Vera - 01.07.1989, Blaðsíða 22

ar er kommúnisti, mamma ykkar er
kommúnisti”. Við neituðum því
harðlega en þær héldu því nú samt
fram. Við spurðum mömmu að
þessu þegar við komum heim og hún
svaraði: ,Já ég býst við því að ég
verði að teljast kommúnisti” og svo
útskýrði hún fyrir okkur sem best
hún gat skoðanir sínar á þjóðmál-
unum. Næst þegar við hittum stelp-
urnar þá sögðum við: , Já mamma er
kommúnisti og þeir eru góðir.”
Mamma reyndi einnig að uppfræða
okkur um kynferðismálin þegar við
höfðum aldur til og það var einnig
óalgengt á heimilum á þeim tíma. Þá
tíðkaðist að fara mjög dult með ólétt-
ur, í rauninni eins og mannsmorð.
Nágrannafólkið vissi af þessari
fræðslu mömmu og hneykslaðist yfir
henni. í því sambandi man ég skýrast
eftir atviki sem gerðist þegar litli
bróðir minn fæddist. Þá vorum við
orðnar þrjár systurnar og við
vonuðumst allar eftir bróður.
Mamma var búin að vera í mánuð
norður á Húsavík, því þá var hún orð-
in 42 ára gömul og það þótti vissara
að vera nálægt spítalanum. Loksins
fær maður þær fréttir að drengur hafi
fæðst og það var óskaplegur fögn-
uður yfir þessum dreng. Ég átti erindi
yfir á nágrannabæinn og er nú dálítið
góð með mig yfir honum bróður
mínum. Þegar ég færði þeim tíðindin
fara konurnar að spyrja mig heldur
Sigrún Huld 1955.
Myndin er tekin
þegar foreldrar
hennar giftu sig.
„Mamma reyndi
einnig aö upp-
frœða okkur um
kynferðismálin
þegar við
höfðum aldur til,
og það var
einnig óalgengt
á heimilum á
þeim tíma. Þá
tíðkaðist að
fara mjög dult
meö óléttur — í
rauninni eins og
mannsmorö.
Nágrannafólkið
vissi af þessari
frœðslu mömmu
og hneykslaðist
yfir henni.”
22
illgirnislega hvernig litli bróðir minn
hafi orðið til. Ég þóttist nú heldur
góð með mig og sagði þeim að guð
hefði sett hann inn í magann á
mömmu þegar pabba hafi þótt mjög
vænt um hana. Ég taldi mig alveg
stikk frí með þessu svari, því þótt ég
tryði ekki á guð, þá vissi ég að þær
gerðu það. En þá sögðu þær: ,,bölv-
uð vitleysa er þetta, ljósmóðirin kom
með hann í tösku”. „Það er ekki
satt“ sagði ég ,,ég veit alveg að hann
var inni í maganum á mömmu. Hún
var komin með svo stóran maga og
svo kom hann út þar sem maður piss-
ar!” En þær gripu andann á lofti og
sögðu að guð skipti sér ekkert af
börnum kommúnista og foreldrar
mínir hafi orðið að kaupa hann af
ljósmóðurinni. Ég hélt mínu striki og
þjarkaði við þær góða stund, þangað
til að afabróðir minn kom fram og
skammaði mig fyrir að rífast við full-
orðið fólk og rak mig heim með þeim
orðum, að ég væri alin upp hjá fíflum!
Það var í eina skiptið sem mamma fór
og reifst við þetta tengdafólk sitt þeg-
ar hún frétti af þessum viðureignum
mínum.
í skólanum þá vorum við systkinin
stundum tekin fyrir vegna pólitískra
skoðana foreldra okkar. Það var þó
aldrei neitt aivarlegt því ég held að
krakkarnir hafi ekki haft mikinn
skilning á því út á hvað þetta gekk alit
saman. Ég man eftir því að ég og
besta vinkona mín vorum að ræða um
það hvað foreldrar okkar kysu.
Hennar foreldrar kusu náttúrlega
Framsóknarflokkinn en þegar ég
sagði henni að mínir foreldrar kysu
Sósíalistaflokkinn þá sagði þessi
vinkona mín ósköp áhyggjufull: „Er
það ekki voðalega pólitískt?”
Þegar ég fór úr sveitinni ])á fór ég
suöur til Reykjavíkur, aðallega til þess
að vinna. Það var erfitt um vinnu á
þessum tíma því þetta var árið 1968
sem var mikið atvinnuleysisár. En ég
fékk þó vinnu hjá frænku minni í sæl-
gætisverksmiðju. Ég ætlaði mér nátt-
úrlega að læra með vinnunni eins og
svo margar sveitastelpur sem koma til
Reykjavfkur. Ég er eiginlega alin upp
við menntasnobb ef svo mætti segja
— og þá meina ég í jákvæðri merk-
ingu. Það var kannski mjög dæmigert
fyrir þær kröfur og þær hugmyndir
sem ég ólst upp við, hvað ég valdi
mér. Ég sótti einkatíma í sænsku og
frönsku hjá gömlum drykkfelldum
karli í vesturbænum þegar aðrar
stelpur völdu ensku og bókfærslu.
Eftir áramótin fór ég svo á leiklistar-
námskeið hjá Leikfélagi Reykjavíkur
því ég ætlaði mér þá að verða leik-
kona. Það kostaði mig reyndar
vinnuna. En pabbi og mamma létu
það gott heita og lögöu mér til pen-
ing af sínum rýru efnum. Ég hætti nú
svo við leikkonuhugmyndina og
byrjaði í menntaskólanum eftir mikl-
ar vangaveltur. Svo komu hippaárin
og maður kastaði sér út í allt sem
þeim fylgdi með miklu offorsi. Ég
klippti af mér hárið, fékk mér
stærstu gleraugun sem ég fann, gaf
allar snyrtivörurnar mínar og flutti úr
þokkalegu forstofuherbergi hjá
frænda mínum inn í kommúnu þar
sem ég þekkti ekki nokkurn einasta
mann. Einar heitinn Magnússon rekt-
or í M.R. hafði af mér miklar áhyggj-
ur því hann frétti að ég væri eina
konan sem byggi í þessari kommúnu.
Ekkert afl á himni né jörðu gat hagg-
að honum frá þeirri sannfæringu að
ég svæfi hjá öllum strákunum til
skiptis. Þeir voru — minnir mig — 5
eða 6 sem þarna voru heimilisfastir.
Ég fór í gegnum menntaskólann
eins og svo margir á þessum tíma sem
hálfgert „drop out”. Ég var mikið
utan skóla en lauk þó stúdentsprófi
1974, tveimur árum á eftir áætlun. Ég
held að aðalástæðan fyrir því að ég
hafði mig loksins í gegnum stúdents-
prófin hafi verið sú, að þá var ég búin
að eignast barn. Það kom upp í mér
þessi gamla þrjóska gagnvart ættingj-
unum og æskustöðvunum. Mér fannst
það óþolandi tilhugsun að þeir gætu
sagt við mig, að ég hefði ekki lokið
menntaskóla vegna þess að ég hefði
verið komin í sambúð og með krakka,
þessi misheppnaða sveitastelpa.
Eins og áður segir þá er ég alin upp
við mikið menntasnobb og einnig
verkalýðssnobb og ég bjó við miklar
kröfur frá foreldrunum. Ég er komin
af vel gefnu fólki sem þráði það alla
tíð að fá að menntast eitthvað. Ann-
ars vegar þá átti maður að verða
eitthvað svo óskaplega mikið en hins
vegar þá mátti maður ekki svíkja upp-
runa sinn. Það er eiginlega sama hvar
maður stendur í þessari baráttu,
maður hlýtur alltaf að tapa. Það er
eiginlega skárra að menntast ekki
neitt því þá er bara sagt að ekkert
hafi orðið úr manni. Ef rnaður velur
langskólanám þá situr maður upþi
með það, að á þeim langa tíma sem
það tekur er maður búinn að fjarlægj-
ast verkalýðsstéttina ískyggilega og
fær að heyra það við hvert fótmál. En
á hinn bóginn, ef maður kýs það sem
ég gerði lengi vel framan af — að
halda mig í láglaunastörfum sem
kröfðust engrar fagmenntunar — þá
situr maður uppi með það að passa
engan veginn þar inni í. Þar er oft
fólk með allt önnur áhugamál en
maður sjálfur og svo lendir maður
alltaf meir og nreir inn í þrældóms-
vítahring. Á endanum getur maður
ekki sinnt neinum af sínum
áhugamálum.
Eins og áður er getið þá var ég
komin með mann og barn áður en ég
varð stúdent. Við giftum okkur og
stofnuðum heimili. Það skeði nú bara
sí svona, ég held að það hafi ekki
verið nein ákvörðun sem ég tók. Það