Saga - 1991, Síða 274

272
RITFREGNIR
valdið og verkafólk er svo miklu lauslegri. En Ingólfur slær réttilega þann
varnagla í lokin að faglega veik borgarastétt merki ekki endilega að atvinnu-
rekendur hafi staðið höllum fæti í þjóðfélaginu; á þetta ekki síst við um
smærri sjávarpláss þar sem svo háttaði til að atvinnurekandinn réð því sem
hann ráða vildi.
Bókin er skrifuð á þolanlegri ensku, en oft skín íslenskan í gegn og nokkuð
er um mál- og stafsetningarvillur; lína 7 á bls. 85 og lína 12 á bls. 133 hafa fall-
ið niður.
Guðmundur ]ónsson
Gestur Guðmundsson: ROKKSAGA ÍSLANDS 1955-
1990. FRÁ SIGGA JOHNNIE TIL SYKURMOLANNA.
Forlagið. Reykjavík 1990. 288 bls. Myndir, skrár.
Rokksaga tslands 1955-1990 er líkt og fyrri bók höfundar, '68-hugarflug úr viðj-
um vanans (skrifuð með Kristínu Ólafsdóttur) um þjóðfélagsbreytingar og
menningarstrauma síðustu þrjátíu ára. Samanlagt eru þessar tvær bækur
mikilvægt framlag til menningarsögu undanfarinna áratuga, og að ýmsu
leyti brautryðjandaverk í íslenskri menningar- og hversdagssögu.
Erlendis hafa birst fjölmörg rit um rokksögu og rokkblaðamennska er fjöl-
skrúðug og öflug. Af bestu verkum á þessu sviði má nefna bækur eins og Lip-
stickTraces eftir Grcil Marcus, bækur Dicks Hebdige, og blaðamennsku höfunda
eins og julie Burchill o. fl. í Bretlandi. Rokksaga Gests er nokkuð öðru marki
brennd en verk Hebdiges eða Marcus, vegna þess að í henni er greinilega
stefnt að heildarlýsingu á sögu rokktónlistar á fslandi og félagslegu sam-
hengi hennar. Ég veit ekki til að reynt hafi verið að semja svo altæka rokk-
sögubók annars staðar, og rýrir það ekki gildi hennar.
Sameiginlegt öllum þessum höfundum er að þeir nota popp- og rokktón-
list sem sjónarhól til að skoða umhverfið eða samtíð sína. Rokktónlist er
bæði afurð síðkapítalísks þjóðfélags (þjóðfélags fjöldaframleiðslu, stöðlunar,
neyslu og ekki síst rafeindafjölmiðlanna) og gagnrýni á það. Hún er jafn-
framt sjálfsagðasta menningarviðmið þeirrar kynslóðar sem nú er undir fert-
ugu, þ. e. rokktónlist hefur að öllum líkindum sterkustu áhrif á sjálfsmynd
manna á unglingsárum af öllum listgreinum.
Pað leiðir af þessu að Rokksaga íslands er ekki eingöngu tónlistarsaga-
Rokktónlist er heldur ekki talin sérlega merkileg tónlist sem slík af þeim sem
eru langskólagengnir í tónlist. Það sem gefur henni merkingu er það félags-
lega samhengi sem hún hrærist í. Þetta er þó allflókið mál. Staðreyndin er su
að rokktónlist hefur, líkt og jasstónlist áður, haft æ meiri áhrif á „nútímatón-
list", eða þá tónlist sem menntaðir tónhöfundar semja og gengur sem ®ðri
tónlist nútímans. Sem dæmi má nefna tónlist „minimalista" eins og Philips
Glass.