Saga - 1991, Blaðsíða 284

282
RITFREGNJR
vandað nægilega til frágangs tilvísana og heimildaskrár. Í þessari síðar-
nefndu eru auk þess tveir höfundar ranglega feðraðir, Gísli Ágúst Gunmrs-
son les Gunnlaugsson og Ólína jónsdóttir les Jónasdóttir. Þá er hirt lítt hér eða
í meginmáli um samræmi í rithætti bókatitla - eins og tilviljun hafi verið látin
ráða hvenær fylgt er upprunalegum rithætti eða samblandi gamals og nýs
(sbr. bls. 165). Þá eru prentvillur fjölmargar í bókinni.
Mikill fengur er að myndefni bókarinnar; augljóslega hefur drjúg vinna
verið lögð í að draga það saman. Nokkrar myndanna eru sóttar í safn Daniels
Bruuns og fáeinar aðrar til viðbótar í erlend söfn. Páll Jónsson er annars sá
ljósmyndari sem á flestar myndir í bókinni enda safn hans í eigu útgefand-
ans, Arnar og Örlygs. Af öllum myndunum munu fjölmargar ekki hafa birst
áður á prenti. Þær eru vitaskuld misgóðar. Nokkrar eru gersemi: konan og
barnið bls. 8, kvöldvakan bls. 21, barn í bala bls. 33, konan með tvíbura á
brjósti bls. 42, bóndinn og barnabörn hans að hlusta á útvarpið bls. 76 - svo
dæmi sé tekið af fyrri hluta bókarinnar. Yfirleitt falla texti og myndir saman
í góða heild ; hið sama er að segja um röðun mynda á myndaopnunum, t.d.
bls. 28-29 eða bls. 82-83 (síðri er aftur á móti útkoman bls. 40—41). Ekki er
þó myndaþátturinn yfir aðfinnslur hafinn; a.m.k. tvö dæmi blasa við um
óhóflegar endurtekningar: „eyjapésar á lundaveiði" fá í sinn hlut þrjár
myndir (bls. 142, 150 og 152) og fjórar sýna börn við saltfiskbreiðslu, þar af
tvær frá Seyðisfirði, teknar af Páli Jónssyni 1957. Og myndin á bls. 78,
„Skólapiltar á Akranesi 1920", er tekin út sem partur af myndinni sem birtist
í heild á bls. 159: myndin stendur varla undir þessari tvöföldu nýtingu.
(Óhagræði er annars að því fyrir þann sem vill notfæra sér myndaskrána eða
ræða um myndirnar að þær skuli ekki vera tölusettar).
Bernsku- og barnasaga hefur á síðustu tímum öðlast verðskuldaðan sess í
íslenskri sagnfræði og þjóðfélagsfræði. Eins og áður segir ætluðu höfundar
Bernskunnar sér ekki mikinn fræðilegan hlut með verkinu heldur stefndu þeir
aðallega að því bregða upp svipmyndum af íslenskum börnum á liðinni tíð í
starfi og leik. Þetta hefur þeim tekist um margt vel. Margur mun hafa bæði
skemmtun og fróðleik af bókinni. En það er leitt að ekki skuli hafa verið lögð
meiri rækt við heimildameðferð og allan frágang; bókin ber víða merki flaust-
urs og hroðvirkni.
Loftur Guttormsson