Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2011, Síða 73

Stuðlun með s
71
Jónas Hallgrímsson. 1989. Ljóð og lausamdl I. Svart á hvítu, Reykjavík.
Matthías Jochumsson. 1936. Ljódmali. Útgefandi Magnús Matthíasson, Reykjavík.
Ólafur Jóhann Sigurðsson. 1982. Kvtzdi 1934-1951. Önnur útgáfa aukin. Mál og menning,
Reykjavík.
Preminger, Alex, og Terry V.F. Brogan. 1993. The New Princeton Entyclopedia ofPoetry
and Poetics. Princeton University Press, Princeton, New Jersey.
Ragnar Ingi Aðalsteinsson. 2007. Stuðlasetning í ljóðum Jónasar Hallgrímssonar. Hrafna-
Ping4:3i-49-
Ragnar Ingi Aðalsteinsson. 2010. Tólf alda ttyggd. Athugun á þróun stuðlasetningar frá
elsta norrænum kveðskap fram til nútímans. Doktorsritgerð við íslensku- og menn-
ingardeild Háskóla Islands. Hugvísindastofnun Háskóla íslands, Reykjavík.
Roper, Jonathan (ritstj.). 2011. Alliteration in Culture. Palgrave Macmillan, Houndmills,
Basingstoke.
Sigurður Kristófer Pétursson. 1996. Htynjandi íslenskrar tungu. (Ljósprentað eftir 1. útgáfu
1924.) Dögun, Reykjavík.
Skjd. A og B. Den norsk-islandske skjaldedigtning ved Finnur Jónsson A og B I—II. Finnur
Jónsson gaf út. Rosenkilde og Bagger, Kaupmannahöfn. [Síðast prentað 1967.]
Steingrímur Thorsteinsson. 1958. Ljóðm&li. Prentsmiðjan Leiftur, Reykjavík.
Sveinbjörn Beinteinsson. 1953. Bragfrœði oghdttatal. Leiftur, Reykjavík.
Sveinbjörn Beinteinsson. 1989. Bragskógar. Hörpuútgáfan, Akranesi.
Sverrir Pálsson. 1994. Sletgjur. Útg. höfundur, Akureyri.
Vídalínspostilla = Jón Þorkelsson Vídalín. Vídalínspostilla. Hússpostilla eður einfaldar
predikaniryfir öll hátíða- ogsunnudagaguðspjöll árið um kring. Gunnar Kristjánsson og
Mörður Arnason sáu um útgáfuna. Mál og menning og Bókmenntafræðistofnun Há-
skóla Islands, Reykjavík, 1995.
Þorsteinn G. Indriðason. 1990. Að stuðla við snikjuhljóð. Mímir 29:8—20.
SUMMARY
Comparison of frequencies of initial clusters in poetry and prose
Keywords: alliteration, r-alliteration, epenthetical alliteration
The sound /s/ and certain consonant clusters starting with /s/ have always presented
Problems in accounts of alliteration in Icelandic poetry, both recent and ancient. First, the
tnitial clusters sp-, st- and sk- do not alliterate with each other but typically just with them-
selves. These initial clusters have been called gnystuduls (Icel. gnýstuðlar) in discussions of
alliteration in Icelandic (stuðull = ‘an alliterative sound’). Second, it seems that there have
been some changes in alliteration with the clusters sl-, sn- and even sm- through the ages.
Until 1400 or thereabouts, the initial clusters sl-, sn- and even sm- (?) alliterated with each
other and also with sj-, sv- and s+vowel. This is called i-alliteration. Around 1400, it
aPpears that the pronunciation of these clusters changed: The epenthetic sound [t] snuck
ln between í and / on the one hand and between s and n on the other. Similarly, the sound
[p] may have snuck in between i and m in the cluster sm-, according to some scholars at
úast. After this change, i-alliteration was abandoned and those clusters no longer alliterate
with each other, nor with sj-, sv- and i+vowel, but typically only with themselves (i.e. sl-