Freyr - 01.07.2000, Blaðsíða 11

troða skóinn hver niður af öðrum.
Á Nýja-Sjálandi, sem stendur sig
öllum öðrum betur í útflutningi á
kindakjöti og flytur út kjöt út um
allan heim, þar er eitt útflutningsráð
sem sér um allan þennan útflutning.
Við erum með umframfram-
leiðslu sem við verðum að flytja út
til landa þar sem nóg kjöt er fyrir og
ef við höfum ekki söluna á einni
hendi þá geta kaupendumir spiiað á
okkur eins og á píanó og verðið
hrapar. Við eigum hér á landi frá-
bær fisksölufyrirtæki sem eru með
sölu- og markaðsstarf víða um
heim. Ef við gætum fengið þá til að
markaðssetja kindakjöt á svipaðan
hátt og þeir hafa gert við fiskinn þá
væri bjartara framundan.
En við úlflutning þurfum við að
geta lagt fram vottun um fram-
leiðsluferilinn.
Já, en úti í heimi er það svokölluð
lífræn ræktun sem gildir en við bú-
um bara það norðarlega að við get-
um ekki á þremur mánuðum ræktað
nóg gras án tilbúins áburðar, sem
reglur um lífræna ræktun banna.
Hins vegar er áburðarnotkun
okkar það lítil og köfnunarefnis-
áburður okkar búinn til með raf-
orku frá vatnsaflsstöðvum og úr
andrúmsloftinu. Við erum því
þama með mjög vistvænan áburð.
Án þessa áburðar emm við að rán-
yrkja landið og vinna skaða á því.
Eiginleg lífræn framleiðsla er þó
góð með en verður hér aldrei í stór-
um stíl. Ég dáist þó að þeim mönn-
um sem framleiða lífrænt.
Ég held hins vegar að ef íslenskur
jarðvegur yrði rannsakaður og bor-
inn saman við jarðveg á meginiandi
Evrópu, jafnvel jarðveg hjá svoköll-
uðum lífrænum bændum í Evrópu,
þá kæmi í ljós að okkar jarðvegur er
miklu hreinni og laus við þung-
málma og önnur óæskileg efni.
Hvert er viðhotf þitt til innflutn-
ings á tilbúnum áburði. Eiga
bœndur að kaupa frekar innlent
heldur en útlent, þó að hið útlenda
sé ódýrara?
Það er nú staðreynd að innflutn-
ingur á áburði hefur snarlækkað
verð á áburði frá Áburðarverk-
smiðjunni hf. Hún þurfti að taka til
hjá sér og er búin að gera afar vel í
því, en hún gerði það ekki fyrr en
innflutningur var leyfður. Það
verður ekkert bannaður innflutn-
ingur á áburði frekar en á matvöru,
en Áburðarverksmiðjan hefur for-
skot með því að bjóða upp á áburð
með minna kadmíum en er í inn-
fluttum áburði.
Ég er sammála landbúnaðarráð-
herra um að við gerum sömu kröfur
til innflutts áburðar og innlends á
sama hátt og við gerum sömu kröf-
ur til innfluttra matvæla og inn-
lendra, þannig að þeir sem flytja
inn verða að sýna fram á hvað þeir
eru með, það er lykilatriðið. Við hér
í Hlíðarendakoti höldum áfram að
kaupa innlendan áburð.
Það sem við höfum hins vegar
betra en flestar aðrar þjóðir og
verður auðlind næstu aldar er vatn-
ið, þ.e. gnægð af hreinu, ómenguðu
vatni.
Matvælastofnun Sameinuðu þjóð-
anna, FAO, hefur gefið út gult spjald
og varað við vatnsskorti víða um
heim og matarskorti í kjölfar þess.
Mér finnst að það eigi að hvetja
okkur til að halda við landbúnaði
okkar, en til þess þurfum við sam-
bærileg rekstrarskilyrði og aðrir, t.d.
styrkjakerfi eins og aðrir búa við.
Við þurfum líka að halda við verk-
þekkingu okkar og þekkingu á land-
inu sem við erum að nýta, landslagi,
veðri og hættum sem þar er að finna.
Auk þess eru það verðmæti að
varðveita menningu sem dreifbýlið
býr yfir, svo sem sögu og ömefni.
Eitt það sem nú verður sífellt
meira áberandi er umrœða um
erfðabreytt matvœli. Hvað finnst
þér um þá þróun?
Þegar maður heyrði þetta fyrst og
var að hugsa um hungur í heimin-
um og sá ekki fram á að matvæla-
framleiðsla héldist í horfi við fólks-
fjölgunina þá hugsaði maður með
sér að erfðabreytt matvæli væru
betri en hungur. Þegar maður hins
vegar hefur sé þennan erfðabreytta
risalax frá Noregi þá rifjaðist upp
fyrir mér þegar búin var til ný
flugutegund úr afrísku og suðuram-
erísku hunangsflugunni. Afríska
hunangsflugan var árásargjöm en
dugleg en hin safnaði miklu hun-
angi en var eitruð. Þá fengu þeir út
ágenga eitraða hunangsflugu sem
gerði stórskaða og er nú að dreifa
Guðrún Stefánsdóttir á leið uppfjallið Kilimanjaro í Tansaníu.
FREYR 7/2000 - 11