Vera - 01.10.2004, Blaðsíða 45

Það átti að tala um hjónabandið og ég hugsa að hann hafi viljað fá mig
af því ég var ekki gift. Ég neitaði að koma nema sem formaður Pipar-
meyjafélags Reykjavíkur og nágrennis, skammstafað PRON. í fram-
haldi að þessu kom nafnið mitt á skjánum með þessum titli og það fara
að elta mig blaðamenn og vilja taka við mig viðtöl
komu þarna á undan, sérstaklega vegna
þess að þetta voru svo ungar stelpur. Öll
kvennabarátta er af hinu góða en ég vildi
svo sannarlega sjá hana öflugri og þá er ég
ekki síst að hugsa um láglaunakonur og
konur sem ekki hafa menntun. í fréttum
um daginn kom fram að konur hafa 62%
af launum karla hér á landi, þetta hefur
ekkert lagast. Ennþá er verið að skoða og
kanna og ekkert breytist. Ég man ekki ná-
kvæmlega hver hlutföllin voru fyrir 30
árum en það hefur fjandakornið ekkert
gerst. Mínar jafnréttishugmyndir ganga
ekki bara út á að konur verði þingmenn
eða borgarstjórar eða fái „karlalaun” fyrir
„karlastörf”, heldur að hefðbundin
kvennastörf séu metin og virt. Það hefur
ekki gerst og ég leyfi mér að fullyrða að
munurinn hafi aukist. Það er verið að
borga konum á besta aldri, ófaglærðum
starfskonum á sjúkrahúsum og þeim sem
vinna við umönnun aldraðra eða sjá um
börnin, svona 104 til 110 þúsund krónur á
mánuði.
En heldurðu ekki að konur á besta
aldri séu orðnar verðmætasti starfskraft-
urinn af því þær fara ekki í fæðingaror-
lof?
Ég veit það ekki, þær njóta þess alla vega
ekki í hefðbundnum kvennastörfum. Ég
var svo barnaleg að halda alltaf að okkur
væri öllum alvara í því að bæta kjör
kvenna. Skömmu eftir að R-listinn komst
til valda, þar sem í voru leifarnar af
Kvennalistanum og náttúrulega Alþýðu-
bandalaginu, var sjúkraliðaverkfall. Mér
datt ekki annað í hug en að R- listinn, nteð
göntlu vinkonurnar mínar úr Rauðsokka-
hreyfingunni innanborðs, myndi grípa
þetta tækifæri til að endurmeta hefðbund-
ið kvennastarf, búinn að ryðja burt íhald-
inu eftir öll þessi ár. Nú hélt ég að yrðu
breytingar. En R-listinn hélt alveg að sér
höndum.
Hjördís, ert þú piparmey nr. 1 á Is-
landi?
Formaður Piparmeyjafélags íslands, já.
Það byrjaði nú þannig að verið var að
halda einhverjar piparsveinahelgar á Akur-
eyri senr voru mikið auglýstar. Við fórum
að fíflast nreð það nokkrar að stofna pipar-
meyjafélag og vekja sömu athygli. Vegna
persónulegra hagsmuna hafði ég notað
þetta talsvert. Það var nú þannig þegar ég
var yngri að ef ég þurfti að leita ásjár, t.d. á
bílaverkstæði, þá fór ég í svarta jakkann,
setti á mig varalit og gerði mig svolítið
fákunnandi eða kannski frekar hjálparvana
og það virkaði. En svo varð ég fyrir því að
ég óx upp úr svarta jakkanum og þá fór
mér að duga svo skolli vel að segja: „Hvað
heldurðu að ég skilji þetta, miðaldra pipar-
mey,” og fékk undantekingarlaust alveg
frábæra þjónustu, var bara borin á hönd-
um. Kannski er þetta vorkunnsemi við
hjálparvana, miðaldra konur sem ekkert
kunna og ekkert geta. Ég nota þetta alveg
hiklaust enn.
En þetta með félagið, það kom til vegna
þáttar í sjónvarpinu sem Ævar Kjartansson
stýrði. Það átti að tala um hjónabandið og
ég hugsa að hann hafi viljað fá ntig af því
ég var ekki gift. Ég neitaði að koma nema
sem formaður Piparmeyjafélags Reykja-
víkur og nágrennis, skammstafað PRON. í
framhaldi að þessu kom nafnið mitt á
skjánum með þessum titli og það fara að
elta mig blaðamenn og vilja taka við mig
viðtöl. Ég veitti Mogganum viðtal og þeir
vildu fá myndir af fundi hjá Piparmeyjafé-
laginu. Ég hóaði saman nokkrum konum í
hádegismat á Sögu. Á sama tíma var þar
Norðurlandaráðsþing og helstu ráðherrar
Norðurlandanna á næstu borðum. Svo
kemur ljósmyndari og tekur fullt af mynd-
um af okkur en virðir ráðherrana ekki við-
lits. Þegar við erum að fara spyr fréttamað-
ur útvarps hverjar við séum og þegar við
sögðumst vera Piparmeyjafélag Islands var
svarað: „Nei í alvöru, hverjar eruð þið?”
Þetta fór af stað sem grín en svo hringdu í
mig fullt af konum og þökkuðu mér fyrir.
Konur sem voru ógiftar upplifðu að það
væri verið að breyta ímynd piparmeyja á
jákvæðan hátt. Svo hringdu aðrar og vildu
ganga í félagið, vildu leggja sitt af mörkum.
Þannig að svona óvart þá varð þetta heil-
mikil piparmeyjapólitísk aðgerð. í félaginu
eru fráskildar konur og allavega konur, því
okkur í Piparmeyjafélaginu finnst þetta
ekki spurning um fortíð heldur um við-
horf til þess að vera ein. Og það er allt í lagi
að vera ein, þú ert alveg licil þótt þú sért
ein. Við höfum ekkert á móti karlmönnum
eða hjónabandinu en höfum valið það að
vera einar. Við erum ekki konur sem eng-
inn hefur viljað eiga.
Mér finnst að ég hafi heyrt að þú vær-
ir leikritahöfundur, er það rétt?
Ég tók þátt í öðruvísi jafnréttismálum í
Reykjavík og var með í áhugaleikfélaginu
Hugleik, en tilgangurinn var að aðrir en
bara lærðir leikarar fengju að leika í
Reykjavík eins og úti á landi. I samvinnu
við aðra hef ég skrifað a.m.k. sex leikrit. Ég
hripa niður hugmyndir en er löt að full-
vinna og þarf því aðhaldið sem það veitir
að vinna í hópi. Að taka þátt í áhugaleik-
húsi er ólýsanlega skemmtilegt og jafn-
framt leið til að koma ákveðnum hlutum á
framfæri.
Að lokum, hvað liggur þér þyngst á
hjarta?
Það er hvað staða kvenna hefur lítið
breyst, efnahagsleg staða þcirra hefur lítið
eða ekkert lagast og hefðbundin kvenna-
störf eru jafn vanmetin og áður, ef ekki
ennþá minna metin, a.m.k. ef maður horf-
ir á hvað launamunurinn hefur aukist.
Konur ganga kaupum og sölum, klám og
ofbeldi veður uppi. Kvennabaráttan hefur
fleytt fullt af konum í valdastóla án þess að
það hafi skilað sér á nokkurn hátt til
kvenna almennt. Fjölgun kvenna á Alþingi
og í ráðherrastólum hefur engu breytt. Ég
sé það ekki sem neinn áfanga í kvenfrels-
isátt að konur komist í aðstöðu til að
standa að vondum ákvörðunum. Það var
jú sagt í Rauðsokkahreyfmgunni í gamla
daga að það breytti engu að setja brjóst á í-
haldið, en það er helvíti hart að það breyti
engu fyrir konur að koma rómuðum
kvennabaráttukonum til valda.
Nú svo er auðvitað sorglegra en orð fá
lýst hvernig þessir Kanadindlar hafa gert
fsland að þátttakanda í árásarstríðum,
bæði í Júgóslavíu og írak. Það er bara
hræðilegt og mesta niðurlæging íslensku
þjóðarinnar svo lengi sem ég man.