Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1939, Blaðsíða 71

þriðjudag, verður að álykla, að í fyrra sinnið hafi
fardagavikan byrjað með fardögum, en í hitt skipt-
ið sennilega endað með siðasta fardeginum.
Ýmsar aðrar vikur hafa og stundum sérstök heiti,
svo sem fráfærnavika, gangnavika o. s. frv. og draga
þær nöfn af búnaðarháttum eða sérstökum athöfn-
um, en eru ekki fastbundnar við tímareikninginn.
Nöfn þeirra eru því ekki í almanakinu. Yfirleitt
má segja, að oss íslendingum hafi alla tíð þótt vikan
einna handhægust tímaskipting, næst degi og nóttu,
og höfum vér því frá fyrstu tið notað hana mikið
og talið tímann í sumarvikum og vetrarvikum, en
um þetta verður væntanlega nánara sagt, er ritað
verður um íslenzlca misseristalið.
í fremsta dálki dagatals almanaksins eru áfram-
haldandi tölur, sem segja til um mánaðardaginn,
þannig að efst stendur 1., sem merkir fyrsta dag
þess mánaðar, því næst 2. o. s. frv. Þetta er hin
venjulega dagsetning, sem nú tíðkast um allan
heim, þar sem nýi stíll er við hafður. Þessa aðferð,
að telja daga mánaðarins, var fyrst farið að nota
hér á landi á siðabótartímanum, en þó voru hinar
gömlu dagsetningaraðferðir notaðar af flestum all-
lengi þar á eftir. Á síðustu öldum eru þær þó að
mestu horfnar.
í hinum gömlu ævarandi dagatölum voru dagarnir
i hverjum mánuði miðaðir við einn af þremur merkis-
dögum. Þessir merkisdagar nefndust: Calendæ, Nonæ
og Idus. Calendæ var fyrsti dagur mánaðarins, nonæ
var fimmti dagur mánaðarins, nema i marz, maí,
júli og október var nonæ 7. dagur mánaðarins, en
idus var 8 dögum siðar en nonæ, það verður 13. dag
mánaðarins, og þ. 15. þá mánuði, er nonæ var þ. 7.
(marz, maí, júlí, okt.). í dagsetningum voru dagarnir
taldir eftir því, hve margir dagar voru fram á
næsta merkisdag á eftir, og merkisdagur þá sjálfur
talinn með að rómverskum hætti, t. d. var 9. janúar
(65) 5