Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1913, Page 62

September 20. Sir Robert Harte, enskur Qármála-
maður og tollstjóri í Kina.
Auk pessara létust á árinu:
Friederich Spielhagen, pýzkt skáld,
Cronje Búahershöfðingi, og
Jellinek, pýzkur pjóðréttarfræðingur.
G. J.
]VIiclielsen.
(Ir*eter Christian. JHersleb Kjershow JMichelsen).
Við Kilarfriðinn 14. Jan. 1814 varð Friðrik VI.
Danakonungur að afsala sér Noregsríki í hendur Svia-
konungi. Norðmenn voru alls eigi spurðir um álit
peirra í pessu máli. Peir mótmæltu pví Kílarfriðnum
með fullum rétti, en viðurkendu pað eitt, að Friðrik
VI. hefði afsalað sér konungdómi í Noregi. Peir settu ^
sér pví sjálfir stjórnarskrá (17. Maí), gerðu Noreg að
fullvalda ríki og völdu sér konung. En stórveldin
studdu Svía að málum, svo Norðmenn urðu að ganga
Svíakonungi á hönd (4. Nóv. 1814). Síðan voru samin
sambandslög (Rigsakten) milli Svípjóðar og Noregs
(1815). Sambandið milli pjóðanna átti eingaungu að
vera persónusamband (personalunion), og peirri skoð-
un hafa Norðmenn ávalt haldið fram i deilum sínum
við Svía. Eptir sambandslögunum var konungur sam-
eiginlegur og ríkiserfðir, en um önnur mál var ná-
lega ekkert ákveðið. En Svíar vildu hafa ýms önnur
mál sameiginleg (realunion) og yfirleitt teingja pjóð-
irnar sem fastast saman. En af pví leiddi, að utan- |
rikismál, konsúlamál og öll ytri pjóðarmerki (ríkis-
merki, fánar o. s. frv.) áttu eptir skoðun Svía að vera
í höndum sjálfra peirra. Og pette komst á pegar i
byrjun sambandsins.
Konungar Svía, sem nú urðu einnig konungar
Norðmanna. voru yfirleitt mjóg mikilhæfir menn.
(52)