SunnudagsMogginn - 11.09.2011, Blaðsíða 37

SunnudagsMogginn - 11.09.2011, Blaðsíða 37
11. september 2011 37 stýrir, mér er ekki leyft að koma fram í ríkissjónvarpinu þótt ég hafi verið hluti af byltingunni.“ Það er ekki bara reynslan í Egyptalandi að þeim, sem leiða byltingar, verði síðan ýtt til hliðar þegar valdhafarnir reyna að halda sínu. „Við vorum 20 milljónir manna, meðal annars á Tahrir-torgi, og höfðum engin völd nema samstöðuna,“ segir hún. „Þannig sigruðum við, með því að 20 milljónir af 85 milljón íbúum sneru bök- um saman. Þegar við stóðum saman los- uðum við okkur við Mubarak. En nú er verið að sundra okkur vegna þess að við fórum heim.“ Saadawi telur hins vegar að ekki sé öll nótt úti enn. „Það verður önnur bylting,“ segir hún. „Við ætlum ekki að fara að sofa vegna þess að þá munu þeir drepa okkur.“ Saadawi lýsir því hvernig herinn hefur dregið þúsundir manna, sem tóku þátt í mótmælunum, fyrir dóm. „Mubarak er frammi fyrir venjulegum dómstólum, ekki herrétti. En uppreisnarmennirnir voru dregnir fyrir herrétt og hann er hræðilegur. Menn geta verið dæmdir svikarar fyrir að fara á Tahrir-torg. Hægt væri að saka mig um hvað sem er og taka mig af lífi eða setja í fangelsi fyrir lífstíð. Þess vegna var Mubarak ekki dreginn fyrir herrétt. Hann yrði hengdur fyrir glæpi sína.“ Mistök mótmælenda Saadawi segir að mótmælendur hafi gert reginmistök þegar Mubarak fór frá. „Þeg- ar ég var á Tahrir-torgi var ég með þeim elstu,“ segir hún. „En flestir voru á fer- tugs- og fimmtugsaldri. Við ákváðum að skipa byltingarráð til að stjórna landinu, en lukum ekki verkinu vegna gleðinnar, sem braust út þegar Mubarak sagði af sér. Mubarak beitti einnig bragði þegar honum var komið frá þegar hann skipaði að æðsta ráð heraflans skyldi koma í sinn stað. Hvernig getur sá, sem byltingin flæmir frá völdum ákveðið hver eigi að stjórna land- inu? Hvers vegna sættum við okkur við það? Þetta voru okkar mistök. Bylting- arráðið hefði átt að skipa bráðabirgða- stjórnina, ekki ríkisstjórnin.“ Hún segir að nú sé verið að skapa sundrungu með þjóðinni. „Fólk segir að herinn sé góður og það er rétt. Herinn á sér góða sögu. Hann studdi byltinguna 1952 gegn kónginum. Hann studdi okkur gegn Mubarak. Sjáðu Líbíu og Sýrland,“ segir hún. Í Líbíu hefur herinn varið Gaddafi og í Sýrlandi hefur hernum verið óspart beitt gegn mótmælendum. „Egyptaland líkist hvorugu landinu vegna þess að herinn studdi ekki Mubarak.“ Fyrir einni öld var mikill uppgangur í Egyptalandi. Múslímaleiðtogar voru ekki bókstafstrúar, horfðu til Evrópu og reyndu að sætta trúarbrögðin við nýja tíma. Hvernig sér hún þróunina fyrir sér í Egyptalandi núna? „Múslímska bræðralagið er mjög hræsnisfullt,“ segir hún. „Ég þekki þá. Þegar ég var í læknisfræði á sjötta áratug tuttugustu aldar, rétt fyrir byltinguna í júlí 1952 voru margir hópar í háskólanum, múslímska bræðralagið, kommúnistar, frjálslyndir. Múslímska bræðralagið var verst og lék ljótan leik. Það gera þeir enn, þeir eru að semja við bandarísk stjórnvöld gegn fólkinu. Ég er ekki að segja að kommúnistarnir séu betri, þeir eru líka að leika sinn leik í Egyptalandi og vinna með bræðralaginu gegn fólkinu. Hvað á ég að segja, stjórnmál eru ekki fallegur leikur.“ Bakslag gegn konum Konur voru áberandi á Tahrir-torgi í jan- úar, en nú hefur staðan breyst. „Konum hefur ekki bara verið ýtt til hliðar,“ segir Saadawi. „Það er komið bakslag gegn konum. Því er eins farið með ungt fólk í hernum og ungu fólki í músl- ímska bræðralaginu að það er betra en foringjar þeirra. Leiðtogarnir eru slæmir þannig að ég skil á milli ungra yfirmanna í hernum og æðsta ráðsins og Tantawis.“ Hún segir að þáttaskil hafi orðið þegar fagna átti kvennadeginum áttunda mars. „Við skipulögðum fund á Tahrir-torgi og það var ráðist á okkur,“ segir hún. „Þar fóru fyrir lögreglan, bullur Mubaraks og herinn. Það var ráðist á konur og veist að þeim á Tahrir-torgi. Æðsta ráðið lét taka konur, sem voru á torginu, og athuga hvort þær væru hreinar meyjar. Þú getur ekki ímyndað þér niðurlæginguna fyrir konurnar. Svo var okkur skipað að fara heim. Áttunda mars hófst bakslagið gegn konum og stendur nú yfir.“ Öxull Bandaríkjamanna, Ísraela og Sáda Saadawi segist hafa skrifað grein um þetta mál þar sem hún fjallar um hvað hafi búið að baki. „Sádi-Arabía borgaði meira en fimm milljarða dollara til mesta bókstafs- trúarhópsins, salafistanna. Þeir eru hlið- stæðir við wahabistana í Sádi-Arabíu og Sádar ekkert annað en framlenging Bandaríkjanna. Við köllum Saudi-Arabíu 51. ríkið. Þessir hópar eru á móti konum. Nú vilja þeir ræna okkur því sem við höf- um áorkað, taka það litla sem við höfum sótt. Og nú erum við að endurreisa Egypska kvennasambandið, sem Suzanne Mubarak, eiginkona Hosnis Mubaraks, bannaði á sínum tíma vegna þess að hún vildi vera drottning, og þess vegna ætti ég ekki að vera hér, heldur í Egyptalandi.“ Ritskoðuð vegna gagnrýni Saadawi hefur gagnrýnt bandarísk stjórn- völd eftir byltinguna í Egyptalandi og einnig farið hörðum orðum um fjölmiðla á Vesturlöndum. „Ég skipti heiminum ekki í austur og vestur,“ segir hún. „Ég hef kennt við marga háskóla í Bandaríkjunum og þar eru margir prófessorar og námsmenn sem styðja okkur. Við skulum tala um Banda- ríkjastjórn. Það eru einnig bylting- arkenndir fjölmiðlar í Bandaríkjunum, en hinir „opinberu“ fjölmiðlar eru á móti okkur, til dæmis The New York Times og CNN.“ Hún segir að þessir fjölmiðlar hafi rit- skoðað hana. „Þeir ritskoða alla and- ófshöfunda, sérstaklega þá sem hafa verið gagnrýnir í garð ísraelskra og bandarískra stjórnvalda. Ýmist sleppa þeir öllu sem ég hef að segja eða þeir taka ummæli úr sam- hengi þannig að það kemur út eins og hið gagnstæða við það sem ég vildi sagt hafa.“ Hún tekur fréttakonuna Christiane Amanpour hjá bandarísku sjónvarpsstöð- inni ABC sem dæmi. „Hún bauð mér til Washington og aflýsti síðan fyrirlestr- inum,“ segir hún. „Ástæðan var sú að ég sagði að George Bush og Osama bin Laden væru tvíburar.“ Hún þagnar, bíður eitt augnablik eftir viðbrögðum, en spyr svo sjálf: „Hvernig þá? Hver studdi bin Laden? Hver bjó al-Qaeda til? Bandarísk stjórn- völd vegna þess að þau vildu berjast við Sovétríkin og kommúnista í Afganistan. Þau studdu bin Laden og hann bjó al- Qaeda til í því skyni að berjast gegn Sov- étríkjunum. Þá unnu þeir saman. Sama á við um Anwar Sadat og Hosni Mubarak. Þeir unnu með múslímska bræðralaginu og salafistum gegn okkur. Múslímska bræðralagið er nú að semja við Obama og Hillary Clinton. Við getum ekki talað um vestrið gegn íslam, það stenst ekki. Obama vinnur með Saudi-Arabíu. Ég get ekki lýst því þannig að vestrið standi gegn austri.“ Saadawi segir að annað búi að baki valdatafli alþjóðastjórnmála en árekstrar menningarheima. „Valdataflið snýst um peninga, kapítal- ismann, hinn svokallaða frjálsa markað,“ segir hún. „Það er olían, gróðinn, landið í Palestínu. Þetta kemur trú ekkert við, hvorki kristni, íslam né gyðingdómi. Þeir nota gyðingdóm og íslam til að taka land og olíu og ná í fjárhagslegan ávinning. Það er vandinn.“ Hræsni sem snýst um að deila og drottna Saadawi segist líta á heiminn í heild sinni. Hún sé fyrst og fremst rithöfundur, en geti ekki skilið í sundur listina og vísindin, bókmenntirnar og læknisfræðina, stjórn- málin og trúna. „Það er deigla sköpunarinnar,“ segir hún. „Þegar ég skrifa skáldsögu er þetta allt í skrokknum á mér. Ég hef hitt rithöf- unda sem segjast vera ópólitískir og skrifa bara skáldskap. Ég skil ekki á milli skáld- skapar og staðreynda eða á milli hugans og sálarinnar og líkamans. Ég er skurð- læknir, þannig byrjaði ég og ég skar upp. Ég veit að menn greina að líkamann, heil- ann og sálina. Það er hræsni, sem snýst um að deila og drottna og þar með veikja þig. Mitt verk snýst um að gera menn heila og gera samfélagið heilt. Um það snýst starf mitt, að vinda ofan af sundr- ungu, og trúin er mjög gott vopn til að deila, til að sundra fólki. Um þessar mundir þjáumst við vegna trúarlegs ágreinings og deilna í Egyptalandi.“ Saadawi segir að nú eigi sér stað sama barátta í arabaheiminum og þegar barist var gegn valdi kirkjunnar í Evrópu. „Kirkjan stjórnaði Evrópu, þegar ég kom hingað til Reykjavíkur sá ég þessa stóru kirkju,“ segir hún. „Þið náðuð ykk- ar ætlunarverki í Evrópu, en það kostaði blóð. En stjórnvaldið er þó ekki með öllu veraldlegt í Evrópu. Kristni er enn í stjórnmálum í Evrópu, en í miklu minna mæli en okkar trú í arabalöndunum og það mun kosta blóð.“ Uppgjör við íslam Hún nefnir Saudi-Arabíu. „Saudi-Arabía er enn valdamikil,“ segir hún. „Fólkið í Saudi-Arabíu er í uppreisn, en það kemur ekki fram í fjölmiðlum. Það er falið. En fólk í öllum arabalöndunum mun meira eða minna ýta á að það fari eins og í Evr- ópu – ég er ekki að segja að sagan end- urtaki sig í einu og öllu – og skilið verði á milli guðs, peninga og valda, skilið milli trúarbragða og stjórnmála og ríksins. Um það snúast átökin og þau eru erfið. Í Evr- ópu voru til dæmis ekki nýlenduveldi að reyna að hafa áhrif á baráttuna. Hver reynir nú að stöðva okkur? Bandaríska heimsveldið, Evrópusambandið og Ísrael ásamt Saudi-Arabíu. Utanaðkomandi öfl berjast gegn arabíska vorinu.“ Hosni Mubarak, fyrrverandi forseti Egypta- lands, var fluttur á börum til réttarhalda sinna á miðvikudag. Mohamed Tantawi (t.h.), marskálkur og yfirmaður æðsta ráðs heraflans, á fundi með Mahmoud Jibril, leiðtoga bráðabirgðaráðs uppreisnarmanna í Líbíu, í lok ágúst. Tantawi fer nú með völdin í Egyptalandi. Hann var í tuttugu ár náinn samstarfsmaður Hosnis Mubaraks. ’ Það er olían, gróðinn, landið í Palestínu. Þetta kemur trú ekkert við, hvorki kristni, íslam né gyðingdómi. Egypskur klifrari, Ahmed al-Shahat, veifar egypska fánanum ofan á ljósastaur á mótmæla- fundi á Tahrir-torgi í lok júlí. Reiði almennings í garð stjórnar Hosnis Mubaraks braust út á torginu í janúar og hraktist hann frá völdum. Nawal Al Saadawi mótmælti daglega á torginu. Reuters

x

SunnudagsMogginn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: SunnudagsMogginn
https://timarit.is/publication/785

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.