að sýna það),
og að varla geti allt verið þaðan þess vegna. En það er sterklega gefið
í skyn að svo mikið í áletrununum bendi vestur um haf að margar
þeirra hljóti að vera íslenskar. Um áletranirnar frá Þrándheimi segir
berum orðum að í raun geti þær allar verið íslenskar eða grænlenskar
(Hagland 1988, Saga 1988:542).
Ef svo er hlýtur það að þýða að ekkert í áletrununum frá Þránd-
heimi geti bent í aðra átt en til íslands eða Grænlands. Það er sama og
að þær áletranir sem beri ekki íslensk eða grænlensk einkenni séu
vesturnorrænar án nánari aðgreiningar. Þá er það einnig undirskilið
að þær séu trúlega sama uppruna og þær sem bera merki uppruna
síns.
Þá segir Hagland einnig í grein sinni að í mannanöfnum í áletrun-
unum frá Þrándheimi sé ekkert sem hreki viðhorf hans í meginatrið-
Um/ og hann nefnir nokkur nöfn sem geti eins verið íslensk sem
norsk, til viðbótar þeim nöfnum sem hann telur dæmigerð íslensk. Þá
er einnig upplýst um fjölda dæmigerðra íslenskra nafna í áletrunum
há Björgvin, sem eru tiltölulega færri en frá Þrándheimi, en hlutfallið
"ergi að síður greinilegt" (Saga 1988:493). En ég hélt því fram að hann
hefði talið of margar áletranir íslenskar miðað við skilgreininguna
Sem hann gaf sjálfur, og sýndi fram á að þarna komu fyrir nöfn sem
Urðu að kallast dæmigerð norsk, þar sem engin eða nær engin íslensk
dæmi voru um þau hjá Lind 1905-15. í Þrándheimi eru þau raunar
m)ög fá, en í Björgvin tiltölulega fleiri en þau dæmigerðu íslensku
(Saga 1991:158-604).
2 HT 1988:150.
3 HT 1988:148.
4 HT 1989:336 nn.