Vera - 01.05.1989, Blaðsíða 37

SEINHEPPNIR BÆNDUR OG
»
HEIMSINS BESTA KJÖT
Mánudagur, síminn hringir.
„Heyrðu, geturðu ekki farið fyrir
okkur á matvælakynningu hjá
bændum upp í Naust kl. 3 í dag, og
skrifað svo um það í næstu Veru?“
Ég hentist af stað rétt fyrir þrjú.
Ætli þeir séu að kynna einhverjar
nýjar tegundir af ostum í viðbót viö
allar þær frábæru ostategundir sem
fyrir eru á markaðnum, eða kannski
nýja tegund af mysudrykk, sultur
eða marmelaði úr íslensku hráefni
og án rotvarnar- og litarefna, eða te-
lauf úr íslensku jurtum, eða ....
og ég skundaði upp Vesturgötuna.
í hálfrökkri Naustsins var boðið
sérrí! Ég þvældist eins og illa gerður
hlutur innan um fjöldann allan af
prúðbúnum karlmönnum og gal-
vöskum blaðamönnum. Þegar ég
kom að borði með stórri hrúgu af
litlum bókum greip ég fegins hendi
eina til að glugga í.
Þetta er lítil kilja. Utaná henni er
mynd af þremur fullvöxnum, vel-
hyrndum og lagðprúðum ám. Þær
eru ekki innan um blóðberg og
lambagras eins og þeirra væri þó
helst von og vísa, heldur er eins og
þær séu á gangi í lausu lofti inni á
flísalögðu baðherbergi, og við hlið
þeirra þar eru risastór hnífapör. Fyr-
ir ofan myndina er titill kversins,
Lítil bók um lambakjöt og úr orð-
inu lambakjöt koma hvít strik eins
og geislar sem skera kindurnar í
sundur í nokkra hluta. Einhvern
veginn eru hughrifin heldur nei-
kvæð. Hár eru harla hvimleið í mat
og öll þessi ull utan á bókinni, hví-
líkur fjöldi af hárum. Mér dettur
líka ósjálfrátt í hug útlenskt kinda-
kjöt. Bragð þess minnir helst á lykt
af fitugum ullarreifum, enda er oft
sagt að kjöt af útlenskum kindum sé
með ullarbragði, en það gildir ekki
um íslensk lambakjöt. Og hvað í
ósköpunum eru kindurnar og
hnífapörin að gera inni á klósetti,
kindur nota ekki svoleiðis og venju-
lega fer maður ekki með hnífapör
Jtangað inn, jafnvel þótt allir veggir
séu flísalagðir. Ég flýti mér að opna
bókina, ákveðin í að gefa henni
tækifæri þrátt fyrir forsíðuna.
Þessi litla matreiðslubók er gefin
út af Landssamtökum sauðfjár-
bænda og efni í hana mun hafa safn-
að Sigmar B. Hauksson, þótt J^að
komi hvergi fram í bókinni. Henni
er skipt niður í 8 hluta sem heita:
Innmatur; réttir úr lambahakki;
súpur; pottréttir úr lambakjöti;
steikur; ýmsir réttir; gott með
lambakjöti; og krydd og annað sem
gerir gott lambakjöt betra. í fyrstu
sex köflunum eru um 60 uppskriftir
af alls kyns lambakjötsréttum, í sjö-
unda kaflanum eru örfáir grænmet-
isréttir, og í síðasta kaflanum ágætar
upplýsingar um krydd. Fljótt á litið
sýnast Jiarna vera margir hinir ágæt-
ustu réttir og óþarfi að velta yfir því
vöngum á næstunni hvernig eigi nú
að matreiða blessað kjötið, heldur
demba sér í að prófa einhverja nýja
rétti eins og t.d. armenska veislu-
súpu eða lambaappelsínufrikassé,
og svo má líka finna þarna upp-
skriftir af gömlum og góðum rétt-
um eins og kjötsúpu og kæfu.
Utlitslega stenst þessi litla bók
engan veginn samanburð við þær
glæsilegu matreiðslubækur sem nú
eru orðnar svo algengar, s.s. bækl-
ingana og bækurnar frá Osta- og
smjörsölunni. Þar fylgja hverri upp-
skrift litmyndir, sem eiga sinn þátt í
að gera uppskriftirnar spennandi og
hvetja hvern meðalskussa í matar-
gerðarlist til að rífa sig upp úr þessu
venjulega og prófa eitthvað nýtt.
(Reyndar eru myndir í litlu lamba-
kjötsbókinni, en Jiað eru aðallega
teikningar af mismunandi gerðum
kolaeldavéla.) Litla bókin um
lambakjötið verður án efa nær
ósýnileg á hillum bókabúðanna, en
ef þið finnið hana, látið þá ekki káp-
una trufla ykkur, heldur minnist
þess að það er eins með bækur og
svo margt annað, það er innihaldið
sem skiptir máli, ekki útlitið.
En fyrst ég er á annað borð farin
að tala um lambakjöt, þá get ég ekki
stillt mig um að bæta við nokkrum
orðum. Uppákoman í Naustinu
endaði á lambakjötsáti þ.e.a.s. hjá
þeim sem höfðu lyst á því um kaffi-
leytið að borða lambakjöt og renna
Jtvf niður með rauðvíni. Einhverjir
höfðu á orði að nú væri okkur ætlað
að éta vandann, kjötfjallið sjálft.
Einn og einn blaðamaður heyrðist
bölsótast út í blessaðar kindurnar
vegna gróðureyðingarinnar. Margir
hafa gleymt því, að sauðféð hélt lífi
í þjóðinni um aldir en hvorki svín
né hænsni. Þessar síðarnefndu
skepnur geta ekki framleitt kjöt hér-
lendis nema þær éti útlenskan og
innfluttan gróður. Það er hverri
þjóð hollast og hagkvæmast, þegar
til langs tíma er litið, að lifa fyrst og
fremst á því sem eigið land gefur.
Kindurnar framleiða kjöt úr inn-
lendum gróðri eingöngu og komast
vel af í óblíðri, íslenskri náttúru.
Hins vegar er um að kenna óstjórn
manna að þessir lífgjafar þjóðarinn-
ar deyddu skóginn og þær lyng-
plöntur sem héldu hinum fokgjarna
jarðvegi landsins í skefjum. Þetta
veit þjóðin nú, þótt hún hafi lengi
vel ekki skilið það. Sú vitneskja á að
ráða gerðum okkar. Við eigum að
láta okkur nægja að framleiða kjöt á
innanlandsmarkað, hvorki gróður
landsins né ríkiskassinn þola að ver-
ið sé að framleiða kjöt í tonnatali
ofaní útlendinga sem éta ekki kjötið
nema þeim sé borgað fyrir það. Síð-
an eigum við að stjórna beit á land-
inu þannig, að ákveðin svæði séu
friðuð fyrir beit, en á beittum svæð-
um sé [tess gætt að jafnvægi ríki á
milli gróðurs og grasbíta. Þegar
saminn hefur verið friður við land-
ið ætti einnig að geta ríkt friður á
milli íbúa þéttbýlis og dreifbýlis og
þá verða lambakjötskynningar
óþarfar, kjötið kynnir sig sjálf, þetta
er jú heimsins besta kjöt.
Sigrún Helgadóttir.
37