Vera - 01.08.2003, Qupperneq 73

/ FRÁ JAFNRÉTTISSTOFU
'l'
Hugmyndin að verkefninu kviknaði eftir setningu laga um
fæðingar- og foreldraorlof nr. 95/2000 sem tryggir báðum
foreldrum jafnan rétt til töku fæðingarorlofs. Spurningar
vöknuðu um nýtingu feðra á þessum möguleika og einnig
viðhorfi foreldra og ekki síst vinnuveitenda til orlofs feðra.
Þá var og áhugi á að bera saman stöðuna hér á landi við
stöðuna annarsstaðar í Evrópu með það fyrir augum að
nýta megi þekkingu og reynslu þeirra landa sem best
hefurtekist upp.
Verkefnið Menning, umgjörð og umhyggja miðar að
því að rannsaka kynhlutverk í nútíma fjölskyldum með
ung börn, en sérstök áhersla er lögð á að skoða þann tíma
sem varið er í umönnun í mismunandi samhengi.
Lögð verður áhersla á að:
• Safna og greina fyrirliggjandi upplýsingar um
atvinnuþátttöku kvenna og karla sem hafa umönnunar-
hlutverki að gegna gagnvart ungum börnum.
Tilgangurinn er að gefa hugmynd um hvernig foreldrar
samræma atvinnu og fjölskyldulíf um leið og þau sinna
umönnun nýfæddra og/eða mjög ungra barna.
• Safna og greina upplýsingar um mismunandi
fæðingar- og foreldraorlofskerfi og umönnunarþjónustu í
þátttökulöndunum. Skoðaðar verða, út frá nýtingu og
áhrifum á atvinnu, ráðstafanir sem gera foreldrum kleift að
samræma atvinnu og fjölskyldulíf.
■ Rannsaka í smáatriðum löggjöf um fæðingar- og
foreldraorlof og nýtingu mismunandi hópa karla og
kvenna.
• Bæta við fyrirliggjandi upplýsingar dæmum sem
byggja á djúpviðtölum við foreldra, einkum feður, ungra
barna og atvinnurekendur þeirra.
• Hvetja til umræðna í Evrópu með því að gera
sjónvarpsmynd byggða á grunnhugmyndum verk-
efnisins.
Eitt af meginmarkmiðum verkefnisins er að vekja
almennar umræður um fæðingar- og foreldraorlof feðra
og mæðra. í þeim tilgangi er unnið að gerð
sjónvarpsmyndar þar sem feðrum er fylgt eftir en myndin
mun að mestu leyti byggja á því efni sem safnast f
djúpviðtölum. Kynnt verður hvernig feður nýta á
mismunandi hátt rétt sinn til töku fæðingar- og
foreldraorlofs og hvernig samið er við atvinnurekendur og
maka. Reynt er að komast að því hvað hindrar feður og
hvað gerir þeim kleift að taka leyfi frá vinnu til þess að
annast nýfædd og/eða ung börn sín. Tökur við myndina
eru i þann mund að hefjast og vonast er til að hún verði
sýnd í sjónvarpi í öllum þátttökulöndunum og
hugsanlega víðar.
Verkefnið er komið nokkuð vel á veg og hægt verður að
fylgjast með framgangi þess á vefslóðinni
www.jafnretti.is/caring/
Verkefnisstjóri er Elín Antonsdóttir og hefur hún aðsetur á
Jafnréttisstofu.
Um þátttakendur í Menning, umgjörð og
umhyggja:
Þýskaland - ráðuneyti fjölskyldumála (Berlín). Ráðuneytið
ber ábyrgð á lagalegri vernd verðandi mæðra og mæðra
með börn á bjósti, einnig fæðingarorlofi og barnabótum.
Noregur - deild félagsvísinda og tæknistjórnunar við
norska vísinda- og tækniháskólann (Þrándheimur). Deildin
sinnir rannsóknum á fjölskyldum þar sem fæðingar- og
foreldraorlofsrannsóknir hafa verið eitt aðalatriðið.
Spánn - Atvinnulagasvið lagadeildar háskólans í Valencia
(Valencia). Við deildina er boðið upp á nám þar sem
sérstaklega er horft til kynjamisréttis á vinnustöðum og
samræmingar fjölskyldu- og atvinnulífs.
ísland - Jafnréttisstofa (Akureyri) er landsskrifstofa um
jafnréttismál kynjanna og starfar samkvæmt lögum um
jafna stöðu og jafnan rétt kvenna og karla. Þar hefur m.a.
verið lögð áhersla á kynningu á möguleikum fæðingar- og
foreldraorlofs fyrir báða foreldra.
ísland - Rannsóknastofa í kvennafræðum við Háskóla
(slands (Reykjavík) miðar starf sitt við jafnrétti kynjanna og
lítur á jafnvægið milli atvinnu og fjölskyldulífs sem
mikilvægan þátt í því að tryggja sjálfstæði kynjanna.
ísland - Rannsóknastofnun Háskólans á Akureyri
(Akureyri) er mats- og eftirlitsaðili verkefnisins.
ísland - Samver myndbanda- og kvikmyndagerð
(Akureyri) sér um gerð sjónvarpsmyndarinnar.
ísland - Margrét Jónasdóttir sagnfræðingur (Reykjavík) er
höfundur að handriti sjónvarpsmyndarinnar. X
vera / 4. tbl. / 2003 / 73