Vera - 01.08.2003, Blaðsíða 19

Vera - 01.08.2003, Blaðsíða 19
/ KYNBUNDINN LAUNAMUNUR vitað að barnafjöldi hefur lítil eða neikvæð áhrif á laun kvenna, með- an laun karla hækka ef þeir eiga börn. I könnuninni var þessi mis- munun notuð sem skýribreyta og „leiðrétt fyrir“ þessa þætti í niður- stöðum. Fræðimenn eru almennt sam- mála unr að til að fá út leiðréttan launamun þurfi að bera saman sambærilega hópa karla og kvenna og að taka þurfi tillit til mikilvægra og málefnalegra skýribreyta, en það eru þeir þættir sem eru líklegir til að hafa áhrif á afköst og framleiðni starfsmanna. Þessir þættir eru m.a. menntun, aldur eða starfsaldur, í hvaða störfum fólk er og hvað það vinnur langan vinnudag. Þessi ,,leiðrétting“ og leitin að skýribreyt- um hefur hins vegar gengið allt of langt. Er eðlilegt að kona hafi lægri iaun en karl af því að hún er gift og á börn? Er það eðlilegt og sann- gjarnt að karl beri meira úr býtunr en kona í sambærilegu starfi af því að hann er giftur og á börn? Er það sanngjörn aðferðafræði að taka þá kynjanrismunun sem viðgengst í samfélaginu og kalla hana „eðlilegar skýribreytur“? Er tilgangurinn að skýra eða fela launamuninn? Er „leiðréttur" launamunur tilraun til að finna út hve mikill munur er enn eftir á launum karla og kvenna þegar búið er að taka tillit til mál- efnalegra skýribreyta eða er mark- miðið með honunr að fela þann mun sem er til staðar? Ef markmið- ið er að fela muninn væri tilvalið að galdra hann í burtu með því hvort fólki fannst bleikt eða blátt flottara þegar það var fimm ára. Uppáhalds- litur í æsku hefur mikla fylgni við kynferði en getur aldrei orðið mál- efnaleg skýribreyta í reiknijöfnu, ekki frekar en hjúskaparstaða og barnafjöldi. Hættum að fela! bví er stundum haldið fram að munur á heildartekjum karla og kvenna, sem vikið var að hér í upp- hafi, sé alls ekki gildur mælikvarði á kynbundinn launamun. Hluta af þeim mun má skýra með því að konur vinna færri stundir í launa- vinnu en karlar. Það er vegna þess að þær axla stærri byrði en karlar af ólaunaðri vinnu samfélagsins. Sannarlega mikilvægt og göfugt - en hagslegs sjálfstæðis. Leiðréttur launanrunur þar sem málefnalegar skýribreytur eru notaðar sýnir þann mun sem er á launum fólks í sam- bærilegu starfi með samsvarandi vinnuframlag og er því í raun LEITIN AÐ SKÝRIBREYTUM HEFUR GENGIÐ TALSVERT LANGT OG í NÝLEGRI KÖNNUN SEM SAMTÖK ATVINNULÍFSINS GERÐU FYRIR JAFNRÉTTISRÁÐ OG NEFND UM EFNAHAGSLEG VÖLD KVENNA VORU TIL DÆMIS NOTAÐAR UM 140 SKVRIBREYTUR. í ÞEIRRI KÖNNUN TÓKST AÐ FÁ LAUNAMUNINN NIÐ- UR í 7,5% SEM ER MEÐ ÞVÍ ALLÆGSTA SEM UM GETUR Á BYGGÐU BÓLI vegur harkalega að íjárhagslegu og félagslegu sjálfstæði þeirra. Þann mun senr birtist í heildartekjum karla og kvenna ber því að taka al- varlega, ekki síður en „leiðréttan“ launamun. Og ekki má heldur gleyma að jafnvel nrálefnalegar skýribreytur í viðurkenndum formúlum um „leiðréttan“ launamun má gagn- rýna. Skoðurn störf í því sambandi. Vitað er að konur eru síður í ábyrgðarstörfum en karlar. En er það fullgild skýring á lægri launum kvenna sem hefur ekkert með kyn að gera? Hugtakið „glerþak" var einmitt sett fram til að sýna frarn á að framaleiðir kvenna eru allt aðrar og miklu torsóttari en karla. Leið- réttur launamunur tekur ekki tillit til slíkra þátta, hann ber þær fáu konur sem komast á toppinn sarnan við karlkyns kollega þeirra en skoð- ar aldrei þær sem heltast úr lestinni og festast neðar í starfastiganum. Launamunur kynjanna er stað- reynd. Hann er aðeins einn hluti af valdamisræmi kynjanna í okkar samfélagsgerð. Forsendan fyrir því að þessari mismunun verði útrýmt er að svara þeirri grundvallarspurn- ingu hver kynbundinn launamunur sé. Okkar svar við því er að launa- mun kynjanna eigi að rneta með fleiri en einum mælikvarða sem gefi ólíkar upplýsingar. Munurinn á heildartekjum karla og kvenna er munurinn á upphæðinni sem fólk hefur til að lifa og þar með þeirn möguleikum sem fólk hefur til fjár- spurning um lögbrot! Báðir mæli- kvarðar gefa mikilvægar upplýsing- ar um stöðu mála og þarf að skoða í samhengi hvor við annan. Þegar konur hafa 59% af heildartekjum karla getum við sagt okkur að kann- anir sem sýna „leiðréttan launa- nrun“ upp á 7% eru að segja okkur hálfsannleik. Horfumst öll í augu við það, hver svo sem uppáhaldslit- ur okkar var í æsku. ^
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Vera

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vera
https://timarit.is/publication/858

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.