Freyr - 15.09.1994, Blaðsíða 45

Frá vinstrí: Bjarni St. Konráðsson, framkvœmdastjóri Félags eggjaframleiðenda;
Gunnlaugur A. Júlíusson, hagfrœðingur Stéttarsamhands hænda og Arnaldur M.
Bjarnason, atvinnumálafulltrúi. (Freysmyndir).
stri að útilokað væri að setja eina
almenna reglu. Reynslan yrði að
sýna hvemig taka þurfi á einstökum
tilfellum.
Þegar reglugerðin leit dagsins ljós
voru ákvæði laganna túlkuð mjög
þröngt. Einungis var um almenn
ákvæði að ræða, en engin sérákvæði
fyrir bændur. Afstaða ráðuneytisins
var sú að réttara væri að hafa
reglumar þröngar í upphafi, en
breyta þeim síðan ef nauðsynlegt
væri. Ekki væri ætlunin að útiloka
neinn frá atvinnuleysisbótum sem
sannanlega á rétt á þeim. Því væri
rétt að hvetja þá sem telja sig geta
átt rétt á bótum til að sækja um til
þess að full yfirsýn fáist.
Efni reglugerðarinnar var kynnt í
Frey í október 1993 og með bréfi til
búnaðarsambanda og héraðsráðu-
nauta gerðu hagfræðingar SB og BI
grein fyrir helstu áhersluatriðum
varðandi leiðbeiningar til bænda.
í marsmánuði skipaði félagsmála-
ráðherra nefnd til þess að endur-
skoða reglugerðina, m.a. vegna þess
að hörð gagnrýni hafði komið á það
hversu þröngt bótarétturinn var skil-
greindur. Samkvæmt upplýsingum
sem birtar voru í febrúarmánuði sl.
höfðu þá innan við 20 bændur sótt
um atvinnuleysisbætur og mjög fáir
fengið jákvæða afgreiðslu. Svipað
var að segja um aðra hópa sjálfstætt
starfandi, svo sem vörubifreiðastjóra
og trillusjómenn.
Hinn 7. mars sl. gengu formaður,
varaformaður og framkvæmdastjóri
Stéttarsambandsins á fund félags-
málaráðherra og gerðu grein fyrir
þeim atriðum í reglugerðinni sem
breyta þyrfti til þess að bændur gætu
notið eðlilegs réttar til atvinnuleysis-
bóta. Einnig var upplýsingum komið
á framfæri við nefnd þá sem að
endurskoðuninni vann.
í lok maímánaðar kom síðan út ný
reglugerð. Þar eru ýmis ákvæði
rýmkuð nokkuð frá því sem áður var
og virðast sum þeirra geta aukið
möguleika bænda á því að fá at-
vinnuleysisbætur. Gerð er grein fyrir
þessum nýju ákvæðum í júlíhefti
Freys.
Stéttarsambandið hefur lagt
áherslu á þá sérstöðu landbúnaðarins
að atvinnuleysi bænda er að stórum
hluta í því fólgið að vegna sam-
dráttar í framleiðslu eru þeir bundnir
yfir of smáum framleiðslueiningum
til þess að þær geti skapað fullnægj-
andi vinnu og tekjur. Það, hvemig
þetta er metið, er samkvæmt hinum
nýju ákvæðum á valdi stjómar
Atvinnuleysistryggingasjóðs ásamt
fjölmörgum öðrum atriðum sem
snerta mat á bótarétti. Reynslan ein
mun því skera úr um það hvemig
þessi breyttu ákvæði duga bændum.
í samtölum við marga bændur
kemur fram að þeim vex í augum
það pappírsfargan sem þeim finnst
fylgja umsókn um atvinnuleysisbæt-
ur. Mikilvægt er að leiðbeininga-
þjónustan aðstoði bændur við að átta
sig á þeim möguleikum sem ákvæði
reglugerðarinnar kunna að skapa og
hvetja þá til að láta reyna á rétt sinn
með umsókn.
í umræðum um atvinnuleysisbæt-
ur fyrir bændur hafa komið fram
vangaveltur um það hvort aðrar
leiðir en hefðbundnar atvinnuleysis-
bætur séu hugsanlega færar að því er
bændur varðar. Ljóst er að fallandi
atvinnustig innan landbúnaðarins er
ekki að öllu leyti mælanlegt með
sömu aðferðum og gert er á almenn-
um vinnumarkaði. Bent hefur verið
á að skjótvirkasta leiðin til þess að
efla atvinnustigið í sauðfjárræktinni,
svo að dæmi sé tekið, sé að greiða
fyrir útflutningi á kindakjöti. Reif-
aðar hafa verið hugmyndir um slík-
an stuðning við útflutning sem virð-
ist tiltölulega hagkvæm leið miðað
við greiðslu hefðbundinna útflutn-
ingsbóta, en þær hafa ekki að svo
komnu máli fengið stuðning í stjóm-
kerfinu.
1.5. Ályktun um Lífeyrissjóð
bœnda.
I ályktuninni er vikið að nokkrum
atriðum sem varða stöðu sjóðsins.
Jöfnuður í iðgjaldagreiðslum.
Svo sem kunnugt er hætti ríkis-
sjóður greiðslu mótframlags til
sjóðsins vegna annarra búgreina en
nautgripa- og sauðfjárræktar frá 1.
janúar 1993.
Að áliti Lagastofnunar Háskóla
íslands er ekki lögmætt að að teknar
séu út tvær tegundir búvöru sem
niðurgreiddar eru og mótframlag
ríkissjóðs til Lífeyrissjóðs bænda
bundið við þær.
Til þess að laga það vandamál
sem hér er komið upp ákvað stjóm
Stéttarsambandsins á fundi sínum
19. nóvember sl. að óska eftir því
við stjómvöld að mótframlag verði
framvegis greitt fyrir allar greinar, á
þann hátt að 50% álag verði greitt á
innkomin iðgjöld bænda til sjóðsins
ár hvert.
Þetta fyrirkomulag hefur í för með
sér nokkurt tekjutap fyrir Lífeyris-
sjóðinn frá því sem var meðan greitt
var mótframlag vegna allrar búvöru-
framleiðslunnar, en útgjaldaauki
18*94 - FREYR 637