Vera - 01.07.1989, Side 30

AF TORGSOLUKONUM
Á HELSINGJAEYRI
Úr bœkllngnum
Kvinnliga företagare.
Fyrsta norrœna
ráðstefnan um
konur og rekstur
fyrirtœkja
I VÆ RKS ÆTTERE
SCAMICOH HCLSIHCOf • DAMHAKK
FYRR OG SIDAR
Konur hafa rekið fyrirtæki og þann-
ig séð sjálfum sér og öðrum fyrir
vinnu og nauðsynjum frá aldaöðli.
Sjálfstæður atvinnurekstur kvenna er
sumsé ekkert nútímafyrirbæri og
ekki endilega merki um góða stöðu
kvenna, oft er það fremur sjálfsbjarg-
arviðleitni. Sænskar og norskar rann-
sóknir sýna að konur með sjálfstæðan
atvinnurekstur þar í Iandi voru fleiri
í kringum 1930 heldur en þær eru í
dag.
Dagana 19 -21. maí s.l. komu hátt
á annað hundrað konur og nokkrir
karlar saman til norrænnar ráðstefnu
um konur og rekstur fyrirtækja. Ráð-
stefnan var haldin á Hótel Scanticon
nálægt Helsingjaeyri, splunkunýju og
vel búnu ráðstefnuhóteli, þar sem
hátísku glerhýsi hafa á skemmtilegan
hátt verið tengd við gamlan
herragarð.
Undirbúningur þessarar ráðstefnu
hafur staðið í tvö ár, og að mestu
verið í höndum danskra, áhugasamra
kvenna. Þetta var óopinber ráðstefna,
þ.e.a.s. á bak við stóðu hópar áhuga-
fólks á Norðurlöndunum öllum, en
fjöldi opinberra stofnana og sjóða
styrktu framtakið. Henning Dyre-
mose vinnumálaráðherra þeirra
dönsku heiðraði okkur með nærveru
sinni nokkur augnablik og setti ráð-
stefnuna. Ráðuneyti félagsmála og
iðnaðar hér á landi styrktu konur til
fararinnar, og sendu sinn fulltrúa
hvort. Fulltrúar íslensku þjóðarinnar
voru 14 — 11 konur og 3 karlar —
konur sem reka fyrirtæki og fólk sem
vinnur að málefnum kvenna sem reka
fyrirtæki. Fyrir tilviljun eina, eða sér-
staka skipulagsgáfu gyðjunnar, var
þarna að finna verðuga fulltrúa
flestra stjórnmálaafla á fslandi.
Við héldum að heiman í vetrarlok,
flugum yfir hafið og stigum til jarðar
um mitt sumar í Danaveldi.
Ég sem þetta rita var svo heppin að
fá að vera með í undirbúningi ráð-
stefnunnar nánast frá upphafi, og met
því framtakið frá öðrum sjónarhóli en
hinn almenni þátttakandi. Á meðan á
ráðstefnunni stóð spurði ég mig enda-
laust hinna óhjákvæmilegu spurninga
skipuleggjandans. Hvort vel hefði til
tekist, hvort þetta væri þess virði?
Hvort allar milljónirnar sem fram-
takið kostaði, hvort allur tíminn sem
fór í undirbúning, allir svitadroparnir
og tárin sem höfðu runnið áður en
allt gekk upp, mundu skila árangri?
Fer þetta fólk heim einhvers vísara,
betur í stakk búið að bæta stöðu
kvenna, konurnar betur í stakk bún-
ar til að standast baráttuna? Ég
efaðist...
En núna viku seinna er ég ekki í
nokkrum vafa. Það var þess virði, ég
er betur í stakk búin til að vinna að
bættri stöðu kvenna, ég hef enn einu
sinni fengið staðfestingu á því að það
verður að auka áhrif kvenna í þjóð-
félaginu og sameina hin kvenlægu og
karllægu öfl, en ekki halda þeim að-
skildum.
Og hvað var það svo sem þurrkaði
burt efa minn?
Var það bara þetta sem gerist oft
eftir ráðstefnur, eftir örlitla ferð burt
úr hversdagslega umhverfinu, nýtt
fólk, nýjar hugmyndir, ný húsakynni,
nýtt loftslag? Var það kannski bara
sumarið danska, blómstrandi kasta-
níutrén og hlý kvöldin? Nei það var
ekki bara það, líka það, en ekki bara...
Það voru konurnar og áhrifin sem
þær höfðu hver á aðra, og á karlana.
Þessi ráðstefna sameinaði það besta
úr aðskildum heimum kvenna og karla.
Hún var vel skipulögð, aldrei
dauðir punktar, alltaf eitthvað að ger-
ast. Tæknin var nýtt til hins ýtrasta
og menningararfur kvenna fléttaðist
á snilldarlegan hátt inn í allt sem fór
fram.
Þar sem þetta var fyrsta ráðstefn-
an af þessu tagi, þótti nauðsynlegt að
gefa yfirlit yfir hina ýmsu þætti
málefnisins, söguna, ástandið núna,
framtíðarhorfur; taka dæmi, líta á
hvað hefur verið gert til að styrkja
stöðu þessara kvenna. Og svo á
grundvelli alls þessa var rætt í hópum
um livað er brýnast að gera næstu
þrjú árin, og hvernig verður það gert,
hver tekur ábyrgð á því? Ráðstefnu-
gestir voru marglitur hópur, margar
þjóðir, margar starfsstéttir sem búa
við ólíkar aðstæður og hafa því ólfk
sjónarmið og ólík markmið. Hinar
ýmsu andstæður voru mismunandi
áberandi, en mér fannst kynjaand-
stæðurnar óvenju lítið áberandi. Það
á sér þó eflaust þá einföldu skýringu
að þessir fáu karlar létu lítið á sér
bera, virtust njóta þess að taka inn og
meita.
Sören Kirkegaard á eitt sinn að
hafa sagt eitthvað á þessa leið: „Þar
sem konan er meiri líkami (mer
kropp) en karlinn, þá hlýtur hún
að vera meiri sál (mer aand)
líka.”
Mikil áhersla var lögð á að fóðra
andann á ráðstefnunni, með menn-
ingarefni sem valið var og útfært af
kvenlægu innsæi. Má þar m.a. nefna
að allan tímann var myndlistakona að
verki við að mála olíumálverk út frá
þeim áhrifum sem hún varð fyrir á
ráðstefnunni. Hún var innblásin
spönskum klausturanda þegar hún
mætti á ráðstefnuna, en hún kom
þangað beint frá hálfsmánaðar dvöl
með spönskum nunnum. Myndlistar-
30