Vera - 01.08.2003, Qupperneq 22

/ KYNBUNDINN LAUNAMUNUR
HVAÐ ERU
STÉTTARFÉLÖGIN AÐ GERA? |
BHM | ASl | Kl | SlB | BSRB
VERA lagði tvær spurningar fyrir forystufólk fimm stærstu samtaka launafólks.
1. Hvað eru samtökin að gera til að vinna gegn kynbundnum launamun?
2. Hvernig er jafnréttisstefna sambandsins og hvernig er hægt að nýta
hana til að minnka launamun kynjanna?
Hægt að kæra óútskýrðan launamun HalldóraFriðjónsdóttir,
hácl/ól^m^nna
1. Allar kannanir á launamun kynj-
anna virðast benda til þess sama,
það er að hér á landi sé verulegur
launamunur sem eingöngu megi
skýra með kynferði. Þegar samið var
um nýtt launakerfi sem fól í sér
meiri dreifstýringu árið 1997 óttuð-
ust margir að þessi launamunur
myndi enn aukast. Sú virðist ekki
hafa orðið raunin hjá Reykjavíkur-
borg, ef marka má launakönnun
sem var kynnt BHM í maí 2002, en
því miður hefur ríkið ekki staðið
við loforð um að kanna áhrif nýja
launakerfisins á launamun kynj-
anna þrátt fyrir bókun þess efnis
sem fylgdi samningum 1997. Sam-
kvæmt könnun Félagsvísindastofn-
unar frá 2002 er kynbundinn launa-
munur hjá ríkinu 16%. BHM hefur
því lagt ríka áherslu á að fræða
trúnaðarmenn og forystufólk aðild-
arfélaganna um mögulegar leiðir til
að bregðast við, vakni grunur um að
Bandalag
háskólamanna
konur séu að fá lægri laun en karlar
í sambærilegum störfum. Kona sem
telur á sér brotið getur leitað til við-
komandi stéttarfélags og í gegn um
það fengið upplýsingar um launa-
kjör karla í sambærilegum störfum.
Komi í ljós að hún sé raunverulega
með lægri laun er næsta skref að fá
skýringar á muninum. Ef engin
haldbær rök eru fyrir launamunin-
um er hægt að kæra enda um klárt
lögbrot að ræða. Á undanförnum
mánuðum hefur verið mikil um-
ræða um kynbundinn launamun
hjá BHM og hafa meðal annars tvær
málstofur verið helgaðar þessu efni.
2. I stefnuskrá Bandalags háskóla-
manna sem var samþykkt á aðal-
fundi vorið 2002 er gengið út frá því
að samþætta skuli jafnréttissjónar-
mið öllu starfí bandalagsins. Til að
ná fram jafnrétti í launum telur
bandalagið afar mikilvægt að stofn-
anir og fyrirtæki setji sér starfs-
mannastefnu þar sem jafnréttis-
áætlanir og fjölskyldustefna komi
fram. Launaákvarðanir þurfi að
byggja á kynhlutlausu mati á störf-
um og einstaklingum þannig að
konur og karlar fái jafnhá laun og
njóti sömu starfskjara fyrir sam-
bærileg og jafnverðmæt störf.
Bandalagið hvetur því til þess að
samið sé um kynhlutlaust og gagn-
sætt launakerfi í kjarasamningum
og leggur einnig til að þar verði
samið um reglubundnar launa-
kannanir sem verði kyngreindar í
meira mæli en áður. Einnig þarf að
endurmeta það sem kallast hefð-
bundin kvennastörf og tryggja að
menntun, sérhæfni og ábyrgð
kvenna og karla séu metin jafnt til
launa. Við skipulagningu sí- og
endurmenntunar þarf að gæta þess
að jafnréttissjónarmið séu höfð að
leiðarljósi enda hafa þessir þættir æ
meiri áhrif á alla starfsþróun og
möguleika á starfsframa. Bandalag-
ið setti sér einnig það takmark að
stuðla að því að trúnaðarmenn og
yfirmenn á vinnustöðunr fái sér-
staka fræðslu um launajafnrétti og
hvernig unnt sé að tryggja það.