Vera - 01.05.1989, Blaðsíða 36

SAMEIGINLEGT FRAMBOÐ?
Veöur eru válynd í íslenskri pólitík um þessar mundir. Stjórnin sem
mynduö var um ekki neitt síöast liöiö haust er tekin aö gliöna, Borgara-
flokkurinn er viö þaö aö hverfa af sjónarsviöinu en sjálfstœöisfálkinn
flýgur fagnandi yfir valinn. í Borgarstjórn Reykjavíkur halda Davíö og
Co sínu striki, hallir og kringlur skulu þaö vera. Atvinnulífiö, börnin,
skólarnir, gamla fólkiö-skítt meö þaö.
Það er því ekki að undra að ýmsir velti fyrir
sér nýjum leiðum í stjórnmálum, baeði á lands-
vísu og hér í fálkahreiðrinu Reykjavík. Draum-
ar um sameiningu A-flokkanna svokölluðu eru
á kreiki þótt erfitt sé að sjá að þeir muni rætast,
og á undanförnum vikum hefur æ ofan í æ skot-
ið upp kolli sú hugmynd að minnihlutaflokk-
arnir í borgarstjórn gangi í eina sæng og bjóði
fram sameiginlega. Málið er þó í óljósri stöðu
þegar þessi orð eru skrifuð, því Sjafnarmálin
svokölluðu hafa hleypt illu blóði í Alþýðu-
flokksfólk sem komið er í vörn fyrir fyrrum
borgarfulltrúa sinn, Sjöfn Sigurbjörnsdóttur.
Hver sem framvindan verður liggur það fyrir
okkur Kvennalistakonum að taka afstöðu til
þeirrar spurningar hvort sameiginlegt framboð
til borgarstjórnar komi til greina af okkar hálfu.
Það skal sagt strax að hugmyndin virðist eiga
takmörkuðu fylgi að fagna innan Kvennalist-
ans í Reykjavík, en engu að síður verður málið
að ræðast.
Hér á eftir verður gerð tilraun til að draga
upp meginþætti málsins og tíunduð bæði þau
rök sem mæla með og á móti sameiginlegu
framboði.
Eftir borgarstjórnarkosningarnar vorið 1986
var gert samkomulag milli minnihlutaflokk-
anna um samvinnu og sameiginlegan tillögu-
flutning. Á kjörtímabilinu þar á undan kom í
ljós að í mjög veigamiklum velferðarmálum
borgarbúa voru minnihlutaflokkarnir sam-
mála, en ósammála Sjálfstæðisflokknum og
stefnu hans. Því þótti rétt að láta reyna á aukna
samvinnu og samstöðu. Það er skemmst frá að
segja að samstarfið hefur gengið með ágætum
þótt auðvitað hafi komið fram áherslumunur.
Það er því ekki ástæða til annars en að halda að
þessir hópar geti unnið saman að stjórn borgar-
innar og gert það vel. Spurningin er þá hvernig
hægt verði að ná meirihluta í borgarstjórn’.
Þeir kostir sem kunna að fylgja því að fara í
sameiginlegt framboð eru margir. í fyrsta lagi
yrði megin tilgangur slíks framboðs að losa
borgarbúa við Sjálfstæðisflokkinn og áherslur
hans, en setja í öndvegi stefnu félagslegrar upp-
byggingar og trausts sitvinnulífs. Fyrir Kvenna-
listann þýddi þetta að við sæjum árangur af
starfi okkar í breyttri forgangsröðun verkefna.
Væntanlega tækist okkur að koma í framkvæmd
að minnsta kosti nokkrum þeirra mála sem við
setjum efst á blað svo sem markvissa uppbygg-
ingu dagvistarheimila, bættan aðbúnað í skól-
um, uppbyggingu þjónustu fyrir aldraða, fjölg-
un leiguíbúða á vegum borgarinnar o.fl. að
ógleymdu frumkvæði borgarinnar við atvinnu-
36
sköpun og nýjungar. Þarna kann að vera tæki-
færi fyrirKvennalistann sem ekki gæfist að öðr-
um kosti.
Þegar við fórum af stað í upphafi var mark-
mið okkar að bæta stöðu kvenna og barna og
koma á breyttri forgangsröð verkefna bæði í
sveitastjórnarmálum og landsmálum. Að sjálf-
sögðu höfum við hgft töluverð áhrif á umræð-
una, á fjölgun kvenna í stjórnmálum og óbein
áhrif úti í samfélaginu sem erfitt er að mæla. En
er það nóg? Þurfum við ekki að komast í þá að-
stöðu að geta breytt þannig að við getum staðið
upp við verklok og sagt: sjáið, þessu fengum
við þó áorkað?
f röðum okkar er farið að gæta nokkurs
óþols, við erum búnað að tala mikið og setja
fram ótal hugmyndir, nú viljum við fara að sjá
raunhæfan, mælanlegan árangur. En hvernig?
Er það tilraunarinnar virði að setjast á lista með
gömlu flokkunum, með okkar konur, á okkar
forsendum og eftir að hafa tryggt ákveðnum
málum forgang og fylgi? Það er spurningin.
Rökin sem mæla á móti eru líka mörg.
Við hófum okkar starf á þeirri forsendu að
við vildum skapa nýjan valkost í íslenskum
stjórnmálum. Okkur fannst við ekki eiga
heima í neinum gömlu flokkanna og að þeir
hefðu algjörlega svikið konur og þau mál sem
brýnust eru í lífi kvenna. Karlasjónarmiðin
voru og eru alls ráðandi. Því er von að spurt sé
hvað hafi breyst svo mjög til batnaðar að við
getum sest á lista með fólki sem er fulltrúar
þeirra flokka sem við vorum að mótmæla í
upphafi? Hefur orðið sú áherslubreyting í
stefnu og starfi gömlu flokkanna að það rétt-
læti svo nána samvinnu? Ekki verður séð að
neitt slíkt hafi gerst þrátt fyrir að t.d. borgar-
fulltrúar minnihlutans séu hið ágætasta fólk,
réttsýnt og félagslega sinnað. Það er bara ekki
nóg. Fortíðin og núverandi ríkisstjórnarsam-
starf, þar sem niðurskurðarhnífurinn sker
sneiðar af skólakerfinu og heilbrigðiskerfinu,
þar sem mismunandi skattþrepum er hafnað
o.s.frv. gerir samstarf við Alþýðuflokk, AI-
þýðubandalag og Framsóknarflokk erfitt.
Landsmál eru ekki eitt og borgarmál eitthvað
allt annað. Allt er þetta samtvinnað og þessir
flokkar hafa þó fjandakornið eina stefnu — eða
hvað?
Við spyrjum líka hvað yrði um okkar kven-
legu sérstöðu í slíku samkrulli? Myndu tillögur
sem snerta konur sérstaklega eiga fylgi að
fagna? Yrðu þær kannski bældar niður í nafni
samstarfsins? Hvað um frumkvæði Kvennalist-
ans? Reyndar væri hægt að ganga frá öllu slíku
fyrirfram, svo sem frelsi til tillöguflutnings, en
það breytir ekki því að hið sameiginlega fram-
boð yrði að koma fram sem heild og hætta er á
að sérstaðan yrði lítt sýnileg.
Eitt sem gæti gert sameiginlegt framboð
freistandi er ef nýtt blóð kæmi inn í borgar-
stjórnina. En eins og að málum hefur verið
staðið hingað til bendir allt til þess að þeir sem
sitja fyrir í sessi ætli sér sæti á hinum sameigin-
lega bekk og hvað er þá ferskt við framboðið?
Auðvitað þarf reynsla að skila sér frá einu kjör-
tímabili til annars, en endurnýjun þarf líka að
eiga sér stað. Til að búa til nýjan og freistandi
valkost þyrfti að vera fólk í fylkingarbrjósti
sem líklegt væri til nýsköpunar og hressileika.
Með þessum orðum er ég ekki að varpa rýrð á
núverandi borgarfulltrúa sem eftir því sem ég
best veit sinna starfi sínu vel, en til að sigra nú-
verandi meirihluta þarf allnokkru að fórna til,
t.d. borgarfulltrúastól!!!
Það er mín skoðun að samvinna þeirra sem
telja sig hafa svipaðar skoðanir verði ekki til
með því að núverandi borgarfulltrúar setjist
niður og raði sér niður á lista. Krafan um sam-
vinnu verður að koma frá fólkinu sjálfu og þeir
sem vinna að borgarmálum verða að hafa al-
gjört frelsi til að skapa það afl sem líklegt væri
til sigurs.
Það er því margt að athuga, en fólk má líka
passa sig á að einblína á sameiginlegt framboð
sem einu færu leiðina. Aðrar leiðir eru færar ef
ekki verður úr sameiginlegum lista. Sú aðferð
sem vænlegust er sýnist mér vera sú, að minni-
hlutinn komi sér saman um ákveðin baráttu-
mál og heiti kjósendum þvf að vinna saman að
þeim á næsta kjörtímabili. Til þess að takast
megi að bjarga borgarbúum úr klóm Davíðs
þurfa minnihlutaflokkarnir að ræða ýmis
grundvallarmál, svo sem það hvernig borginni
skuli stjórnað, hvernig tryggja megi að ákvarð-
anir séu framkvæmdar en týnist ekki á leið
sinni um hendur kerfisins sem mótað er af
Sjálfstæðisflokknum og kann ekki annað en að
þjóna honum.
Hvað úr verður kemur í ljós. Kvennalistinn
verður þó alltaf að hafa í huga að hann er bylt-
ingarafl og slík öfl eru óútreiknanleg. Það eru
hagsmunir kvenna sem skipta mestu máli, ekki
hagsmunir einstaklinga eða samtaka. Markmið
okkar er að móta framtíðina og við munum
reyna hér eftir sem hingað til að komast að
þeirri niðurstöðu sem við teljum besta fyrir
konur og fyrir alla þá sem við berjumst fyrir.
Kristín Ástgeirsdóttir.