Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1883, Blaðsíða 29

BISMARCK OG GAMBETTA.
feir eru oddvitarfyrirtveimurhöfuðþjóðum þessarar álfu, erlöng-
''fö hafa horfzt öndverðar við og optsinnis borizt banaspjót eptir.
Peir eru afreksmenn báðir. Annar fullreyndur að líkindum eða
t'ví nær, svo mikið sem eptir hann liggur, og maðurinn hniginn
lnJög að aldri og heilsu. Hinn hefir og mildu á orkað, en mikil
T°n, að hitt sje þó meira, er enn á fyrir honum að liggja. Hann
og maður á bezta skeiði. þeir hafa átzt illt við einu
®>nni, 0g ekki til sparazt. Mörgum er grunur á, að þeir muni
eúast við að fundum beri saman aptur. En miklu skiptir, hvorir
Pá bera efra skjöld; því að af þessum stórþjóðum taka aðrar
8Jer dæmi um stjórnarfar og margt annað, er miklu veldur um
hagi þeirra, en þar stefnir mjög svo sína leið hvor þeirra, meðan
tessir menn ráða. Fyrir því er eigi undarlegt, að þeim og þeirra
athöfnum sje meiri gaumur geflnn víðs vegar um heim en flest-
Pni öðrum, þeim er nú hafa ráð fyrir löndum og ljðum.
HismarcJc heitir fullu nafni Otto Eduard Leopold von
hismarck-Schönhausen. Hann er fæddur 1. apríl 1815. Faðir lians
Var yfirmaður í her Prússa, eigi hátt settur þó, en auðugur vel
°g kynstór. Ættin er gömul mjög, og vindversk að uppruna, að
fróðir rnenn telja. Má vera að Bismarck eigi þá kyn sitt að
íehja til Jómsvíkinga eða fornkonunga Vinda.
Bismarck stundaði lögvísi í æsku, stjórnfræði og búnað-
arvísindi. Hann tók við föðurleifð sinni um þrítugt og komst
skömmu síðar á þing. það var ráðgjafarþing fyrir Pommern.
^íðan var hann kosinn á sameinað ráðgjafarþing fyrir allt Prússa-
veldi, 1847. Hann gerðist brátt atkvæðamikill um þingmál.
^hki liafði hann miklar mætur á stjórnfrelsiskenningum þeim, er
Þá voru að ryðja sjer til rúms, og átti konungur sjer engan
°raggari og ófyrirleitnari formælanda á þingi en hann, er halda
skyldi vörn uppi fyrir hinum fornu einræðisvöldum. Hann þótti
°bjður og úfinn í máli, en einlægur og hreinskilinn, og svo heflr
hann jafnan verið. það er fágætt um þá menn, er stjórnkænsku
stunda; liafa þeir löngum verið kenndir meir við mjúklæti og
J'firdrepskap. Fyrir því hefir nokkurum sinnum svo að borið um
Lismarck, að þeim, er sjá áttu við ráðum hans, hefir glapizt sjn
úm fyrirætlun hans fyrir þá sök, að þeir ætluðu allt annað undir
(25)