Vera - 01.10.2004, Blaðsíða 26

Ég var að spá í hvort ég væri ekki bara brjálaður og hvort
ekki væri til eitthvert töfralyf sem gæti leyst þetta. Lyf
sem gætu breytt hormónum og seratónum í heilanum
svo að ég yrði ekki svona brjálæðislega ofsafenginn
fyrir hvers konar maður ég væri og
fannst að ég ætti bara skilið að líða illa
yfir því hversu andstyggilegur ég væri.
En löngunin til að losa mig úr þessum
vítahring varð til þess að ég gerði þetta
og mætti þar í um tvö ár. Þetta var hóp-
ur af körlum og síðan tveir sérfræðingar
sem hittust vikulega og ræddu saman
um hvernig okkur liði og hvernig hlutir
hefðu þróast hjá okkur. Allir sögðum við
frá reynslu okkar og upplifunum og
hvernig okkur gekk að hemja okkur og
breyta hegðun okkar til hins betra.
Nafnið Karlar til ábyrgðar vfsar til þess
að það var verið að reyna að fá okkur til
að taka ábyrgð á eigin lífi og eigin gerð-
um. Segja okkur að við getum ekki
breytt því hvernig aðrir hegða sér en við
getum breytt sjálfum okkur. Það var það
sem við vorum að vinna í. Þegar talað er
um þetta aftur og aftur og maður er
meðtækilegur fyrir þessu og sér að þetta
er lausn, fer maður að trúa þessu og til-
einka sér þetta.
Þannig að það var verið að kenna
þér aðferðir til að grípa inn í áður en þú
byrjar að beita ofbeldi?
Já, stöðva þetta ferli sem annars
hefði örugglega leitt til þess að ég hefði
gripið til ofbeldis. Ég lærði að hafa stjórn
á því þegar mér var farið að líða illa í rifr-
ildum og upplifa að ég væri að missa
tökin á hlutunum. Þá ætti ég að taka
„time out”, fara út og koma aftur seinna
og ræða málin þegar ég væri orðinn ró-
legri.
Breytti þessi meðferð eitthvað sýn
þinni á ofbeldið sem þú beittir?
Já, fyrst notaði ég ofbeldi ómeðvitað
en svo gerði ég mér alveg grein fyrir
hvað ég var að gera, nota ofbeldi til að
reyna að ná mínu fram. Ég sagði alltaf
við sjálfan mig að ég réði ekki við mig
þegar ég yrði svona reiður og því væri ég
ekki ábyrgur gerða minna. Eftir að ég
byrjaði í þessum hóp fór ég að átta mig
á því að ég get bara víst ráðið við skap-
ið í mér, ég væri ekki að missa stjórn á
skapi mínu heldur væri ég að ákveða að
sleppa mér. Ég gæti alveg eins ákveðið
að gera það ekki. Margoft ákvað ég að
gera það ekki, ákvað að taka „time out”
eða snúa mig einhvern veginn út úr
þessu ferli sem leiddi til þess að ég beitti
ofbeldi. Það hjálpaði mér gríðarlega mik-
ið að gera mér grein fyrir því að ég
stjórna öllu sem ég geri. Átta mig á því
að það væri enginn annar sem reitti mig
til reiði heldur ákveddi ég að ég ætlaði
að verða reiður yfir þessu. Það tekur
langan tíma að tileinka sér þetta viðhorf
og breyta þessum hugsunarhætti þegar
maður hefur alist upp við það alla ævi að
það sé í lagi að gera þetta og hitt þvi ég
ráði ekki við skapið í mér.
Hverju breytti þetta fyrir þig?
Það hafði góð áhrif á mig að vera innan
um karla með svipaða reynslu og ég. Mér
leið ekki lengur eins og ég væri útilokaður,
eins og ég væri andstyggilegur og ætti allt
illt skilið og það jók sjálfstraustið hjá mér
og létti skapið. Það léttist allt á heimilinu
því konan vissi að ég var í þessu átaki og
varð öruggari í kringum mig. Hún vissi að
ég væri að takast á við þetta á ábyrgan
hátt og það lét henni líða betur.
Þetta hjálpaði mér á allan annan hátt,
ég breyttist úr einhverjum sem átti ekk-
ert gott skilið og leið alltaf illa yfir öllu í
það að líða miklu betur með sjálfan mig.
Ég varð öruggari í vinnunni og duglegri
við að koma hlutum í verk og það var
metið við mig þannig að ég fékk meiri
ábyrgð og stöðuhækkanir. Þetta hjálpaði
ekki bara í samskiptum við eiginkonuna
heldur einnig í samskiptum við alla aðra.
í þessi tvö ár sem þetta varði var andinn
allt annar á heimilinu. Mér gekk mikið
betur að hemja mig og í um eitt og hálft
ár tókst mér að vera án þess að beita of-
beldi. Það voru rifrildi áfram en ekkert
ofbeldi.
En hvað gerist þegar verkefnið hætti?
Ég sagði konunni frá því að þetta væri
að hætta, að það væri verið að leggja
þessa starfsemi niður og um leið breytt-
ist andrúmsloftið og varð rafmagnað.
Það var eins og hún hugsaði: Jæja, hann
ætlar að fara að berja mig aftur. Það var
búið að líða svo langur tími frá því eitt-
hvað ofbeldi hafði átt sér stað að hún var
farin að finna sig mikið öruggari í sam-
bandinu en um leið og ég hætti að „vinna
í mínum málum” með því að taka þátt í
meðferðinni hvarf það öryggi eins og
dögg fyrir sólu. Það er makalaust hvað
einn svona lítill atburður hélt henni ró-
legri og hélt kannski mér rólegum líka.
Það varð allt á nálum á
heimilinu og öðru hvoru
hreytti hún í mig setn-
ingum eins og: Ætlar þú
ekki bara að slá mig
núna? Þetta var svona
eldfim blanda, mikil sprengihætta af
þessu og endaði með því að ég sló hana
nokkrum sinnum, sparkaði í hana og
hrinti henni. Hún tók börnin og fór út og
ég hljóp öskrandi á eftir henni. Þetta
endaði í skilnaðarferli þar sem ég fékk
ekki að sjá börnin mánuðum saman,
segir hann með tárin í augunum. Það er
augljóst að það er erfitt fyrir hann að rifja
upp hvað hann hefur gert og samvisku-
bitið er mikið.
En beittir þú börnin einhvertímann
ofbeldi?
Þegar við eignuðumst börnin ákvað
ég strax að ég mundi aldrei beita þau of-
beldi. Þau voru ofboðslega lítil og við-
kvæm og ofboðslega falleg. Það var
auðvelt fyrir mig að taka þessa ákvörðun
og ég hef aldrei slegið börnin mín. Það
finnst mörgum voða skrítið að ég geti
haft stjórn á þessu, að ég geti tekið
þessu sem heilögum hlut en að hjóna-
bandið og konan sem ég elskaði væru
ekki nógu heilagir hlutir til að ég gæti
hamið mig.
Mundir þú vera í hópnum í dag ef
hann væri til staðar?
Ég hugsa það. Ég veit ekki hvort til er
lækning við þessu, en það að setjast
niður og ræða málin og finna að maður
er ekki einn í þessu ströggli við sinn innri
mann og tilfinningar sínar hjálpaði mér
mikið. Ég geri ráð fyrir að það væri ekk-
ert búið að útskrifa mig ennþá. Ég fer til
sálfræðings núna en það er ekki það
sama, það er ekki eins persónulegt og
þessi hópur var. Ég held að þessi starf-
semi eigi rétt á sér. Því miður er ekkert
úrræði fyrir karlmenn sem beita ofbeldi
núna annað en að leita til sálfræðings.
Þar færðu ekki þennan stuðning frá
öðrum körlum sem eru að ganga í gegn-
um svipaða hluti og þú. Fólk sem þýr
saman hlýtur að vilja lifa hamingjusömu
lífi, karlar jafnt sem konur, og það eiga
allir skilið að njóta þess. Svona meðferð
gagnaðist mér mjög mikið og ég veit að
hún getur gagnast öðrum.
VERA hefur heyrt að það eigi að end-
urvekja meðferðina Karlar til ábyrgðar og
er það ánægjulegt, því eins og viðmæl-
andi VERU segir eru það ofbeldismenn-
irnir einir sem geta breytt hegðun sinni
og því mikilvægt að hjálpa þeim við það.
26 / 5. tbl. / 2004 / vera