Saga - 2005, Side 245

RITFREGNIR
243
á borð við það hvað geri mannvistarleifar að þjóðminjum; menningu að
menningarverðmætum. Eins hefði mátt fjalla um merkingu títtnefndra
hugtaka eins og menningararfur og sjálfsmynd þjóðar. Oft og tíðum hljóma
þessi hugtök full hátíðlega og virka óljós í samfélagi sem verður æ alþjóð-
legra og fjölmermingarlegra. Hér hefði verið gott að skoða enn frekar sýn
Þjóðminjasafnsins í þessum efnum sem vikið er að í Leiðarvísi grunnsýning-
arinnar.
í eftirmála Árna Bjömssonar gerir hann þó góða grein fyrir ritstjórnar-
stefnu bókarinnar og tilurð hennar og leggur áherslu á það markmið að
gera hinn óáþreifanlega hluta arfleifðarinnar greinanlegan. Má segja að
þetta takist að mörgu leyti vel og ekki síst með rannsóknum þjóðfræðinga
á tímatali og hátíðum svo og umfjöllunum sérfræðinga um bókmenningu,
tónlist, íþróttir og leiki (í kaflanum „Félagsmenning og dægradvöl"). Þessi
breiða nálgun ritsins myndar auk þess grundvöll fyrir þverfaglega umræðu
sem fær einnig byr undir báða vængi með vísunum á milli greina og góð-
um heimildaskrám. Að sjálfsögðu er lofsvert að varpa ljósi á safnkost Þjóð-
minjasafnsins í svo víðu samhengi en það var ekki síður tímabært að gera
annan og stundum óáþreifanlegan „safnkost" sýnilegri fyrir almenning í
veglegu riti, þ.e. rannsóknir þeirra fjölmörgu fræðimanna sem starfað hafa
við eða í tengslum við Þjóðminjasafnið. Þessi útgáfa gerir það með glæsi-
brag og er sérstök í sögu safnsins að því leyti.
Kristinn H. M. Schram
Jón Björnsson, Á JAKOBSVEGI. HUGSAÐ UPPHÁTT Á PÍLA-
GRÍMALEIÐINNI TIL SANTIAGO DE COMPOSTELA. Ormstunga.
Reykjavík 2002. 352 bls. Skrá yfir helstu heimildarrit. Myndir og kort.
Nafna- og atriðisorðaskrá. Myndaskrá.
Suðurhluti Frakklands og norðurhluti Spánar hafa mér vitanlega ekki ver-
ið sérlega áberandi í ferðamennsku íslendinga hingað til og því ætti að vera
nokkur fengur að nýlegri ferðalýsingu um þetta svæði. f þessari bók er lýst
ferðalagi höfundar á hjóli (með kerru) alla leið frá borginni Vézelay í miðju
Frakklandi, suður yfir Pýreneafjöll og þaðan eftir því sem næst endilöng-
um Norður-Spáni til borgarinnar Santiago de Compostela í norðvestur-
hluta landsins. Höfundurinn fjallar nokkuð um tildrög fararinnar í upphafi
en síðan er ferðinni lýst og því sem fyrir höfund bar á leiðinni. Myndir eru
af öllum helstu byggingum og stöðum á leiðinni og hún er sýnd á kortum
fyrir hvern þriðjung ferðarinnar.
Leiðin frá Vézelay er ein af mörgum mögulegum pílagrímaleiðum til
borgarinnar en aðrir algengir upphafsstaðir eru París, Mílanó og Arles í
Suður-Frakklandi. Eftir að yfir Pýreneafjöllin er komið og þar með til Spán-