Teningur - 01.05.1990, Side 47
IAIN BANKS: VESPUSMIÐJAN / 45
Faðir minn getur ekki klifrað upp
þröngan stigann að lofthleranum og
jafnvel þó að hann gæti það þá veit ég
að honum tækist aldrei að sveifla sér
frá efsta þrepinu og upp fyrir múr-
hlaðinn skorsteininn og inn um opið.
Þess vegna tilheyrir staðurinn mér.
Ég býst við því að faðir minn sé
orðinn 45 ára þó að stundum finnist
mér hann vera miklu eldri og
stundum dálítið yngri en það. Hann
vill ekki gefa mér upp réttan aldur
sinn svo ég giska á 45, ef á ég að
dæma eftir útliti hans.
„Hvað er þetta borð hátt?“ sagði
hann snöggt í þann mund sem ég var
að ná mér í sneið úr brauðkörfunni.
Ég undraðist að hann væri að reyna
mig með svona auðveldri spurningu.
„Þrjátíu tommur,“ sagði ég og tók
upp brauðið.
„Vitlaust,“ sagði hann og brosti
ákaft: „Tvö fet komma sex.“
Ég hristi höfuðið framan í hann og
gretti mig reiðilega um leið og ég skóf
restina af súpunni af diskinum. Einu
sinni var ég virkilega hræddur við
þessar heimskulegu spurningar en
núna, fyrir utan þá staðreynd að ég
verð að þekkja, hæð, lengd og
breidd, flatarmál og rúmmál hvers
einasta hluta hússins og alls sem inni í
því er, þá lít ég á þessa þráhyggju
sem vandamál. Þessi ástríða hans
getur orðið mjög neyðarleg þegar við
fáum gesti, jafnvel þó að um nána
ættingja sé að ræða sem ættu að vita
hvers kyns er. Gestirnir eru kannski
búnir að sitja dágóða stund í stáss-
stofunni og farnir að velta því fyrir
sér hvort faðir minn ætli að gefa þeim
eitthvað að borða eða einungis bjóða
upp á óformlegan fyrirlestur um ristil-
krabbamein og bandorm, þegar hann
læðist skyndilega að einum þeirra,
horfir lengi í kringum sig til að vera
viss um að allir taki eftir og segir
síðan með samsærislegu hvísli:
„Sjáðu hurðina þarna: Hún er 85
tommur, horn í horn.“ Síðan blikkar
hann viðkomandi og gengur burt eða
sest aftur í sætið sitt með fálætissvip.
Frá því ég man eftir mér hefur mátt
finna um allt húsið örlitla bréfmiða
áletraða með svörtum kúlupenna, á
stólfótum, teppaendum, krukkubotn-
um, útvarpsloftnetum, kommóðu-
skúffum, á höfðagöflum rúma, á
sjónvarpsskerminum, Þá potta- og
pönnuhandföngum o.s.frv. Hver miði
upplýsir skv. nákvæmri mælingu
stærð hlutarins sem hann er festur á.
Ég hef m.a.s. fundið svona bréfmiða
á laufum pottaplantna, áletraða með
blýanti. Einu sinni þegar ég var lítill
gekk ég um húsið og reif niður alla
miða sem ég fann. Fyrir vikið var ég
hýddur og látinn dúsa tvo daga í her-
berginu mínu. Síðar ákvað faðir minn
að það væri gagnlegt og uppbyggilegt
fyrir mig að þekkja málin jafnvel og
hann sjálfur og eftir það þurfti ég dag
eftir dag að sitja yfir Mælingabókinni,
hnausþykkri lausblaðamöppu sem
inniheldur allar upplýsingar sem
finna má á hvítu bréfmiðunum, en
flokkaðar eftir staðsetningu og teg-
und hlutarins, auk þess þurfti ég að
fara um húsið með minnisblokk í
höndunum og gera mínar eigin athug-
anir. Þetta starf var viðauki við hefð-
bundið nám mitt hjá föður mínum, í
stærðfræði, sögu o.s.frv. Þetta gerði
að verkum að ég hafði lítinn tíma
aflögu til að leika mér úti og það þótti
mér virkilega leitt. Ég var einmitt á
þessum tíma með stríð í gangi, -
Kræklingarnir gegn Dauðu flugunum
held ég að það hafi verið - og á
meðan ég þurfti að hanga inni í
vinnustofunni með augun límd við
bannsetta skrudduna og reyna að
troða í hausinn á mér þessum fárán-
legu talnarunum, þá feykti vindurinn
flugnahernum mínum um eyjuna og
sjórinn flæddi yfir kræklingana mína
og gróf þá í sandinum. En sem betur
fór þreyttist faðir minn á þessum
áformum og tók að gera sig ánægðan
með að skjóta á mig að óvörum
spurningum viðkomandi rúmtaki
regnhlífastæðisins eða hvað saman-
lagt flatarmál allra gluggatjalda í hús-
inu væri stór hluti af ekru.
„Ég svara ekki þessum spurningum
oftar“ sagði ég og lét diskinn í
vaskinn. „Við ættum fyrir löngu að
vera búnir að taka upp metrakerfið.“
Faðir minn fussaði í glasið sem
hann var að þurrka. „Uss, hektarar
og svoleiðis kjaftæði. Ekki aldeilis.
Það er allt byggt á hnattmælingum.
Ég á ekki að þurfa að segja þér hvers
konar þvættingur það er.“
Ég andvarpaði og tók epli úr
ávaxtaskálinni í gluggakistunni. Faðir
minn taldi mér einu sinni trú um að
jörðin væri Möbiusarræma en ekki
hnöttur. Hann þykist ennþá trúa
þessu og gerir mikla sýningu úr því
þegar hann sendir handrit um þetta
efni til Lundúnar í þeim tilgangi að fá
gefna út eftir sig bók. Ég veit að það
er engin alvara á bak við þetta og
hann fær mestu ánægjuna út úr vand-
lætingunni og undruninni sem endur-
sendingarbréfin lýsa. Þetta gerist allt-
af á þriggja mánaða fresti og ég efast
um að líf hans væri honum eins
ánægjulegt án þessarar venju. Hvað
sem því líður þá er þetta viðhorf ein
af ástæðunum fyrir því að hann vill
ekki skipta yfir í metrakerfið þó að
aðallega sé það nú bara leti í honum.
„Hvað varstu að gera í dag?“ Hann
starði á mig yfir borðið og velti tómu
viskíglasinu milli handanna.
Ég yppti öxlum. „Bara úti að labba
og svoleiðis.“
„Grafa stíflur kannski?“ sagði
hann hæðnislega.
„Neinei,“ svaraði ég ákveðinn og
beit í eplið, „ekki í dag.“
„Þú hefur vonandi ekki verið að
drepa saklausar skepnur guðs?“
Aftur yppti ég öxlum. Auðvitað
var ég úti að drepa. Hvernig í fjand-
anum á ég annars að redda mér
hausum til að festa á fórnarsúlurnar
og hræum í kofann. Það er bara ekki
nógu mikið af náttúrulegum dauð-
dögum. En svonalagað er ekki hægt
að útskýra fyrir fólki.
„Stundum held ég að þú sért sá sem
ættir að vera á hæli en ekki Eiríkur,“
sagði hann lágt og horfði þung-
brýndur á mig...
Þýðing: Ágúst Borgþór Sverrisson