Freyr - 01.07.2000, Blaðsíða 25

tilvikum og sýna ótvíræðan ávinn-
ing af niðurfellingunni. Sá mikli
munur sem kemur fram á Vestri-
Reynir um haustið getur að hluta til
verið vegna þess að uppskera var
mjög lítil og því verður hlutfalls-
legur munur mjög mikill.
Þá var gerð lausleg athugun með
að blanda fræi í mykjuna og fella
niður í kalin tún. Athuganimar vom
gerðar á svæðum í Skagafirði, eink-
um í Keldudal, síðastliðið vor.
Undir lok ágúst var árangurinn
skoðaður. Sáð var með þrennu
móti, þ.e. sumarrýgresi í kalbletti,
sumarrýgresi í gróið tún og vallar-
foxgrasi í kalbletti. „Ekki voru
gerðar uppskemmælingar en þar
sem sumarrýgresi var sáð í kalbletti
hafði það spírað vel og var kröftugt
yfir að líta. Of langt var milli raða
til að rýgresið gæfi fulla uppskem.
Þar sem sumarrýgresi hafði verið
sáð í gróið land var greinilegt að
það hafði spírað því að rendur vom
greinilegar. Hins vegar vom plönt-
umar mjög ljósar og veiklulegar og
höfðu greinilega orðið undir í sam-
keppni við grasið og hlutdeild þess
í uppskem var óvemleg. Mikið var
af vallarsveifgrasi í túninu og end-
urvöxtur þess (og þar með sam-
keppnishæfni) var góður. Hugsan-
lega hefði rýgresið staðið sig betur
í síðslegnu vallarfoxgrasi. Þar sem
vallarfoxgrasi hafði verið sáð í kal-
bletti hafði það spírað vel og var
kröftugt. Má segja að það hafí lok-
að landinu enda ekki búið að slá
það. Má telja líklegt að að vori
reynist sáningin of gisin þannig að
aðrar tegundir eigi greiða leið inn í
túnið. Bráðabirgðaniðurstaða er því
sú að við umrædd skilyrði virðist
sáning með mykjunni takast vel í
kalblettum þar sem fræplöntumar
búa ekki við samkeppni. Sáning í
gróið land gaf hins vegar ekki þann
árangur sem til var ætlast“. (Rík-
harð Brynjólfsson 1999).
Önnur atriði
Þar sem búfjáráburðurinn er
felldur niður og situr í eins konar
„vösum“ í jarðveginum er fremur
DGI-tœki í notkun, tengd á 12.000 lítra mykjutank.
lítil hætta á útskolun. Það kemur
ekki síst til góða á hæðóttu landi,
þar sem við hefðbundna niður-
fellingu er hætta á rennsli eftir rás-
unum og útskolun. Þá sýnir reynsl-
an að nota má tækið á malarborinn
jarðveg, jafnvel þótt hann sé smá-
grýttur og að öll ummerki bæði á
jarðvegsyfirborði og plönturótum
séu tiltölulega lítil. Það virðist gefa
ýmsa möguleika til uppgræðslu á
ógrónu landi en ekki vannst tími til
að gera athuganir á þeim vettvangi.
Þess ber þó að geta að erlendis hef-
ur komið fram að þar sem jarðveg-
ur er mjög leirborinn og þurr geta
skapast þær aðstæður að mótstaðan
í jarðveginum verði búnaðinum of-
viða og hann nái ekki að þrýsta
áburðinum niður. I athugunum
kemur fram að stjóma má áburðar-
skömmtum nokkuð nákvæmlega og
við bestu aðstæður fella niður allt
að 80 m3/ha án þess að teljandi
magn sé á yfirborði jarðvegsins, en
búnaðurinn vinnur best ef skammt-
amir em ekki meiri en 45 m3/ha
(Morken 1998). Þá er einnig talið
að útskolun bæði á yfirborði og
niður í grunnvatnið sé í mjög litlum
mæli. I Noregi hafa verið gerðar
umfangsmiklar athuganir á að
blanda ýmissi sáðvöm saman við
áburðinn í tanknum. Það á við bæði
um kom, grænfóður og grasfræ.
Niðurstöðumar virðast lofa mjög
góðu um árangur (Morken, 1998).
Önnur atriði, sem áhugavert væri
að kanna við okkar aðstæður, eru
t.d. hvort niðurfelling að hausti,
meðan tún em þokkalega yfirferð-
ar, gefi svipaðan árangur og niður-
felling að vori, þegar tún em hvað
viðkvæmust gagnvart umferð og
svigrúm til útaksturs takmarkað.
Einnig þarf að kanna betur hvemig
þessi dreifitækni fellur að lífrænni
ræktun og hvort nýta megi hana
betur en nú er gert, t.d. til upp-
græðslustarfa, það mikla magn sem
fellur til á stómm búum sem em
með takmarkaða fóðurframleiðslu.
Samantekt
Tækjabúnaður til niðurfellingar á
búfjáráburði var reyndur hjá bú-
tæknideild RALA 1998-99. Hann
er hannaður af norska fyrirtækinu
MOI A/S í samvinnu við Landbún-
aðarháskólann að Asi í Noregi og
FREYR 7/2000 - 25