Vera - 01.07.1989, Blaðsíða 9

meta hvort glæpsamlegt athæfi hafi
átt sér stað eða ekki. Ef hinn ákærði
neitar statt og stöðugt þá er þetta
vonlaust mál nema um verulega
líkamlega áverka sé að ræða. RLR er
hins vegar mjög öflug sía.
Rannsóknarlögreglan leggur
áherslu á þaö aö gœtt sé fyllstu
hlutlœgni í meöferö þessara
mála. Ert þú þeirrar skoöunar aö
hún geri þaö ekki?
Þeir geta auðvitað sagt að þeir gæti
hlutlægni, en því aðeins að þeir gangi
út frá karlasjónarhorni. Þeir geta hins
vegar ekki sagt það ef þeir taka inn
í myndina varnarleysi þess sem fyrir
ofbeldinu verður og valdahlutföll
kynjanna. í kynferðislegu ofbeldi
myndgerast völd karla og valdaleysi
kvenna einna skýrast. En lögreglu-
menn útiloka einfaldlega þennan
þátt. Þeir spyrja í sama dúr og ef um
árekstur eða innbrot væri að ræða.
Hvað gerðir þú til að koma í veg fyrir
afbrot? Var húsið læst? Hvernig varst
þú klædd? í þeirra augum eru þetta
staðreyndaupplýsingar. Með þessum
viðhorfum eru þeir að ganga erinda
kynferðisafbrotamanna. Þeir ýta
frekar undir þá skoðun að þetta sé
ekki svo alvarlegur glæpur þegar allt
kemur til alls.
Hvaö meö kvennapólitíska af-
stööu í þessum málum. Getur
hún ekki veriö hlutdrœg?
Guðrún Jónsdóttir,
félagsráðgjafi.
Ljósmynd: Anna Fjóla
Gísladóttir.
Nei hún er ekki hlutdræg. Hún tekur
inn í myndina valdamismun kynjanna
og gengur út frá honum sem grund-
vallaratriði sem taka verði inn í
myndipa, ef maður ætlar að gæta
hlutlægni. Þá fyrst verður myndin
heil og hægt að tala um hlutlægni.
Maður getur spurt sig hvort það sé
hlutlægni að meðhöndla barn sem
orðið hefur fyrir sifjaspellum sem tor-
tryggilegt? Er það hlutlægni þegar
kona er meðhöndluð eins og hún
væri nauðgarinn? Er það merki um
hlutlægni þegar mörgu sinnum fleiri
mál eru dæmd þar sem karlar kæra
ofbeldi en þar sem konur gera það?
Erlendar kannanir gefa þetta t.d.
ótvírætt til kynna. Ástandið hér á
landi er bara speglun á því sem er
annars staðar. Sömu viðhorfin til
þessara mála er að finna í flestum
löndum. Þau eru ekki bundin við
RLR. Það afsakar hana ekki en segir
manni eitthvað um rótgróin viðhorf
lögreglunnar til kvenna. Þau hafa
fylgt henni sem karlastétt.
í Ijósi þess sem þú hefur sagt, má
þá œtla aö karlar geti ekki sinnt
þessum málum svo vel sé? Aö
konur veröi aö f ást viö rannsókn
þeirra?
Þetta er svolítið erfið spurning. Ég er
ekki sannfærð um að meðferð þeirra
væri betri þó helmingur rann-
sóknarlögreglumanna væru konur.
Það gerist því aðeins að viðhorfs-
breyting verði hjá yfirmönnum í kerf-
inu. Konur hafa ekki völd til að gera
hlutina öðru vísi þó þær komi þarna
inn. Þetta er ósköp svipað og hjá
konum sem upplifa otbeldi — valda-
hlutföll kynjanna eru svipuð. Kona er
9