Saga - 2005, Blaðsíða 114

112
STEFÁN AÐALSTEINSSON
mun hærri dánartíðni með 30 ára millibili í 600 ár. í þeim faröldrum
hefur fólki í A-flokki fækkað verulega hér á landi. í Noregi var bólu-
sóttin væg og færra fólk úr A-flokki dó. Fólki í A-blóðflokknum
fækkaði mun meira hér en í Noregi. Samanburður á ABO-blóðflokk-
um íslendinga og Norðmanna til að kanna skyldleika gefur því ekki
rétta mynd af þeirri blóðflokkatíðni sem var hjá þjóðunum um land-
nám.
Erindi um náttúruval í Boston
Aðkoma mín að þessum málum hófst á því að ég var beðinn að flytja
erindi við Háskólann í Boston í Bandaríkjunum snemma árs 1980
um náttúruval í fólki og fénaði á íslandi frá landnámi. í erindinu
setti ég fram þá tilgátu að bólusótt hefði valdið hærri dánartíðni á
fólki í blóðflokkum A og AB en í flokkum B og O. Tilgátan byggðist
á því að hér á landi gekk bólusótt í faröldrum, en í Noregi, sem sög-
ur segja að við séum komin frá, var bólusótt landlægur barnasjúk-
dómur. Dánartíðni í bólusótt var lág hjá börnum en mun hærri hjá
fullorðnum. í Noregi var tíðni fólks í A-flokki 0,3044 árið 1944 og á
íslandi 0,1887 árið 1973. Fólki í A-flokki virðist hafa fækkað um 38%
frá landnámi fram á nútíma miðað við að við hefðum verið með
sömu blóðflokka og Norðmenn um landnám.
Viðbrögð í Boston við tilgátu minni komu fram í umræðum eftir
að erindinu var lokið, þar sem áheyrandi á fyrirlestrinum upplýsti
að til væru rannsóknir frá Indlandi sem sýndu að í bólusóttarfar-
aldri sem var rannsakaður þar hefði dánartíðni úr bólusótt í flokk-
unum A og AB verið há, eða tæp 45%, en mun lægri í flokkunum B
og O eða rétt um 10%. Áhrif bólusóttar á dánartíðni í flokkunum A
og AB umfram flokkana B og O í indverska faraldrinum voru því
afar mikil eða 36,5%. Höfundar ritgerðar um indversku rannsókn-
irnar töldu að dánartíðnin í þessum faraldri hefði verið óvenjuhá og
bentu á að áhrif bólusóttarinnar virtust takmarkast við alvarlega far-
aldra hjá óbólusettu fólki sem byggi við frumstæð skilyrði og væri
án læknisþjónustu.2
2 Það skal tekið fram að fundarstjórinn á ráðstefnunni, dr. Neil B. Todd, fyrrver-
andi prófessor við Háskólann í Boston, hefur staðfest það sem hér kemur fram.
í íslenskri þýðingu hljómar bréf hans svo: „Til þeirra sem málið varðar: Fyrri-
hluta árs 1980 flutti dr. Stefán Aðalsteinsson frá íslandi fyrirlestur við Háskól-
ann í Boston undir heitinu: „Náttúruval í fólki og fénaði frá landnámi íslands."
Hluti af fyrirlestrinum fjallaði um óvæntan blóðflokkamismun, þar sem tíðni