Morgunblaðið - 15.05.2010, Síða 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. MAÍ 2010
Hlynur Orri Stefánsson
hlynurorri@mbl.is
Atvinnuleitendur eru sá hópur í þjóðfélaginu
sem stendur höllustum fæti, samkvæmt könn-
un sem Rauði kross Íslands (RKÍ) kynnti í gær.
Sérstaklega er ástæða til að hafa áhyggjur af
vaxandi hópi ungra atvinnuleitenda, en reynsl-
an frá öðrum löndum sýnir að þeim hóp er hætt
við að lenda í vítahring sem erfitt getur verið að
brjótast út úr.
RKÍ hefur þrisvar áður gert sambærilega
könnun og er þetta í fyrsta skipti sem atvinnu-
leitendur skera sig að þessu leyti úr, segir Sól-
veig Ólafsdóttir, sviðsstjóri útbreiðslusviðs
RKÍ. Enda hefur atvinnulausum fjölgað mjög
frá því síðasta könnun var gerð árið 2006.
Atvinnuleysi er farið að valda mörgum
brostinni sjálfsmynd, minna sjálfstrausti, að-
gerðarleysi og einangrun, sögðu viðmælendur í
könnun RKÍ. Könnunin byggðist á upplýsing-
um frá 69 einstaklingum sem allir starfa í nán-
um tengslum við berskjaldaða hópa, en tilgang-
ur hennar var að skilgreina hvar þörfin fyrir
aðstoð er mest.
Hætt er við því að ungir atvinnuleitendur
eigi erfitt með að koma sér aftur af stað í at-
vinnulífinu, sérstaklega ef atvinnuleysið verður
viðvarandi. Ástæða er því til að hafa áhyggjur
af því sem Kristján Sturluson, framkvæmda-
stjóri RKÍ, nefnir vítahring fátæktar, þar sem
sálrænar afleiðingar fátæktar valda því að erf-
itt er að brjótast út úr henni. Kristján hélt er-
indi á málefnaþingi í tilefni skýrslunnar.
Eiga ekki fyrir skólamáltíðum
Foreldrar með lágar tekjur voru sá hópur
sem viðmælendur nefndu næstoftast sem hóp
sem illa stendur í samfélaginu. Töldu þeir ein-
stæðar mæður sérstaklega þurfa á aðstoð að
halda, en bentu einnig á mikilvægi þess að
gleyma ekki einstæðum feðrum.
Í skýrslu sem RKÍ gaf út með niðurstöð-
um könnunarinnar er bent á að kostnaður við
framfærslu hafi hækkað, en hvorki bætur né
lægstu launin til samræmis. Áðurnefndur hóp-
ur eigi því oft mjög erfitt með að ná endum
saman, og þurfi gjarnan að leita sér aðstoðar til
að eiga fyrir skólamáltíðum og öðrum útgjöld-
um tengdum börnum sínum. Þá hafi börn þurft
að hætta í tómstundastarfi af þessum sök-
um.
Áhyggjur af börnum þeirra hópa
sem illa standa eru rauður þráður í
áhyggjum viðmælenda RKÍ, segir Sól-
veig, enda geti fátækt foreldra haft mikil
áhrif á örlög barnanna.
Á eftir foreldrum með lágar tekjur
nefndu flestir að innflytjendur stæðu
illa, en við lok síðasta árs voru innflytj-
endur 7,27% íbúa hér á landi. Í skýrsl-
unni kemur fram að meðal innflytjenda
eru þeir berskjaldaðastir sem enga ís-
lensku tala. „Vegna tungumálaerfiðleika eiga
þeir erfitt með að taka þátt í öllu því sem sam-
félagið hefur upp á að bjóða sem svo aftur gerir
það að verkum að þeir einangrast félagslega og
skortir tengslanet.“
Bent er á í skýrslunni að litla íslensku-
kunnáttu megi ekki alltaf rekja til viljaleysis
fólks til að læra tungumálið. Innflytjendur séu
oft í láglaunastörfum og þurfi að vinna mikið,
auk þess sem íslenskukennsla á landsbyggðinni
sé einsleit og henti ekki öllum.
Auknir fordómar í garð innflytjenda
Þá leiddi könnunin í ljós að fordómar í
garð innflytjenda hafa aukist eftir að tók að
þrengja að í efnahagslífinu. „Áreitni af völdum
Íslendinga er nú meiri en áður að mati viðmæl-
enda þar sem innflytjendur eru sakaðir um að
stela störfum frá Íslendingum.“
Ekki kemur á óvart að öryrkjar eru einnig
taldir standa illa efnahaglega og félagslega. Í
skýrslunni segir að bætur frá Tryggingastofn-
un dugi oft ekki til framfærslu og er bent á að
öryrkjar hafi litla möguleika á að bæta kjör sín
með hlutastarfi því þar með skerðist bæturnar.
Loks nefndu viðmælendur að ástæða er til
að hafa sérstakar áhyggjur af ungu fólki sem
skortir tækifæri. Var þar sérstaklega talað um
ungt fólk sem skortir bakland, þ.e. forsjáraðila
sem geta mætt þörfum þeirra.
Fyrirtækið Markaðs- og miðlarannsóknir
var einnig fengið til að leggja spurningar fyrir
almenning, en svör við þeim staðfestu að miklu
leyti það sem kom út úr könnuninni meðal
þeirra sem starfa með berskjölduðum hópum.
Hætta á vítahring fátæktar
 Atvinnuleitendur eru í fyrsta skipti taldir vera sá samfélagshópur sem hvað verst stendur
 Innflytjendur hafa margir hverjir ekki efni á íslenskukennslu og standa einnig höllum fæti
Morgunblaðið/Ómar
Útskrift Ungt fólk til athafna nefnist virkniúrræði Vinnumálastofnunar fyrir atvinnulaust fólk
yngra en 25 ára. Verkefnið er unnið í nánu samstarfi við stéttarfélög, fyrirtæki og sveitarfélög
og í gær útskrifaði Stúdíó Sýrland fjölmennan hóp.
„Það er mjög erfitt að vera atvinnulaus,“
segir hin 22 ára gamla Amalia Van Hong
Nguyen, sem hefur verið án atvinnu í rúma
þrjá mánuði. „Það er þreytandi að vera
bara heima. Ég vil gjarnan komast út, hitta
fólk og hafa verkefni.“
Þar til í janúar starfaði Amalia í bakaríi.
„Ég er til í allt sem hentar mér og hef sótt
um mörg störf en fengið fá svör.“ Til fram-
tíðar segist Amalia þó hafa mestan áhuga
á bókhaldi og reikningshaldi en hún er
með verslunarpróf frá Borgarholts-
skóla.
Amalia tekur þátt í verkefninu
Ungt fólk til athafna á vegum
Vinnumálastofnunar. Hún valdi að
gerast sjálfboðaliði hjá
Rauða krossinum, sem er
eitt virkniúrræða verk-
efnisins, og segir starf-
ið hafa gefið sér mikið.
Meðal þess sem hún
hefur tekið að sér er
heimanámsaðstoð
fyrir börn og að sjá
um kaffið í húsi Rauða
krossins í Borgartúni.
Erfitt að sitja heima
SJÁLFBOÐALIÐASTÖRF GEFA MIKIÐ
„Það má segja að maður hafi komið á
slæmum tíma út á markaðinn,“ segir Ró-
bert Ægir Hrafnsson, 22 ára, en hann út-
skrifaðist sem smiður árið 2008. Róbert
hefur ekki setið auðum höndum síðan
hann missti starf sitt sem smiður í janúar.
Auk þess að vera sjálfboðaliði hjá Rauða
krossinum hefur hann tekið meirapróf og
sótt um fjölmörg störf.
Róbert viðurkennir að hann sé orðinn
þreyttur á ástandinu. „Þótt það sé gaman
hjá Rauða krossinum er náttúrulega
leiðinlegt að hafa ekki launað starf.“
Hjá Rauða krossinum sér Róbert
m.a. um svokallaðan heilsuhóp, en í
því felst að semja við fyrirtæki á
heilsusviði um að bjóða til sín hóp-
um ungra atvinnuleitenda.
Einnig er hann sjálfboðaliði
hjá Dvöl í Kópavogi, sem er
athvarf fyrir fólk með geð-
ræna sjúkdóma.
Hann segir miklu muna að
geta starfað fyrir Rauða
krossinn. „Ég er þar í gefandi
starfi og kynnist mörgu
skemmtilegu fólki.“
Virkur sjálfboðaliði
ÚTSKRIFAÐIST Á SLÆMUM TÍMA
15.932
Voru skráðir atvinnulausir í apríl,
samkvæmt tölum frá Vinnu-
málastofnun. Það eru 9% mannaflans.
4.662
höfðu í apríl verið lengur en eitt ár án
atvinnu.
Þriðjungur
þeirra sem voru skráðir án atvinnu er
á milli tvítugs og þrítugs.
‹ ATVINNULEITENDUR ›
»
Chiro Collection heilsurúm
25% afsláttur
Faxafeni 5, Reykjavik og Skeiði 1, Ísafirði • Sími 588 8477 • www.betrabak.is
Maítilboð
• 5 svæðaskipt heilsudýna
• Hönnuð til að styðja við bakið á þér
• Frábærar kantstyrkingar
• 100% náttúrulegt áklæði